De Vlaamse Jeugdraad, de Vlaamse Sportfederatie en De Federatie sociaal-cultureel werk en amateurkunsten trekken aan de administratieve alarmbel. Te veel verenigingen en vrijwilligers krijgen te kampen met ouderwetse regelgeving voor VZW’s en vrijwilligerswerk, met negatieve invloed op hun engagement. Ze lanceren de website www.regulitis.be waar de drie sectoren de ouderwetse regelgeving aankaarten en oplossingen formuleren.

“Vrijwilligers vormen het kloppend hart en de ruggengraat van de vele grote en kleine verenigingen in Vlaanderen. Hun enthousiasme wordt steeds meer op de proef gesteld door een overdaad aan administratieve procedures die vaak onnodig zijn en op een ouderwetse manier georganiseerd zijn. Opmerkelijk is dat veel van deze dossiers al jarenlang vast zitten terwijl er oplossingen zijn.”

Het teveel aan ouderwetse regeltjes wordt in het middenveld ook wel “regulitis” genoemd. Heel wat organisaties voelen dat het engagement van hun vrijwilligers, mede door die belastende en ouderwetse regelgeving, onder druk komt te staan. Op www.regulitis.be geven de Vlaamse Jeugdraad, de Vlaamse Sportfederatie en De Federatie, in samenwerking met de Verenigde Verenigingen, een actueel overzicht van alle onaangepaste regelgeving waar verenigingen mee kampen. De focus ligt op mogelijke oplossingen en politieke en administratieve belemmeringen daarvoor. De drie organisaties roepen politici en administratief verantwoordelijken op om eindelijk komaf te maken met de vele onlogische regeltjes die nog van toepassing zijn op het verenigingsleven en vrijwilligerswerk.

Een door de Vlaamse overheid erkende sociaal-culturele vereniging mag van de federale overheid geen attesten voor giften met belastingvermindering uitreiken … omdat ze geen ‘Cultuur’ zijn. Dit is een anomalie in een land waar cultuur al 50 jaar een gemeenschapsbevoegdheid is."

De drie organisaties pleiten vooral voor een vereenvoudiging van heel wat ingewikkelde procedures. Zo moeten jonge vrijwilligers elke wijziging in hun vzw verplicht laten publiceren in het Belgisch staatsblad, op papier en via de post. De formulieren zijn niet gebruiksvriendelijk en onduidelijk. Een vzw oprichten kan wel al digitaal. 

Een ander voorbeeld dat de laatste jaren weer vaak de kop opsteekt, en nog duidelijker wordt omwille van de grote golf aan burnouts, is het feit dat wie (langdurig) ziekteverlof heeft en graag nog als vrijwilliger iets wil doen, daar niet zomaar kan mee starten. De adviserend geneesheer van de mutualiteit moet vooraf een schriftelijke toelating geven voor de verenigbaarheid van het vrijwilligerswerk en de gezondheidstoestand. Een gewoon briefje van de huisdokter volstaat niet. Dit zorgt voor een mentale en administratieve drempel voor kandidaat-vrijwilligers. 

Vzw's en feitelijke verenigingen melden in toenemende mate moeilijkheden om een (spaar)rekening te openen bij een bank. Daarnaast zijn er alsmaar meer meldingen van vzw’s die hun rekening eenzijdig afgesloten zien door hun bank. Oorzaak? Banken moeten zich houden aan Europese anti-witwaswetgeving. Deze wetgeving verplicht banken om een extra controle te doen op de UBO’s van hun klanten. Vzw’s die niet in orde (lijken te) zijn met hun UBO-register, krijgen te horen dat ze zich in orde moeten stellen en/of complexe documenten moeten invullen die de bank hen bezorgt. Die documenten zijn opgesteld voor vennootschappen, waardoor ze voor vzw’s onbegrijpelijk zijn. 

"Het blokkeren van een bankrekening heeft grote gevolgen voor de werking van een sportclub. Een administratieve fout of complexe procedure leidt dan tot praktische en boekhoudkundige problemen voor de vzw."

De organisaties zijn ervan overtuigd dat het anders kan. Hun initiatief schuift concrete oplossingen naar voor en roept politiek en administratie op om er eindelijk iets aan te doen. Voor het omgaan met regulitis schuiven de initiatiefnemers enkele uitgangspunten naar voor. Zo is digitalisering goed, maar het afschaffen van nodeloze procedures is nog beter. Hou de realiteit van een vereniging voor ogen bij het ontwikkelen van procedures, niet enkel het gemak van de bevoegde overheid. Schuif als overheid of als bank mogelijke risico’s niet zomaar door naar verenigingen. Besteed het handhaven van wetten en regels niet uit aan privé-bedrijven of zorg minstens voor voldoende armslag voor de overheid. Vermijd tot slot lokale versnippering.