Er staat altijd een volgende vakantie voor de deur. Kijken kinderen en jongeren waarmee je werkt daar ook zo naar uit? De organisaties die kampen aanbieden die zijn bezig met het voorbereiden van de vakantieperiodes. Van het boeken van uitstappen en het aankopen van knutsel- en sportmateriaal tot het opvolgen van de inschrijvingen en het opvragen van (medische) informatie.
Beschouw de kampenorganisaties als partner waarmee je samenwerkt. Zorg dat zij met jullie medewerking de kinderen of de jongeren de tijd van hun leven kunnen geven. Samen met de organisaties van Kampnet kwamen we tot enkele aandachtspunten bij het maken van een keuze en de effectieve inschrijvingen:
Er is een heel groot en gevarieerd aanbod aan kampen. Probeer best de interesses van kinderen en jongeren en het kampenaanbod te matchen. Het is ook heel belangrijk dat een kind of jongere voorbereid wordt op het kamp. Dat hij op zij op z’n minst weet wat er zal gebeuren, waar hij of zij zich aan kan verwachten.
Eveline Meylemans: "Toen mijn voorziening sloot in de zomer moést ik op kamp. Ik had daar niks in te zeggen. Dat voelde niet goed, ik voelde me te veel, een last. Ik was de enige plek waarvan ik zeker was kwijt, ook al was dat een voorziening. Daarom was ik toen ook wat wantrouwig en opstandig, in het begin. Ook omdat ik doorhad dat ik na een week weer afscheid zou moeten nemen van deze nieuwe mensen."
Hoogstwaarschijnlijk zijn er een heleboel praktische zaken waar je rekening moet mee houden zoals wat kan financieel, is het kamp vlot bereikbaar, … (zie ook hieronder) maar laat deze zaken niet alleen de doorslag geven, bekijk zeker ook de onderstaande zaken om een kamp op maat van het kind of jongere te vinden.
Dit zijn vragen die je ook met het kind of de jongere kan overlopen:
Organisaties hebben voor de inschrijvingen voor kampen/vakanties bepaalde informatie nodig. Dit kan gaan over allerhande soorten informatie maar vaak ook medische en gevoelige informatie. Naast die formele informatiestroom kan het ook zeer belangrijk zijn om te zorgen dat een organisatie vooraf wat meer weet over de kinderen en jongeren die meegaan. Daarbij is het steeds een moeilijk balanceren om te bekijken wat de organisatie moet weten, wie daarvan op de hoogte moet zijn...
Voor organisaties is deze informatie heel erg belangrijk. Ze gebruiken de gegevens als een bron van informatie, net zoals bij alle andere kinderen. Het is een manier om het kind of de jongere al een heel klein beetje te leren kennen: is hij of zij allergisch aan bepaalde stoffen? Gevoelig voor zonnebrand of bang in het donker? Heeft hij of zij problemen met bepaalde activiteiten of een specifieke zorgondersteuning nodig? Misschien spelen ADHD, autisme of andere psychosociale problemen een rol?
Vergeet niet dat het niet zo is dat aan elk kamp een jaarwerking voorafgaat. Bij veel kampen of vakanties is het zo dat kinderen en begeleiding elkaar soms voor het eerst zien bij de start van het kamp. Denk daar ook goed over na, heeft een kind of jongere nood aan een eerder contact, zou het voor de begeleiding goed zijn om al enkele zaken vooraf te weten? Beperk je dan ook niet tot de papieren invulfiche maar ga in gesprek met de organisatie, nodig jezelf uit of nodig hen uit. Vaak zijn het vrijwilligers die ook niet altijd direct beschikbaar zijn voor aanvang van een kamp (ze zijn op reis, hebben nog een vakantiejob...) dit zijn zaken waar je rekening kan mee houden.
Zowel de vrijwilligers die het kamp begeleiden, als de beroepskrachten werken als het ware op maat: ze doen alles binnen hun mogelijkheden om elke deelnemer een geweldige vakantie te bezorgen. De informatie die zij daarbij op voorhand van je doorkrijgen, maakt dat hun maatwerk zal passen. Die informatie maakt dat onze vakanties afgestemd kunnen zijn op de noden. Het delen van informatie roept soms wel wat ethische kwesties op: moeten ze het weten, wat moeten ze weten, kan de jongere niet gewoon zoals andere jongeren onbevooroordeeld aan het kamp starten. En dat kan zeker en moet zelfs zo zijn. Daarom ga je niet over 1 nacht ijs. Welke info noodzakelijk is, wie die info moet hebben en wanneer. Organisaties moeten daarbij steeds ook de privacy van het kind of de jongere in rekening brengen en hebben een discretieplicht. Daarover vind je ook meer informatie in dit artikel (hier nog link naar 4F invoeren)
Zoals reeds aangegeven blijft het een moeilijk balanceren tussen hoeveel informatie, voor hoeveel mensen etc. Maak daaromtrent goede afspraken tussen organisatie en kind/jongere en begeleiders uit de voorziening. Zorg ervoor dat de organisatie toch steeds op iemand kan terugvallen moest blijken dat er nood is aan meer informatie, dan hoeven ze misschien niet alles te weten maar weten ze wel, als er iets gebeurt, is de informatie maar een telefoontje verwijderd.
Overleg Kampnet "Wij vragen je, als een kind of jongere met ons mee op vakantie vertrekt, ons zo veel mogelijk informatie mee te geven. In het belang van het kind of de jongere. Laat ons hem of haar al leren kennen en vertrouw erop dat wij alles in het werk stellen om hem/haar de tijd van zijn/haar leven te bezorgen."
Kampen en vakanties kosten vaak veel geld. De kostprijs speelt natuurlijk vaak een belangrijke rol in de keuzes en beslissingen die worden gemaakt maar laat het niet allesbepalend zijn. Je kan ook allerhande zaken ondernemen om te kijken of het kamp goedkoper kan:
We gaven het al aan in het eerste puntje waarin het ging over de grote diversiteit aan kampen en vakanties dat er doorheen een vakantie te vinden is voor kinderen en jongeren. Bij de keuze voor een kamp of vakantie kan je ook rekening houden met de nabijheid van het kamp of de vakantie. Het is namelijk zo dat de nabijheid een belangrijke rol kan spelen in het uitbouwen van een netwerk in de buurt voor het kind of de jongere.
Het kan enerzijds gewoon gaan over de fysieke nabijheid van het kamp, zijnde in dezelfde gemeente, een dorp verderop... maar kan ook gaan over de deelnemers van het kamp/vakantie die uit de nabije omgeving van het kind of de jongere komen. Misschien is er wel een kamp dat bijvoorbeeld doorgaat in het buitenland maar dat vanuit een bepaalde regio wordt georganiseerd. Dit gebeurt op allerhande manieren vanuit lokale jeugdwerkorganisaties die een jaarwerking hebben of vanuit opstapplaatsen waar alle kinderen/jongeren vanuit een bepaalde stad/regio opstappen...
De kampenorganisaties geven aan dat het vaak gebeurt dat zij niet weten dat een kind of jongere in een jeugdhulpvoorziening verblijft. Soms ontdekken ze dit pas tijdens een kamp, bijvoorbeeld als er contact moet worden genomen met jullie. Opnieuw gaat dit over de vraag of dit relevant is voordien of niet, het kan vooroordelen in de hand werken wat we natuurlijk ten allen tijde willen voorkomen.
Het is heel belangrijk dat er dan een begeleider aanwezig is die achtergrondinformatie kan geven. Als een voorziening gesloten is tijdens de periode van het kamp, is het belangrijk dat er toch iemand bereikbaar is.
Uit het onderzoek 'vrij tijd van jongeren in residentiële voorzieningen': Indien er uitzonderlijk tijdens een vakantiekamp een probleem optreedt van welke aard ook (ziekte, extreem gedragsprobleem, situatie met ouders …), moet er altijd iemand uit de voorziening bereikt kunnen worden die de jongere kent. Dat kan niet overgelaten worden aan jeugdwerkbegeleiders. Vakantiekampen die door het jeugdwerk georganiseerd worden, kunnen nooit gereduceerd worden tot opvang.
De verplaatsing van en naar een kamp is niet altijd een evidentie. Het kan mee je keuze bepalen. Bekijk goed hoe het transport geregeld is:
Doelgroep specifieke werkingen hanteren soms een beperking op het aantal jongeren per voorziening: meestal maximum 3 kinderen per voorziening of per leefgroep om het kamp geen verlengde te maken van een leefgroep en kliekvorming tegen te gaan.
Dit betekent extra organisatorisch werk om al de jongeren ‘ergens’ in te schrijven, maar het biedt de deelnemers de kans om andere jongeren te ontmoeten, hun netwerk uit te breiden en eventueel eens samen met broer of zus op kamp te gaan. De leefgroep kent daarenboven een sterk verplichtend karakter en impliceert niet altijd vriendschap.
Een beperking op het aantal deelnemers kan kinderen en jongeren ook toelaten om vakantie door te brengen met vrienden of in elk geval een rustmoment zonder de kinderen of jongeren waarmee ze moeilijkheden ervaren. Voor deelname aan kampen van sommige WMKJ’s bestaat een andere belemmering. Deelname aan de kampen wordt dan aan een voorwaarde verbonden, zoals deelname aan de lokale activiteiten (GIGOS) of de jongeren minstens een beetje kennen (Betonne Jeugd).
Ga hierover in overleg met de organisatie van het kamp of de vakantie. Ook in deze gevallen is een transparante communicatie nog steeds de beste oplossing.
Voor sommige kampen en vakanties moet je er heel snel bij zijn. Het kan zijn dat een vakantie nog maar voorbij is en dat je al moet ingeschreven zijn voor de volgende vakantie wil je een plaatsje hebben. Hou hier rekening mee, zeker als je nog met de jongere/kind moet uitzoeken wat hij/zij wil, als je nog moet kijken of budgetten nota bene ter beschikking zijn of je ze nog moet samen zoeken. Hou er ook rekening mee dat er soms voorwaarden zijn verbonden aan inschrijvingen zoals:
Als we alles op een rijtje zetten, dan zijn dit de dingen waar je op kan letten bij het kiezen van een vakantie/kamp voor de kinderen of jongeren die jij begeleidt