Wist je dat we in 2017 een online handleiding Ruimte delen, hoe doe je dat? maakten? Je kan er tips lezen hoe je er aan begint, de voordelen van ruimte delen en wat ruimte delen precies is. Bovendien vind je hier heel wat goede voorbeelden ter inspiratie. De handleiding bespreekt heel praktische zaken zoals het afsluiten van een goed contract tussen de eigenaar en de verschillende gebruikers, verzekeringen en aansprakelijkheid, of hoe je aan de nodige financiële middelen komt om een gedeeld ruimte initiatief uit de grond te stampen. Maar daarnaast reiken we ook tips aan over hoe je moet omgaan met conflicten tussen verschillende gebruikers, of over hoe je een zo divers mogelijk publiek kan bereiken en zo een echte gedeelde ruimte kan creëren.

Geen zin om de hele handleiding te lezen? Hieronder hebben we enkele zaken opgelijst die interessant zijn bij het delen van schoolspeelplaatsen.

Tips delen schoolspeelplaats

• Breng de noden van de buurt in kaart en leg contact met lokale verenigingen en initiatieven op zoek naar ruimte.
• Zorg voor voldoende draagvlak bij leerlingen, leerkrachten, ouders én de buurt voor je de speelplaats openstelt. 
• Maak goede en evenwichtige afspraken met de medegebruikers. Giet deze afspraken in een overeenkomst en/of een huishoudelijk reglement.
• Een goede dialoog (tussen de verschillende gebruikers – zowel formeel als informeel) doet wonderen. Geef medegebruikers ook steeds voldoende inspraak. Zo vergroot je de betrokkenheid en zorg je dat de andere gebruikers zich mee verantwoordelijk voelen voor de speelplaats.
• Denk bij nieuwbouw of verbouwingen al van bij het ontwerp aan gedeeld gebruik. Een speelplaats die onmiddellijk grenst aan de straat kan gemakkelijker opengesteld worden dan een speelplaats die volledig omgeven is door schoolgebouwen.
• Een publiek toegankelijke speelplaats vraagt een robuuste inrichting die tegen een stootje kan. Je hoeft de speelplaats ook niet volledig open te stellen: baken no-go zones duidelijk af.
• Zorg voor een doordacht toegangsbeheer: investeer in een elektronisch badgesysteem, poorten die automatisch sluiten op een bepaald uur…
• Gedeeld gebruik vraagt extra inspanningen voor onderhoud, afvalophaling en veiligheidscontrole. Verschillende gemeentebesturen nemen deze taken op zich in ruil voor een brede openstelling van de speelplaats.
• Aansprakelijkheid haalt men zeer vaak aan als een drempel bij gedeeld gebruik. Een goede verzekering is van groot belang. Spreek ook duidelijk af met de medegebruikers welke verzekeringen zij moeten afsluiten. 

Inspirerende voorbeelden

• De gemeentelijke basisschool in Sint-Gillis stelt haar speelplaats buiten de schooluren open voor de buurt. In ruil kreeg de school daarvoor middelen van de overheid voor een kleurrijke renovatie van de speelplaats. Zo kwam er meer publieke ruimte in deze dichtbevolkte wijk.
• Basisschool Hertog Karel in Leuven heeft een groene speel- en leertuin. De tuin is ook toegankelijk voor scoutsgroep FOS Hermes, en voor speelplein Wilspele. Heel wat mensen uit de buurt komen er even verpozen of spelen er met hun (klein-)kinderen.
• Speelplein Kwik Kwak in Brasschaat betaalde mee voor de nieuwe speeltoestellen op de speelplaats van de lagere school van het Sint-Michielscollege die ze tijdens de schoolvakanties gebruiken voor hun werking. 
  
• Alvorens de avontuurlijke speelplaats open te stellen als parkje voor de buurt, voerde basisschool De Toverberg in Gent een intensief participatieproces met leerkrachten, leerlingen, ouders en buurt. De school werd daarbij ondersteund door de jeugddienst van de stad. Bekijk hieronder hoe de school dat ervaarde:

Meer info en links

• Slim gedeeld (Verenigde Verenigingen): een wegwijzer voor gedeeld gebruik van schoolinfrastructuur. Bestaat ook in boekvorm: Wegwijzer over het slim delen van schoolinfrastructuur, Politeia, 2018.
• Onze handleiding Ruimte delen, hoe doe je dat? : een praktische handleiding om ruimte te delen met kinderen, jongeren en jeugdverenigingen.
• Pimp je Speelplaats
• In ruimte naar de brede school (AGION): onderzoek naar de ruimtelijke vertaling van het brede school concept.
• Bredeschool.org (Steunpunt Diversiteit en Leren): op deze website vind je heel wat voorbeelden van gedeelde scholen en schoolspeelplaatsen.
• De school open voor de sport. Een blijvende bekommernis (Koning Boudewijnstichting, 2000). 

Zelf nog een tip?

Ken je zelf een voorbeeld van een unieke samenwerking tussen een school, de buurt en het jeugdwerk? Of wil je met jouw project in dit lijstje staan en wie weet opgenomen worden in onze publicatie? Laat het ons weten.