Lokaal bestuur als verbinder
In een ideale wereld speelt de vrijetijdsbesteding van jongeren zich zo dicht mogelijk af bij de plaats waar ze wonen/verblijven. Jongeren die verblijven binnen jeugdwelzijnsvoorzieningen zijn voor de invulling van hun vrijetijdbesteding afhankelijk van verschillende partijen: de voorziening waar ze verblijven, hun begeleiders en lokale jeugdwerk- of vrijetijdsorganisaties. Dit vraagt kennis van zaken, initiatief, verbinding en actie. De lokale overheid kan hier een belangrijke verbindende rol in opnemen. Enkele concrete handvatten en suggesties op een rijtje.
“Een brug vinden, betekent dat je eerst in kaart moet brengen wie elke partner is en wat er al bestaat"
Laura Peelman, jeugdambtenaar: "Wat ik deels al wist, en nu echt mee kon aanpakken: je mag niét overschatten hoeveel de verschillende partijen in een project als dit al weten over elkaar. Want dat is echt weinig. Medewerkers van een instelling weten vaak niet welk aanbod en welke tegemoetkomingen er zijn. Jeugdwerkverenigingen hebben geen idee van de kinderen en jongeren die in de instelling vlakbij verblijven. En een jeugddienst denkt vaak dat die begeleiders van de voorziening de jeugdverenigingen wel weten te vinden. Maar die hebben daar helemaal geen tijd voor. Een brug vinden, betekent dat je eerst in kaart moet brengen wie elke partner is en wat er al bestaat." (lees het volledig artikel in ons Ambras magazine)
De lokale overheid kent de lokale context
- Door in te zetten op het sociale kaart in je gemeente krijgt de jeugd- of vrijetijddienst zicht op de lokale organisaties actief binnen jongerenwelzijn. Meer en meer steden en gemeentes zetten hier op in. Op deze website vind je meer info omtrent wat in sociale kaart moet inhouden.
- Door in te zetten op onderzoek en monitoring heeft de jeugd- of vrijetijdsdienst zicht op de jongerenpopulatie, het aantal kwetsbare jongeren en/of het aantal jongeren die opgroeien met en binnen de jeugdhulp.
- Door in te zetten op een sociale kaart heeft het lokaal bestuur zicht op lokale organisaties die actief zijn binnen jongerenwelzijn(thema’s). De jeugdambtenaren of welzijnsambtenaren kunnen hier een belangrijke rol in opnemen. De lokale overheid heeft zicht op de noden van alle kinderen en jongeren op vlak van jeugdwerk en vrijetijdsbesteding. Een lokaal bestuur kan een monitoring uitvoeren op basis van een kwalitatief onderzoek op de demografisch samenstelling van zijn lokale context en belevingsonderzoek die de noden van de verschillende jongerengroepen in kaart brengt. In vele lokale besturen is er een dienst die deze gegevens al kent/monitort (bvb: dienst burgerzaken). Ga op zoek naar die dienst en gegevens.
- De lokale overheid ziet de meerwaarde van jeugdwerk- en vrijetijdsorganisaties en de rol die deze kunnen spelen in het leven van kinderen en jongeren die in welzijnsvoorzieningen verblijven.
De lokale overheid neemt een actieve rol als verbinder
- De jeugd- en/of vrijetijdsdienst onderhoudt actief contact met de lokale (jeugd)organisaties en medewerkers uit deze organisaties, dus ook welzijnsorganisaties, ambulante en residentiële voorzieningen. Je kan actief contact houden door deze medewerkers structuur te informeren omtrent de vrije tijdsaanbod en hen uit te nodigen op netwerk- en overlegstructuren m.b.t. thema’s omtrent kinderen en jongeren. Zo onderhoud je een warm contact en hebben deze medewerkers een gekend persoon binnen het lokaal bestuur.
- De jeugd- en/of vrijetijdsdienst is aanwezig op, of faciliteert overleg tussen lokale organisaties binnen jongerenwelzijn en organisaties actief binnen jeugdwerk of vrijetijdsbesteding de jeugdambtenaar kan dit doen door aan te sluiten aan een bestaande jeugdwelzijnsoverleg of zelf een initiëren. Een jeugdwelzijnsoverleg is een actiegericht forum dat concrete antwoorden zoekt op hiaten en knelpunten in het aanbod voor kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie. In verschillende regio’s kan je zulke overlegstructuren vinden. Deze kunnen gefaciliteerd worden door lokale besturen, jeugdwerkorganisaties of welzijnspartners. Voor meer info over de jeugdwelzijnoverleggen m.b.t. het jeugdwerk kan je onder andere terecht bij Uit de Marge.
- De jeugd- en/of vrijetijdsdienst brengt diverse actoren samen (bv. via een platform) die elkaar kunnen versterken.
- De jeugd- en/of vrijetijdsdienst bewaakt dat het lokale netwerk van vrijetijds- en jeugdwerkorganisaties structureel jeugdhulpvragen en/of thema’s op de agenda zet. Zo brengt de lokale bestuur maatschappelijke tendensen op de agenda van de vrijetijdsorganisaties.
- De jeugd- en/of vrijetijdsdienst helpt diverse actoren zich bewust worden van het belang van, het recht op en de meerwaarde van vrijetijdsbesteding van jongeren die in voorzieningen verblijven. Je kan dit doen door de noden van kinderen en jongeren in voorzieningen op diverse platformen te blijven agenderen of door de resultaten uit onderzoeken (Maak tijd vrij, vrije tijd van jongeren die in voorzieningen of instellingen verblijven…) te ontsluiten
Voorbeeldacties
- Het jeugdwerk en vrijetijdsaanbod helpen ontsluiten naar voorzieningen actief binnen jongerenwelzijn.
- Inzetten op systematische samenwerking tussen welzijns- en vakantie- of vrijetijdsorganisaties.
- Samenbrengen van diverse actoren zodat zij elkaar leren kennen (zie punt jeugdwelzijnsoverleg)
- Stimuleren dat jongeren uit die in welzijnsorganisaties verblijven kunnen deelnemen aan grootschalige vrijetijdsactiviteiten in de gemeente. Sommige gemeentes organiseren sporadisch ontmoetings- en toonmomenten tussen verschillende vrijetijds- en jeugdorganisaties. In Schoten bijvoorbeeld organiseert de jeugdwelzijnswerker jaarlijks een trefdag voor het jeugdwerk. Tijdens dit moment brengt de vrijetijdsdienst, verschillende initiatieven voor jongeren bijeen zodat ze elkanders aanbod leren kennen. Ook voorzieningen in en rond schoten worden daarop uitgenodigd. Zo krijgen de jongeren die in die voorzieningen blijven kennis maken met het jeugdaanbod.