Heel wat jeugdwerkers en hun organisaties doen hun best om jongeren in kwetsbare situaties te bereiken. Verminderd tarief of gratis deelname, tweedehandse verenigingskledij, minder strenge aanwezigheidsregels, outreachend werken en toeleiding,… Al deze inspanning zijn uiteraard ook waardevol voor jongeren die in aanraking komen met jeugdhulp of in voorzieningen verblijven. Wij onthouden vooral dat we geen probleem mogen maken van de situatie van de jongeren. Jongeren moeten in hun vrije tijd hun niet-geproblematiseerde zelf kunnen zijn.
We bespreken achtereenvolgens een aantal tips:
“Ik zei dat ik geen dorst had, maar eigenlijk had ik gewoon geen zakgeld."
Eveline Meylemans, jongere uit een voorziening: Een trui van het animatorkamp kopen, betekende dat het budget voor mijn bestek en mijn borden op zou zijn. Als we met de ploeg iets gingen drinken, ‘had ik geen dorst’. Maar eigenlijk had ik gewoon geen zakgeld. Een vergadering die verzet werd, een spontane avondactiviteit met een team? Ik kon niet mee. Ik wilde dat ook niet verklaren. Dus ik werd wel eens ‘saai’ genoemd.
Tips voor de jeugdwerk(vrijwillig)er
Wat moet je als jeugdwerk(vrijwillig)er weten als je aan de slag wil met jongeren met jeugdhulpervaring?
- Jongeren die in jeugdhulpvoorzieningen verblijven zijn gewone jongeren in een ongewone situatie. Lees hoe je om kunt gaan met informatie over de jongeren. Lees meer in dit artikel: Vermijd vooroordelen en begeleid op een gepaste manier.
- Rekrutering: Jeugdhulpvoorzieningen zijn niet gesloten. Je kan er gewoon langsgaan en aanbellen. Iedereen mag op bezoek komen, je bent er welkom. Motiveer jongeren om naar jullie activiteiten te komen en blijf ze motiveren. Vergeet hen ook niet wanneer je rekruteert voor leden of voor animatoren.
“Bel zeker eens aan, zeg wie je bent en doet en bekijk samen wat er mogelijk is"
Annelien Coppieters, jongere uit een voorziening: “Er zit geen elektriciteit op de deur van de voorziening. Bel zeker eens aan, stel je eens voor, zeg wie je bent en wat je doet en bekijk wat er mogelijk is voor jongeren. ’t Is misschien niet voor elke jongere om elk week te komen, moet dat een drempel zijn? Of kun je hen helpen om een uniform te voorzien. Ik draag dat heel graag, op die manier ben je één van hen.” Beluister haar podcast
- Blijf kansen geven aan jongeren. Ook wanneer er dingen niet zo lopen als je wil. Jeugdwerk en vrije tijd zijn de plek waar jongeren zichzelf kunnen ontwikkelen met vallen en opstaan.
- Het is een taak van het jeugdwerk om er te zijn voor alle jongeren in onze samenleving. Dat maakt niet alleen die jongeren, maar ook het jeugdwerk sterker. Lees zeker de pagina Jongeren, jeugdhulp en jeugdwerk.
Tips voor de jeugdwerkorganisatie
- Zet jongeren centraal. Leer hen en hun levensverhaal kennen, onderzoek met hen hun noden en verwachtingen. Dat is de essentie van een begeleidershouding die werkt. Biedt hen een veilige en vertrouwde omgeving. Ga samen op pad. Het verhaal van Jordi is hier een mooie illustratie van. Lees meer op de pagina 'Jongeren, jeugdhulp en jeugdwerk.
- Stel je eigen rol in vraag. Hoe kun je ervoor zorgen dat jongeren sterker staan in allerlei levensdomeinen (aansluiting bij familie, school, werk, etc.)? Hoe kun je hen ondersteunen? Via het jeugdwerk kan je gelijkwaardige kansen en meer sociale integratie creëren. We hoeven niet bang te zijn van hybride vormen van vrijetijdsbesteding die een mix maken van jeugdwerk, sport, media en jongerencultuur. Jeugdwerk op kruispunten werkt.
- Het verlagen van financiële, fysieke en sociale drempels tot jeugdwerk is essentieel. Daar is al veel over geschreven. Hoe je die drempels kan verlagen lees je in de toolbox diversiteit.
- Werk samen, elk vanuit de eigen expertise. Zet in op samenwerkingen met (jeugd)welzijnsorganisaties en jeugdhulporganisaties.
- Experimenteer: (Blijf) inspanning doen om meer diverse kinderen bij jouw aanbod te betrekken. Probeer altijd weer opnieuw, ook als het niet van een leien dakje gaat.
- Creëer verbinding met andere groepen, buiten het bestaande aanbod van de organisatie.
- Spreek lokale groepen aan om ook te rekruteren bij voorzieningen (niet enkel via ouders, scholen).
- Lees zeker ook de tips voor wanneer jongeren die in een voorziening verblijft wil animator worden.
- Voor organisaties die Vlaams erkend en/of gesubsidieerd zijn: zet specifieke (beleids-)acties op die zich richten op kinderen en jongeren in voorzieningen. Zo kan je samenwerkingen met jeugdzorg organisaties een duidelijke plaats in je beleidsnota geven.
- Hoe leren jongeren uit voorzieningen jullie kennen? Meestal gebeurt dit via hun begeleiders. Dit kan op veel verschillende manieren. Van mailings, over uitnodigingen voor infomomenten tot vaste contactmomenten in de voorziening zelf.
Kristien van Akindo vzw: Jeugdhulporganisaties hebben soms verkeerde verwachtingen, vandaar dat we zo’n infodag ook erg belangrijk vinden. Bijvoorbeeld dat wij groepsvakanties aanbieden. Organisaties kunnen niet verwachten dat kinderen alleen slapen of alleen kunnen spelen waar en wanneer ze er zelf zin in hebben. 
- Belangrijk is dat jongeren een gezicht kennen. Ga langs, doe een hapje of een drankje mee, vertel iets over jezelf en wat je doet. Als je open bent naar hen, zullen zij ook open naar jou zijn. Breek uit je professionele rol.
- Contact onderhouden met de voorzieningen. Zorg voor een duidelijk systeem rond inschrijvingen, praktische informatie en medische fiches. Daarnaast is effectief fysiek en mondeling contact ook een must.
“We kennen elke voorziening goed, waardoor er ook respect is naar elkaar toe en we goed van elkaar weten waarvoor we staan. "
Kristien van Akindo vzw: Een goede samenwerking met voorzieningen is heel erg belangrijk, voornamelijk voor het kind zelf: goede afspraken maken rond gedrag, medicatie, opvolging, 24u telefonisch bereikbaar, ... maar ook voor praktische zaken. Bijvoorbeeld: het luizenprobleem, kledij die getekend is, samen vervoersoplossingen maken,…. We kennen elke voorziening goed, waardoor er ook respect is naar elkaar toe en we goed van elkaar weten waarvoor we staan.
“Onze animatoren weten dat ze hun spel flexibel moeten kunnen aanpassen naargelang de interesses/kunde van de kinderen."
- Match de interesses van kinderen en jongeren met jullie aanbod. Jij kan ervoor zorgen dat kinderen en jongeren een jeugdwerkaanbod op maat krijgen. Bijvoorbeeld in de vakantieperiodes.
Kristien van Akindo vzw: “We houden in oktober een terugkomdag met alle animatoren en kijken dan welke aanbod het best matcht met de kinderen. Er wordt gekeken per weekschema welke activiteiten heel goed gingen en welke minder. Zo passen we jaarlijks ons aanbod aan. We merken bv dat kiezen uit 4 activiteiten en na 30 min wisselen zodat er min 2 van de 4 activiteiten gedaan worden, heel goed werkt. Ze hebben het gevoel zelf te kiezen voor de activiteit. Ook in eigen groep, wordt er wel gekeken op dag 1 waar de interesses liggen van de kinderen en wat ze graag doen. Onze animatoren weten dat ze hun spel flexibel moeten kunnen aanpassen naargelang de interesses/kunde van de kinderen.”- Ondersteun je vrijwilligers in een passende begeleidershouding.
Femke Hintjes, Den Eglantier: We moeten jeugdwerkers meer vormen zodat ze gewapend zijn om met de problemen die de jongeren ondervinden om te gaan en hen correct en op de juiste manier te begeleiden. Tips voor jeugdwelzijnswerkers
- Breng verhalen naar buiten van jongeren en jeugdwerk, opdat het (lokaal) beleid meer in jullie zou investeren.
- Durf de maatschappelijke politiserende rol expliciet op te nemen voor kwetsbare doelgroepen en zet dingen in beweging. Creëer gelijke kansen voor en meer sociale integratie via het jeugdwerk. Het doel is niet je eigen organisatie in stand te houden, maar wel om kinderen en jongeren te versterken.
- Sluit aan bij bestaande of initieer/faciliteer overlegstructuren waarin allerhande welzijn partners (lokaal/bovenlokaal) vertegenwoordigd zijn (zoals Jeugdwelzijnsoverleggen)
- Zet in op ontmoeting, verbinding en samenwerking met het (vrijwillige) jeugdwerk, met nieuwe en oude modellen van jeugdwerk.
![[anysurfer.logo]](/img/../img/svg/logo.svg "[anysurfer.logo]"){kind=logo}