Digitaal jeugdwerk … marcheert dat wel?

Vijf vooroordelen anders bekeken

Door Jasmien Schutz 

Jasmien Schutz, medewerker jeugdwerkondersteuning bij De Ambrassade, organiseerde op 1 april 2021 een inspiratiedag digitaal jeugdwerk. Ze modereerde ook het panelgesprek over digitaal jeugdwerk op de inspiratiedag #Jeugdwerkwerkt van 19 mei 2021 met deze experten: David Loyen (Link in de Kabel), Sanne Vekeman (Vlaamse Dienst Speelpleinwerk), Iva Shimwa (Mediaraven, StamMedia en Tumult), Brecht Van den Begin (iDrops). 

De voorbije coronatijd heeft jeugdwerkorganisaties digitaal creatiever gemaakt, om in contact te blijven met kinderen en jongeren. Daarom organiseerde De Ambrassade twee inspiratiedagen rond digitaal werken met kinderen en jongeren. Tijdens en na deze momenten vertelden jeugdwerkers welke drempels ze ervaren voor digitaal jeugdwerk. We legden die voor aan experts. En zij gaven tips om die drempels te overwinnen.

Wat is 'Digitaal Jeugdwerk'?

Samen met het jeugdwerk kiezen we voor deze omschrijving. DIGITAAL JEUGDWERK:

• heeft dezelfde doelen, waarden en principes als ‘jeugdwerk’. 
• is geen jeugdwerkmethode. 
• kan in online én offline omgevingen, of een mengeling van de twee. 
• kan digitale media en technologie inzetten als tool, activiteit of inhoud van de activiteit.

1. Digitaal Jeugdwerk? Geen goed idee.

"Dan zitten mijn deelnemers alleen voor hun computer."

Dat hoeft niet zo te zijn. Digitaal jeugdwerk is ook: enkele online modules doorlopen voor je op animatorcursus vertrekt, een kamp waarin je robots leert maken of een bosspel waarbij Google Earth helpt om de schat te vinden. Digitale media en tools inzetten om de groep, de activiteit of de deelnemer sterker te maken, dat is digitaal jeugdwerk.

“Wij experimenteerden met een digitale cursus speelpleinanimator. Maar we hielden deelnemers niet gekluisterd aan hun scherm. Zo maakten we bijvoorbeeld een podcast en stuurden we de deelnemers hiermee een uur naar buiten.” — SANNE

“Kijk naar das Kunst, die maakten een reeks artistieke videoworkshops. Kinderen kunnen hier zelfstandig mee aan de slag. Ze zetten de video’s op pauze en werken in eigen tempo aan hun project. De video bekijken is dus maar een klein deeltje van de activiteit.”— JASMIEN

“Alles wat wij met Link in de Kabel doen valt onder ‘digitaal jeugdwerk’, maar de meeste van onze activiteiten gaan niet achter een computer door. Ik maak geen onderscheid tussen digitaal jeugdwerk en niet-digitaal jeugdwerk. Het gaat om kinderen en jongeren die zich amuseren.” — DAVID

2. Digitaal Jeugdwerk? Geen goed idee.

"Dan moet ik TIK-TOK dansjes posten, anders ben ik niet mee."

Kinderen en jongeren verwachten niet dat je als jeugdwerker op hun sociale media zit, als dat niet bij je past. Wel willen ze dat je authentiek bent, dat je voeling hebt met hun perspectief op de wereld. Maar dat kan ook zonder TikTok-dansjes. Dat kan op zoveel offline en online manieren.

“Bij Mediaraven gaf ik YouTube-kampen. De deelnemers zaten op TikTok en de dansjes die ze daar zagen, gebruikten ze in de YouTube-filmpjes die we samen maakten. Ze werden enthousiast wanneer ze merkten dat ik de video’s kende die zij grappig of mooi vonden. Maar dat is ook nodig als begeleider op zo’n specifiek kamp, denk ik.” — IVO

Voor wie iets nieuws wil proberen, hier vind je voor- en nadelen van online platformen en tools

3. Digitaal Jeugdwerk? Geen goed idee.

"Allen jeugdwerkers met expertise of training kunnen dat."

Als je een kamp organiseert rond programmeren, dan haal je iemand erbij die er wat van kent. Maar je kan op zoveel andere manieren aan digitaal jeugdwerk doen. Denk aan een quiz via Mentimeter, samen met jongeren een reportage maken over een actuele gebeurtenis, een online Dixit-spelletjesavond ... Tank gerust inspiratie bij kinderen en jongeren zelf, bij je digitaalste collega en bij gespecialiseerde organisaties.

“Kijk waar jongeren mee bezig zijn. Vertrek vanuit wat daar gebeurt. Welke websites, apps of tools gebruiken zij? Misschien kan je er een activiteit rond bedenken?” — IVO

“Bij Jonge Helden werkten vrijwilligers een vorming over digitale workshops uit voor andere jeugdwerkers, op basis van hun eigen ervaringen. Ze hadden veel geëxperimenteerd, maar waren geen opgeleide digitale experten en dat werkte heel goed.” — JASMIEN

4. Digitaal Jeugdwerk? Geen goed idee.

"Dat kost veel geld en tijd."

Het kan heel eenvoudig blijven. Laat jongeren hun eigen smartphones gebruiken en kies voor (veilige) gratis platformen of tools. Maar je kan ook een stapje verder gaan, bijvoorbeeld voor online events, cursussen, kampen ...

“Radio Coronavaan, dat is de podcast met reisverhalen en tips voor uitstapjes, gemaakt door vrijwilligers van Karavaan. Zo’n podcast vraagt een goed idee en energie, maar is relatief eenvoudig en niet duur.” — JASMIEN

“Met vrijwilligers maakten we een online Cluedo. De hoofdfiguren zaten in verschillende breakoutrooms, verkleed en met de gepaste achtergrond. Dat vraagt fantasie en enthousiasme, maar de kost is louter een betalende Zoom-account. Voor onze digitale animatorcursussen is daarnaast geïnvesteerd in een tijdelijk extra personeelslid voor technische ondersteuning. Op andere kosten konden we dan weer besparen. En de investering is dubbel en dik terugverdiend: deelnemers gaven enthousiaste feedback en leerden ook online heel wat bij.” — SANNE

Welke andere jeugdwerkorganisaties kunnen je tips geven?

5. Digitaal Jeugdwerk? Geen goed idee.

"Dat lukt enkel met kansrijke kinderen en jongeren."

Er is wel degelijk een digitale kloof: heel wat kinderen heb-ben geen (makkelijke) toegang tot het internet, of weten niet hoe ermee om te gaan. Maar daar wordt aan gewerkt: met gratis laptops, wifi en vorming.

“Link in de Kabel mag ophouden te bestaan als alle kinderen en jongeren veilig digitale media kunnen gebruiken.” — DAVID

“Het jeugdwerk moet mee de digitale kloof dichten. Er liggen heel wat kansen om te grijpen.” — BRECHT

“Digitale outreaching, dat is eigenlijk wat de jeugdwerkers van ’t Salon in Brugge deden. Deze jongerenwerking kocht een gameconsole zodat jeugdwerkers tijdens het online gamen konden praten met jongeren, om te weten hoe het met hen ging. Het team postte ook elke week een kalender met de uren waarop je met een jeugdwerker kon chatten op Instagram, Facebook of Discord.” — JASMIEN