Op deze pagina leer je:

• Een korte samenvatting van de rijke geschiedenis van het Vlaams jeugdwerk.
• Het proces van vier naar één jeugddecreet.
• De evolutie van de subsidiëring en erkenning van de verschillende Vlaamse werksoorten.
• Meer bronnen kennen over de geschiedenis van jeugdwerk in Vlaanderen.

Meer dan 150 jaar jeugdwerk!

Met meer dan 150 jaar kent Vlaanderen een lange geschiedenis in jeugdwerk. Dat zijn dus ook meer dan 10 generaties kinderen en jongeren die in het jeugdwerk zijn gepasseerd. Reden te meer om even terug te blikken op die rijke geschiedenis. In onderstaande tijdlijn zie je een korte visuele samenvatting van deze rijke geschiedenis.

Van vier naar één decreet

Één van de onderdelen van deze geschiedenis is de evolutie van de verschillende decreten en bijhorende subsidiëringen. 

Tot 2023 bestonden er vijf Vlaamse decreten belangrijk voor het jeugdwerk en jeugdbeleid in Vlaanderen.

Minister Dalle realiseerde zijn ambitie om tijdens deze legislatuur 4 van de 5 verschillende Vlaamse decreten samen te brengen en te stroomlijnen naar een geïntegreerd jeugddecreet. Het gaat om deze vier decreten: 

• Het decreet houdende een vernieuwd jeugd- en kinderrechtenbeleid regelt veel van het Vlaamse jeugdbeleid en is meteen ook voor meer dan 100 Vlaams erkende jeugdwerkverenigingen de voornaamste financieringsbron. Je leert meer over dit Vlaams decreet verder op de webpagina over het decreet. Of lees onze artikels hierover op ons kennis gedeelte van de website van De Ambrassade. 
• Het decreet houdende de subsidiëring van bovenlokaal jeugdwerk, jeugdhuizen en jeugdwerk voor bijzonder doelgroepen is nieuw en van toepassing sinds 2018. Jeugdhuizen, jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, bovenlokaal jeugdwerk met kinderen en jongeren met een handicap en intergemeentelijk projectverenigingen kunnen gebruik maken van de subsidielijnen beschreven in dit decreet. Leer meer over dit boven lokaal decreet in onze artikels hierover op ons kennis gedeelte van de website van De Ambrassade. 
• Er is ook nog steeds een decreet houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid. Hier zijn geen middelen meer aan verbonden, maar hierin wordt wel nog beschreven dat elke gemeente verplicht is om een lokale jeugdraad op te richten of een bestaande jeugdraad te erkennen. Leer meer over het lokaal jeugdbeleid in onze artikels hierover op ons kennis gedeelte van de website van De Ambrassade. 
• Als laatste was er het DAC-decreet van 7 mei 2004 die de DAC-projecten regulariseerde binnen de sectoren Cultuur en Jeugd. (Het DAC-decreet blijft bestaan voor Cultuur, de middelen ingezet voor het jeugdwerk worden toegevoegd aan het jeugddecreet 2023). Meer info over DAC-middelen vind je hier op de website van De Ambrassade.  

Voor de hostels, jeugdverblijfcentra, de Vlaamse vormingscentra en jeugdtoerisme blijft een apart decreet behouden: het decreet houdende subsidiëring van hostels, jeugdverblijfcentra, ondersteuningsstructuren en de vzw Algemene Dienst voor Jeugdtoerisme. Leer meer over dit decreet voor jeugdtoerisme en centra in onze artikels hierover op ons kennis gedeelte van de website van De Ambrassade. 

Evolutie Vlaamse werksoorten 

Een ander onderdeel van deze rijke geschiedenis is de evolutie van de subsidiëring van de verschillende Vlaamse werksoorten.

Landelijk jeugdwerk is de werksoort die al het langste bestaat. De term ‘landelijk’ is behouden gebleven van het eerste Vlaamse decreet (ter lande Vlaanderen) voor jeugdwerk: “het decreet van 22 januari 1975 tot regeling van de erkenning en subsidiëring van het landelijk georganiseerd jeugdwerk.” 

Vóór 2000 beschikte de Vlaamse overheid niet over een instrument waarmee creatieve, artistieke ideeën van en voor jongeren konden worden ondersteund. Vanaf 2001 werden er wel projecten over jeugdcultuur gesubsidieerd en vanaf 2003 ook cultuureducatieve verenigingen. Sinds augustus 2001 subsidieert de Vlaamse overheid projecten rond participatie, communicatie en informatie voor de jeugd. Vanaf 2004 werden er ook verenigingen voor informatie en participatie structureel erkend. 

De politieke jongerenbewegingen werden pas toegevoegd aan het decreet vanaf 2012 en kregen dus vanaf 2014 ook structurele middelen. Sinds 2017 zijn ze hun subsidies echter terug kwijtgeraakt door een beslissing van de minister van jeugd, maar kunnen ze wel nog steeds erkend worden als jeugdwerk en zo dus ook beroep doen op ondersteuning en dienstverlening voor jeugdwerkverenigingen. De Vlaamse Jeugdraad schreef er in mei 2017 dit advies over.  

Moeten er nog bronnen zijn?

Meer weten over de geschiedenis van het jeugdwerk in Vlaanderen? Hier zijn enkele bronnen!

• “Ooievaars en bloemkolen. Historisch-pedagogische schets van het jeugdwerk” 
• Rapport "1993-2013 - een terugblik op 20 jaar lokaal jeugdbeleid"
• Canon Sociaal-cultureel werk in Vlaanderen
• Jeugdwerk wordt o.a. in deze periodes beschreven:
• 1877 | Jeugdzorg en jeugdbeweging: De ontdekking van de jeugdvorming
• 1952 | Jeugdhuiswerking gestart: De pluralisering van jeugdwerkvormen
• 1985 | Jeugdwerk vervolgd Consolidatie en verbreding jeugdwerk