Welke rollen ken je toe als lokaal bestuur aan de jeugd- of vrijetijdsdienst
Afhankelijk van de organisatie en de structuur van een gemeente, kan de positie van een jeugd- of vrijetijdsdienst erg verschillen binnen een lokaal bestuur. De jeugd- of vrijetijdsdienst kan een aparte dienst vormen of ingebed zijn in een ruimere dienst. Vaak zijn ze combinatieambtenaar. Als combinatieambtenaar zij ze niet uitsluitend actief rond jeugdbeleid, maar hebben ze diverse bevoegdheden (bv. jeugd wordt gecombineerd met of ondergebracht bij cultuur, communicatie, welzijn, vrije tijd, doelgroepen, kinderopvang, sport, samenleven, toerisme, enz.)
Naargelang de schaalgrootte van de gemeente kan een lokaal bestuur de medewerkers van de jeugdambtenaren dienst in meer of mindere mate volgende 5 rollen toe: manager, beleidsmedewerker, netwerker, organisator en administrator. Jongeren die verblijven binnen jeugdwelzijnsvoorzieningen zijn voor de invulling van hun vrijetijdsbesteding afhankelijk van verschillende actoren: de voorziening waar ze verblijven, hun begeleiders en lokale jeugdwerk- of vrijetijdsorganisatie. De jeugdambtenaar kan hier vanuit zijn of haar verschillende rollen van betekenis zijn.
De manager
De rol van manager en coördinator van het jeugdbeleid omvat o.a ook het beheren van financiën, het leiden van het team en strategische keuzes maken. Vanuit deze rol kan de jeugdambtenaar bijvoorbeeld:
- kiezen om in te zetten op vrijetijdsbesteding en jeugdwerk voor jongeren in welzijnsvoorzieningen. Dit geeft een duidelijk signaal naar mogelijke betrokken actoren.
- een aanspreekpunt binnen het team (of lokaal bestuur) voorzien voor enerzijds voorzieningen die jeugdwerk- of vrijetijdsactiviteiten zoeken voor hun jongeren en anderzijds voor jeugdwerk- en vrijetijdsorganisaties die hun aanbod openstellen voor deze jongeren
- financiën kunnen een belangrijke hefboom zijn om aandacht te genereren en samenwerking te stimuleren i.f.v. een specifiek thema…
De beleidsmedewerker
In de rol van beleidsmaker is de jeugd- of vrijetijdsdienst een inhoudelijk specialist en/of adviseur op het vlak van jeugd en jeugdbeleid. Vanuit deze rol kan hij of zij het verschil maken:
- Door middel van een kwalitatief als kwantitatief onderzoek en monitoring, en gestaafd door diverse rapporten, kan je de aandacht op deze kwetsbare groep jongeren vestigen. Ook is het belangrijk om het verhaal en de beleving hierachter goed in beeld te brengen.
- Door kennis van het verdrag van het kind en het belang van en het recht op vrijetijdsbesteding en/of jeugdwerk voor deze jongeren te vertalen naar specifieke beleidsambities. Je kan dit doen door beroep te doen op de kinderrechtenactoren (Kinderrechtencommissariaat, Keki en de kinderrechtencoalitie).
De netwerker
Deze rol is samen te vatten als bruggenbouwer tussen diensten binnen het lokaal bestuur en organisaties en werkingen daarbuiten, manager en belangenbehartiger van een ‘jeugdreflex’ en initiator van nieuwe ideeën en concepten. In deze rol liggen heel wat kansen om rond dit thema te werken:
- Samenwerken over diverse beleidsdomeinen heen (bv jeugd, welzijn, sport, cultuur). De leefwereld van kinderen is complex en situeert zich niet alleen in de vrije tijd. Bepaalde noden kan of wil je als dienst niet beantwoorden en nauwe samenwerkingen met collega’s uit andere diensten kan de zoektocht naar een gepast aanbod vergemakkelijken.
- Aanspreekpunten zoeken en installeren in de verschillende welzijnsvoorzieningen
- Samenbrengen van diverse actoren, concrete samenwerking stimuleren, … Dit gebeurt vaak in een jeugdwelzijnsoverleg.
- Vanuit deze samenwerking nieuw initiatieven of aanbod ontwikkelen
- Mogelijk maken dat jongeren uit voorzieningen participeren aan het diverse aanbod dat zich in de gemeente of stad ontvouwt. Door bruggen te bouwen tussen de voorzieningen en het jeugdwerkaanbod
De organisator
Vanuit deze rol kom je als ondersteuner, jeugdwerker, programmator en specialist op vlak van interactie en dialoog met kinderen, jongeren en hun verenigingen … het dichtst bij de jongeren zelf. Met de voeten in de praktijk
- Kan je de jongeren in voorzieningen rechtstreeks aanspreken over wat zij verwachten van het vrijetijds- of jeugdwerkaanbod in de regio. Je doet dit best via een vertrouwenspersoon vanuit de voorziening
- Kan je ondersteuning bieden of bijeenkomsten organiseren waar jongeren laagdrempelig kennismaken met het aanbod in de regio?
- Kan je zorgen dat de stem van deze jongeren tot aan diverse overleg- of adviesorganen geraken door participatietrajecten te organiseren
- Kan je drempels en obstakels detecteren en vervolgens wegwerken tussen welzijn en vrije tijd
De administrator
Ook de rol van administratieve kracht en beheerder van output en jeugdaanbod niet onbelangrijk. Het omvat bv.
- Een toegankelijke en laagdrempelige communicatie m.b.t. al het voorgaande
- Toezien dat de jeugdpartners elkaar kennen en van elkaars aanbod op de hoogte zijn. Dit kan je doen bijvoorbeeld door een nieuwsbrief jeugd op te maken en deze te bezorgen naar alle jeugdactoren van de gemeente. Zo kan je voor een goede informatiedoorstroom zorgen naar kwetsbare jongerengroepen (bv. in voorzieningen).
De vijf rollen zijn gebaseerd op de rollen die Bataljong omschrijft voor jeugdambtenaren. Deze 5 rollen van jeugdambtenaren zijn ontwikkeld vanuit Bataljon als een bril om naar lokaal jeugdbeleid te kijken.