Vindplaatsgericht werken in het jeugdwerk

De weg naar het jeugdwerk is niet voor iedereen even evident. Sommige kiezen ervoor om bewust op de straten te blijven hangen, andere hebben de weg (nog) niet gevonden naar de jeugdwerking op hun maat. Maar het jeugdwerk is overtuigd van zijn missie en wil er voor alle kinderen en jongeren zijn. Ook voor de rondhangende jeugd.

Tevens vinden we binnen het jeugdwerk dat rondhangen een fenomeen is en geen probleem. Tegelijkertijd beseffen we dat rondhangen niet altijd een keuze is. Nog te veel maatschappelijke kinderen en jongeren vinden hun weg naar het jeugdwerk. Vaak is voor deze jongeren een extra zet nodig. Een stap hun richting uit. Het neemt niet weg dat de kinderen die moeilijkheden ondervinden, bepaalde noden en behoeftes hebben of op zoek zijn naar een zinvolle vrijetijdsbesteding.

Kortom deze jongeren hebben ook stem. En het jeugdwerk is hier niet doof voor. Vanuit het vindplaatsgerichte werken in het jeugdwerk proberen we bruggen te slaan tussen het jeugdwerk en deze jongeren. De jeugdwerker trekt de straten op, bouwen vertrouwensbanden, luisteren naar de noden van deze kinderen en jongeren en proberen hen door te verwijzen naar de juiste mensen en instanties.  

Maar wat is een vindplaatsgerichte werker?

Een vindplaatsgerichte werker (VPGW) is een jeugdwerker die uitgaat van een actieve benadering die gericht is op het bevorderen van het welzijn van jongeren en kinderen dit zowel binnen de organisaties als buiten. De VPGW heeft als opdracht om de straten op te trekken opzoek naar kinderen en jongeren die op eigen benen de weg niet vinden naar het jeugdwerk, andere vrijetijdsdiensten of hulpverlening. De werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige jeugdwerk initiatief. Ze begeven zich in de leefwereld met erkenning van daar geldende waarden en normen.

Met de vindplaatsgerichte werker streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving. Heel wat jeugdwerkorganisaties beschikken over een VPGW. Hieronder vind je enkele voorbeelden.

Outreachtips.be is een initiatief van Vzw Jeugdclubs. Met deze website willen ze outreachend werken aanmoedigen en praktische tips meegeven voor wie concreet aan de slag wil met outreachend werken. Zij staan stil bij de 3 niveaus die betrekking hebben tot de vindplaatsgerichte werker. Ook Hangman (een campagne van 9 organisaties uit het brede jeugdveld) heeft handvatten op deze pagina.

De doelgroep: ‘hang jongeren’

Naast de methodiek (vindplaatsgericht) zijn er ook wat handvatten, tips en tricks te vinden om met die doelgroep zelf aan de slag te gaan. De website van Hangman bundelt heel wat expertise die je helpt om de wereld van ‘hangende jongeren’ beter te leren kennen. Hangmat biedt ook handvatten aan om in je eigen lokale situatie werk te maken van het thema 'rondhangende jongeren'. Laat je hieronder inspireren door enkele thema's op hun website.

Kruispunt

Vindplaatsgerichte werkers begeven zich op kruispunten van levensdomeinen waarin kinderen en jongeren zich bevinden. Als vindplaatsgerichte werker bouw je vertrouwensbanden met je jongeren waarmee je aan de slag gaat. Vanuit die vertrouwensbanden kunnen er bepaalde ondersteuningsnoden groeien die je expertise als jeugdwerker overstijgen. Je bouwt dan ook best een netwerk rond jezelf zodat je deze brede vragen makkelijker kan opvangen. 

Met de agenda voor de toekomst stelt De Ambrassade #krachtvankruispunten als uitdaging waarvoor we staan. Jeugdwerkers ontmoeten kinderen en jongeren op het kruispunt van levensdomeinen: thuis, school, werk, sport, cultuur... Daar kan het jeugdwerk nog meer voor hen betekenen. Zet als jeugdwerk in op samenwerking waar nodig en vertrek vanuit kinderen en jongeren. Hier vind je tips en tricks om in te zetten op kruispuntwerken: 10x how to kruispunt. 

Structureel ondersteuning

Jeugdwerkers die de straat op trekken genieten best van een structureel en professionele omkadering. Hun noden liggen vaak elders dan die van de andere jeugdwerkers. Hun werk vertrekt dan ook vanuit een minder vertrouwde omgeving. Voorzie best intern de juiste ondersteunende structuren hiervoor. Organiseer werkoverleggen, intervisies en de nodige vormingen om deze jeugdwerker te ondersteunen.

Netwerk

Omdat het fenomeen 'rondhangen' verschillende beleidsdomeinen doorkruist lijkt het ook logisch die verschillende beleidsdomeinen te betrekken bij het opzet van een vindplaatsgerichte werker. Je kan dit doen aan de hand van een stuurgroep. Hangman.be vertelt je waarom je dit best doet.

Leg een deontologisch kader vast

Vindplaatsgerichte werkers (VPGW) komen heel wat te weten over de situatie waarin individuele jongeren zich bevinden. Ze komen vaak met hun persoonlijke verhalen ten rade bij de jeugdwerker in hoop dat ze hier antwoorden krijgen. Als vindplaatsgerichte werker ben je verbonden aan de discretieplicht. Dit geeft jou de mogelijkheid te rade te gaan over de case waarmee je bezig bent bij collega’s en hulpverleners. Maar ook hier liggen heel wat gevoeligheden. Het is dan ook sterk aan te raden om werk te maken van een deontologische code waarin het handelingskader van een VPGW wordt vast gelegd. Jeugdwelzijnswerkingen die met outreachend werkers aan de slag gaan, leggen best een deontologische code vast. Hier vind je voorbeelden van de deontologische code van Uit De Marge.

Straathoekwerk

Bij het vindplaatsgericht werken hanteren we het principe van het straathoekwerk. Raadpleeg kennisplein.be voor meer info en kader.

Lees ook het artikel over 'Straathoekwerk in beeld' op sociaal.net. Hier vind je tips om vindplaats gericht te werken: