![[anysurfer.logo]](/img/../img/svg/logo.svg "[anysurfer.logo]"){kind=logo}
Onze openbare ruimte brengt sinds mensenheugenis mensen en verschillende ideeën in contact met elkaar. Vandaag worden op verschillende manieren publieke ruimtes tijdelijk ingepalmd.
Kunst in de openbare ruimte krijgt meer en meer een prominente plek in de stad of gemeente. Waar vroeger zich dit focuste op musea of standbeelden, zie je nu kunstwerken verschijnen in het straatbeeld. Kunst moet bij de mensen komen, maar de focus ligt vaak op het eindresultaat. Denk maar aan de graffiti-werken en street art festivals zoals die van Oostende of Antwerpen. Kunst wordt er gretig geconsumeerd door duizenden bezoekers en door politici gesmaakt als citymarketing tool. Maar in welke mate dragen ze bij aan een betere ‘samen-leving’?
Onderstaande projecten tonen aan dat het ook anders kan. Zij gaan niet enkel voor het product en de belevingswaarde, maar hechten ook veel belang aan het voorafgaande proces. Net daar liggen heel wat mogelijkheden tot verbinding en het bijeenbrengen van verschillende groepen die betrokken zijn op een (openbare) plek.
Degelijke projecten nemen voldoende tijd om een plek te kiezen, de plaats te doorgronden en alle mogelijke vormen van input te verzamelen. (Jonge) bewoners en passanten worden aangesproken, geïnformeerd en soms ook uitgenodigd om mee te helpen installeren. Zo vind je als projectverantwoordelijke ook sneller die netwerken die de uitwerking mee helpen sturen.
Indien jeugdwerkorganisaties ruimte geven aan lokaal talent, gaan er extra deuren open en worden nog meer netwerken betrokken. Het werken met de kunsten of het creatief bezig zijn is daarnaast een katalysator van groeikansen om met jongeren aan de slag te gaan. Tijdelijke invullingen zorgen zo voor nog meer experiment en ruimte om te ontwikkelen, twee belangrijke voorwaarden voor straf jeugdwerk.
Als stad of gemeente kan je letterlijk en figuurlijk de ruimte bieden om met deze tijdelijkheid om te gaan in de openbare ruimte en zo mensen te verwonderen of bij elkaar te brengen.
Hieronder vind je een aantal voorbeelden van organisaties die elk met hun eigen aanpak publieke plekken hetzij kort, hetzij iets langer, naar hun hand zetten. Pleinen krijgen een meerwaarde, lege plekken worden ingevuld, de stoep krijgt een andere dimensie. Allen laten ze buurten en hun jonge inwoners dromen en ervaren wat hun omgeving nog allemaal kan zijn. Of beter nog, ze laten de jongeren ontdekken wat hun eigen mogelijkheden zijn.
Das Kunst organiseert allerlei activiteiten en kunstzinnige interventies in de publieke buitenruimte. Hiervoor werken ze samen met buurtorganisaties en nemen ze voldoende de tijd om de kansen van de omgeving en de buurt te leren kennen. Tijd nemen en tijd vragen zijn belangrijke voorwaarden bij het opstarten van dergelijke projecten in de ruimte. Dit vraagt volgens hen ook professionele begeleiding, iemand die de tijd kan nemen om de buurtbewoners en netwerken te leren kennen en die gewoon probeert en indien nodig opnieuw begint. Er wordt verder wel altijd vertrokken vanuit de wensen en ideeën van de deelnemers en/of buren. Al doende evolueert de werking, zodat het resultaat van de interventies nooit dezelfde zijn.
Een paar voorbeelden:
Graffiti vzw en WISPER organiseerden in 2016 het project Sens Unique in haar eigen straat, de Dampoortstraat in Gent. Opzet van het project was om passanten door middel van creatieve ingrepen en kunstinstallaties stil te laten staan bij de leegstand in de straat en de straat op een andere manier te laten beleven.
Jonge kunstenaars en lokaal talent kregen een tijdelijke atelierruimte en de hele straat ter beschikking om samen te creëren en te presenteren. Na een creatief voortraject van een aantal maanden werd het toonmoment van het project ingebed in het grotere Sorry Not Sorry Festival van de Stad Gent, een ‘straatkunst’ festival in de letterlijke zin van het woord. Dit festival zorgde ervoor dat de stad een open museum werd. Verschillende projecten kwamen zo extra onder de aandacht.
Er waren niet alleen jongeren bij betrokken. Er werd ook ingezet op ouderen en ook de Turkse gemeenschap van de wijk Sluizeke-Tolhuis-Ham was betrokken bij dit project. En voor vele bezoekers was dit een eerste kennismaking met de verschillende straatkunstvormen.
Meer info:
Graffiti vzw trekt met haar mobiele opnamestudio, De Zwerfkeet, met een groep jonge rappers en slam poets door Vlaanderen om neer te strijken in buurten met een laag cultureel aanbod. Jongeren met verschillende achtergronden komen in groep hun muzikale talenten ontwikkelen, delen hun kennis en passie én nemen hun eigen werk op. Graffiti vzw werkt zo al meer dan 20 jaar projecten uit in de publieke ruimte, waarbij kinderen en jongeren de ruimte te krijgen om zich op verschillende manieren uit te drukken.
Een paar jongeren uit Anderlecht bouwden hun eigen tijdelijke jeugdhuis op de Abattoir site, ondersteund door vzw Cultureghem. Ze gebruikten hiervoor materialen uit de wijk en willen op termijn ook voor de andere jongeren een animatie aanbod uitbouwen. Bekijk het interview met enkele jongeren op Bruzz.be
Een mooi voorbeeld van hoe Vzw Cultureghem steeds vertrekt vanuit een plek en de vraag die leeft bij de mensen en van daaruit allerlei initiatieven uitbouwt. Ze gebruiken hiervoor 2 tools: de mobiele keukens en de mobiele speelkoffers. Lees het interview van Demos met bezielster Eva De Baerdemaecker.