Geen plaats voor racisme, discriminatie en sociale uitsluiting

Een superdiverse samenleving staat voor heel wat maatschappelijke uitdagingen en (jammer genoeg) behoren racisme, discriminatie en sociale uitsluiting tot deze uitdagingen.

Als jeugdwerker staan we met onze beide voeten in de samenleving. Net in die samenleving worden er nog teveel kinderen en jongeren geconfronteerd met discriminatie en racisme en dit op basis van hun geslacht, huidskleur, religie, sociale klasse… Jongeren verdienen volwaardige kansen om te kunnen participeren aan het jeugdwerk. Racisme kan deze kansen in de weg staan.

Als sector zegen we NEE tegen ieder vorm van racisme, discriminatie en sociale uitsluiting in onze samenleving. Maar ook onze sector is hier niet immuun voor. Nog te vaak worden kinderen, jongeren, jeugdwerkorganisaties binnen onze sector, geconfronteerd met vele vormen van discriminatie. We willen onze rol als maatschappelijke actor in de strijd tegen racisme, discriminatie en sociale uitsluiting actief opnemen. En dit willen we doen door:

• In eerste instantie zowel kinderen, jongeren en jongerenwerkers te sensibiliseren om binnen hun eigen werkingen een sfeer te creëren waarin racisme, discriminatie en sociale uitsluiting, geen plaats heeft.
• In tweede instantie moeten we zeker blijven inzetten op het vormen van jeugdwerkactoren zodat ze hierin weerbaarder worden.  

Jeugdwerk tegen racisme

We moeten niet langer meer wachten om een verschil te kunnen maken! Dankzij het Netwerk Antiracisme- en discriminatie kunnen we als jeugdwerkers meteen aan de slag in onze werkingen. Zij ontwikkelden een gezamenlijke visietekst tegen racisme in het jeugdwerk. Daaruit kwam een toolbox die heel wat nuttige tools en methodieken heeft om racisme en discriminatie bespreekbaar te maken en aan te pakken. Visietekst lezen? Toolbox raadplegen? Neem een kijkje op de website van het jeugdwerk tegen racisme:

Als jeugdwerk zijn we al langer bezig

Werken rond racisme is niet nieuw. Dat deden we jaren geleden ook al. We werkten met het hele jeugdwerk in Vlaanderen en Europa hard aan de diversiteitscampagne All different, all equal. 23 Jaar later zijn we helaas genoodzaakt stappen achteruit te zetten en terug te beginnen bij de nochtans zeer evident basisboodschap "Neen tegen racisme". Een boodschap die we ook vanuit de No Hate speech campagne brengen. 

Effect van racisme op kinderen en jongeren

De kinderrechtencoalitie hechte heel wat aandacht aan dit thema. Ze organiseerde een openforum "Het zal wel aan mij liggen…”, omgaan met de effecten van discriminatie en racisme op kinderen. Op dit openforum presenteerde ze een rapport met getuigenissen van kinderen over hoe zij racisme en discriminatie beleven. Dit onderwerp kaderde in het bredere jaarthema van de kinderrechtcoalitie voor 2015: etnische-culturele diversiteit en migraties. Ze focusten hierop omdat discriminatie op basis van raciale criteria nog te vaak voorkomt in ons land. Lees hieronder het rapport en aanbevelingen.

Wat zegt het masterplan over racisme, discriminatie en sociale uitsluiting?

 In 2018 lanceerde de minister samen met de sector en andere jeugdbeleidsactoren het masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk. De bedoeling van dit plan was om de initiatieven die de voorbije jaren plaats vonden in de sector te bundelen, aangevuld door de visie uit de nota diversiteit in/en het jeugdwerk en gekoppeld met de concrete acties. Kortom het masterplan geeft ons een duidelijk kader om te werken de komende 3 jaar.

In het masterplan bevindt zich een concrete actie die zich richt naar het bestrijden van racisme, discriminatie en sociale uitsluiting namelijk onder SD 2 – sociale inclusie – OD 2 -Actie 2.2.3: Sensibiliseren en vorming voorzien voor de jeugdwerksector tegen elke vorm van racisme, discriminatie en sociale uitsluiting. 

• Het jeugdwerk wilt haar rol als maatschappelijke actor in de strijd tegen racisme, discriminatie en sociale uitsluiting actief opnemen. In eerste instantie willen we zowel kinderen, jongeren en jongerenwerkers sensibiliseren om binnen hun eigen werkingen een sfeer te creëren waarin racisme, discriminatie en sociale uitsluiting, geen plaats heeft. Hiervoor moeten we zeker blijven inzetten op vorming en intervisie, maar er is ook een krachtig signaal nodig, dat zich kan vertalen in een sectorale campagne die zeker gelinkt kan worden aan de Europese NO HATE campagne.
• Met als eerste pijler in 2018:
• Vormgeving campagne m.b.t. racisme, discriminatie eventueel i.s.m. Unia/Minderhedenforum/Integratiepact
• Intervisie, supervisie en vorming faciliteren zowel op sector als organisatieniveau 

Welke vormingen, initiatieven, goede praktijken er?

Er gebeurde al heel wat. Zonder daarin volledig te zijn, lijsten we hieronder enkele interessante websites, publicaties en vormingen op: 

• De website van No Hate verzamelt tips en tricks om met haatspraak om te gaan.
• Uit de Marge/CMGJ organiseert een vorming over complot theorieën en een vorming radicalisering, het jeugdwerk en deontologie.
• Tumult heeft een vormingsaanbod om te gaan met haatspraak.
• De kinderrechtencoalitie maakte een publicatie die de effecten van discriminatie en racisme op kinderen op hun psychisch welzijn en ontwikkeling beschrijft. 

Internationaal

• De Salto-trainingkalender: Gedurende gans het jaar worden er binnen Erasmus+ vormingen georganiseerd over heel Europa. Inclusie en deradicalisering zijn twee prioritaire thema’s dus er is daarrond een uitgebreid aanbod. Inschrijvingen en selectie verlopen via Jint en deelnameprijs is in de meeste gevallen 50 euro, verblijf en vervoer worden gedekt door Erasmus+
• Value the Difference resource pack 
• Young People & Extremism resource pack 
• Youth Work against violent radicalisation:  Onderzoeksproject van Erasmus+, Salto en de Raad van Europa. Organiseren ook geregeld trainingen, in het najaar van 2019 staat er onder andere een studiebezoek in België op het programma. 
•  Uiteraard het Erasmus+ programma zelf, in het bijzonder Key Action 3: Jeugdbeleidsmeetings waarin jongeren rechtstreeks met democratische waarden aan de slag gaan en rond maatschappelijke thema’s debatteren (kan zowel nationaal als Europees): Youthinaction.be
• Het European Solidarity Corps: vrijwilligersprojecten, stages en jobs in een solidariteitscontext in Europa, nationaal zijn er Solidarirty Projects mogelijk die aan jongeren de kans geven om hun eigen solidariteitsinitiatieven te verwezenlijken.
• Liaisons: A toolkit for preventing violent extremism through youth information (Hier komt mogelijks ook een Nederlandse vertaling van)
• Youth Empowerment and Innovation Project (YEIP)
• Extreme Dialogue project geeft een gestructureerd kader dat kan dienen voor verschillende groepen. 
• Online Civil Courage Initiative
• RAN Video Holding difficult conversations: youth work
  

Ook uit De Marge is met dit thema bezig. Zij suggereerde via een opiniestuk naar aanleiding van wat gebeurde met de Vlaamse Jeugdraad en de schild&vriend affaire enkele aanbevelingen aan:

• Visieontwikkeling rond de aanpak van racisme en discriminatie van kinderen en jongeren in de jeugdsector.
• Voer systematisch en preventief praktijktesten uit, met de overheid als essentiële partner.
• Neem attitudes en vaardigheden over non-discriminatie en diversiteit op in de beroepsprofielen van alle ambtenaren. Speciale aandacht moet gaan naar leerkrachten, politieagenten en andere gezag functies.
• Pak de vooroordelen in het onderwijs aan: schrap het hoofddoekenverbod en neem maatregelen die het watervalsysteem tegengaan.
• Evalueer het deradicaliseringsbeleid in zowel het Vlaams als het federaal parlement. Het huidige beleid heeft immers als neveneffect dat het stigmatiseert en daardoor meer radicalisering in de hand werkt.