[anysurfer.logo]

Een intern diversiteitsbeleid voor De Ambrassade – Een bewogen traject met vallen en opstaan

Een intern diversiteitsbeleid voor De Ambrassade – Een bewogen traject met vallen en opstaan

Diversiteit

Diversiteit is al een tijdje een speerpunt van De Ambrassade. Nog voor de visienota (2015) en het masterplan (2018) diversiteit in/en het jeugdwerk tot stand kwamen, stond het thema al hoog op de agenda. We willen met De Ambrassade graag een voortrekkersrol spelen, maar zijn niet de grote experten. Ook na een heel traject om ons intern diversiteitsbeleid vorm te geven, zijn we nog steeds zoekende.

In deze blog delen we ons proces, de geleerde lessen en inspiratie!

Hieronder vind je alvast een kort overzicht (van recent naar oud):


Tijd voor een tussentijdse evaluatie

Datum: 10/05/2024

Auteur: Senne Misplon

We hebben afgelopen jaar hard gewerkt aan de acties uit ons actieplan. Hieronder een samenvattend overzicht van enkele van onze uitgevoerde en lopende acties, ingedeeld per cluster:

1. Personeelsbeleid

  • We pasten onze vacatures en sollicitatieprocedure aan om deze toegankelijker te maken qua taal, verspreidingskanalen, methode...
  • We stimuleren een inclusieve houding en mindset bij het personeel via lees- en luisterimpulsen, specifieke vormingen en een 'verbreed-je-blik-bib' op ons kantoor.

2. Communicatie

  • We ontwikkelden een inclusief taalbeleid over gender en roots. 
  • We analyseerden beeldmateriaal met aandacht voor diversiteit en inclusie. We legden ook een inclusievere beeldenbank aan. 
  • Het inclusief taalbeleid en visie op beeldmateriaal werd praktisch vertaald naar een checklist om te gebruiken door collega's. 

3. Dienstverlening

  • We ontwikkelden een checklist voor interne en externe evenementen voor collega's.
  • Wanneer een lunch/catering wordt aangeboden, serveren we steeds vegetarisch en/of vegan maaltijden. Daarnaast wordt er ook rekening gehouden met diëten van collega’s of deelnemers bij activiteiten. Indien we alcohol serveren, voorzien we ook voldoende (aantrekkelijke) non-alcoholische opties.
  • We voorzien menstruatieproducten in onze toiletten op kantoor, waarbij mensen die dit nodig hebben deze gratis kunnen gebruiken. 

4. Infrastructuur 

  • We doen onderzoek naar de toegankelijkheid van ons gebouw en winnen hierrond informatie van expertise-organisaties.

5. Ondersteunen van de sector

  • We organiseerden verschillende thematische vormingen (genderinclusie, intersectionaliteit, handicap...). We organiseren ook een collegagroep inclusie & gelijke kansen. 
  • We ontwikkelen artikels en blogposts op onze website over ons beleid/proces.
  • We herzien samen met de sector het masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk komende periode. 

Intern inclusiebeleid? Het stopt nooit! 

We kunnen uiteraard nooit spreken van een 'af' plan. Met onze werkgroep intern inclusiebeleid blijven we onze huidige acties evalueren en sturen we bij waar nodig. Zo merken we dat bepaalde acties minder fris in de collega's hun geheugen zitten of dat nieuwe collega's hier nog meer in moeten worden meegenomen. Daarom is blijvende aandacht en sensibilisering over dit beleid en de bijhorende acties, belangrijk.  Daarnaast werken we ook nieuwe acties uit om in te spelen op thema's waar er in het vorige plan minder aandacht was, ook aan te pakken en te onderzoeken. 

To be continued! 

De daad bij het woord

Datum: 16/02/2023
Auteur: Jory Maeyaert

De personeelsploeg is helemaal mee met ons plan, ons actieplan is klaar voor actie en de zin om ermee aan de slag te gaan is groot. Vanaf nu kunnen we ons beleid in de praktijk omzetten met de acties uit onze vijf clusters. Maar waar begin je dan? En hoe zorg je voor een vliegende start zonder dat we snelheidsfoutjes maken? Hoe communiceren we naar onze brede achterban? Met de werkgroep besluiten we dat we onze visie nog eens duidelijk in woorden moeten omzetten, zodat we van daaruit verdere beslissingen kunnen maken.

De visietekst

Bij De Ambrassade zijn we fan van duidelijkheid, we hebben niet voor niets een missie, visie, waardenkader en methoden waarmee we ons werk richting geven. Ons inclusief organisatiebeleid kan niet ontbreken in die werkwijze. Collega’s Jory en Ariadne gaan aan de slag en leggen de puzzel. We beginnen gelukkig niet van nul, want het waardenkader van De Ambrassade is perfect hierop toe te passen: duurzaamheid, participatie en gelijkwaardigheid. 

Naast het formuleren van een duidelijke visie, is de tekst er ook om helderheid te scheppen voor onszelf en anderen. We beschrijven onze keuze voor een “inclusief organisatiebeleid” in plaats van een “diversiteitsbeleid”, want het ene is, is het andere niet. De tekst sluit af met onze doelstellingen uit het actieplan in de vijf clusters. De visietekst is dé plek waar we naar doorverwijzen wanneer er vragen komen over ons inclusief organisatiebeleid en waar we op terug kunnen vallen wanneer nodig. De visietekst staat op onze website, maar is ook terug te vinden via een link in de e-mailhandtekening van alle collega’s. Genoeg visie-oefeningen en metaverhalen, nu is het echt tijd voor actie.

Vorming door Senne Misplon

Als eerste stap in ons traject kwam Senne Misplon ons inspireren met een vorming op maat rond inclusief jeugdwerk en personeelsbeleid met focus op genderdiversiteit. De boeiende sessie werd inmiddels ook opgenomen in het vormingsaanbod van De Ambrassade voor jeugdwerkers. Na de vorming formuleerden we meteen enkele nieuwe acties en afspraken rond genderinclusief taalgebruik in onze vacatures en werkplek, safe(r) spaces en het organiseren van evenementen. Zo willen we bij evenementen extra aandacht voor genderneutrale toiletten en stille ruimtes.

De checklist voor evenementen

Een belangrijk onderdeel van ons actieplan is het werken aan onze dienstverlening en evenementen. We streven naar “toegankelijke en inclusieve evenementen”. We maken werken van een checklist, die we gebruiken voor alle toekomstige evenementen, met inspiratie van de checklist inclusief evenement van So Divercity.

Waaruit bestaat die checklist? 

De checklist is een instrument om onze evenementen toegankelijk(er) en inclusiever te organiseren. We delen de checklist op in verschillende onderdelen zoals ‘communicatie’, ‘locatiekeuze’, ‘inschrijvingen’. Per onderdeel beschrijven we waar extra aandacht voor moet zijn, zo moet in de communicatie van het evenement aandacht besteed worden aan bijvoorbeeld de toegankelijkheid van de locatie. In de keuze van locaties moet dan weer gelet worden op de beschikbaarheid van genderneutrale toiletten en plaats voor mensen met bijzondere mobiliteitsbehoeften. In je inschrijvingsformulier is het dan weer belangrijk dat je ook actief bevraagt of mensen speciale noden hebben om je evenementen bij te kunnen wonen. Een checklist is handig, maar de mogelijkheid bieden aan deelnemers om zelf vooraf nog noden aan te kunnen geven, is aan te raden. 

Zal je altijd elke check kunnen afvinken bij elk evenement? Vermoedelijk niet, maar het is een houvast waarmee collega’s hun evenementen beter kunnen organiseren. Zo zijn zowel wij als de deelnemers meer tevreden. 

E-mailhandtekeningen 

De handtekening onderaan je e-mail lijkt een detail, maar bevat belangrijke informatie. Na de vorming rond genderinclusief jeugdwerk van Senne Misplon, wilden vele collega’s hun persoonlijke voornaamwoorden in hun e-mailhandtekening plaatsen. Handig om die meteen mee te geven in je mailverkeer, zodat er juist naar je verwezen wordt. Zet je er die dan gewoon zomaar in? Plaats je achter je naam en voornaam hij/hem, die/hun, zij/haar of een combinatie ervan? Wat met mensen die hun persoonlijke voornaamwoorden liever niet via mail communiceren?

Het bracht heel wat vragen met zich mee. Uiteindelijk gingen we voor de optie die de voornaamwoorden meteen achter de voornaam en naam van de persoon plaatst. We schreven ter ondersteuning een webartikel over genderinclusief taalgebruik, waar je naar kan doorklikken als je op de voornaamwoorden van een collega klikt. In die tekst leggen we uit wat voornaamwoorden zijn en waarom collega’s die al dan niet hanteren, want niemand is verplicht dat te doen. Zo leert de ontvanger van de mail meteen ook bij. 

Naast de toevoeging van de voornaamwoorden voegen we onderaan de handtekening ook de zin “De Ambrassade zet structureel in op een inclusief organisatiebeleid” toe. In de zin plaatsen we een koppeling naar onze visietekst. Nu vertelt de handtekening meteen het volledige verhaal van ons inclusief organisatiebeleid. 

Wat heb ik geleerd?

  • Je kan lang blijven stilstaan bij visieteksten of grote metaverhalen, maar het is vooral belangrijk dat je in zo’n tekst een duidelijke fundering voor je toekomstige keuzes legt. Maak je visie vooral niet te complex of te uitgebreid, want hij moet behapbaar en werkbaar blijven. Ga het niet te ver zoeken in een metaverhaal over onze samenleving en de grote diversiteit in de wereld, maar denk concreet na hoe jouw organisatie ermee aan de slag kan. 
  • Check check check, de ene kan direct met de checklist aan de slag gaan en krijgt een 10/10 voor de organisatie van een evenement. De andere collega vindt zo’n instrument misschien best veel gedoe of heel complex. Maak daarom meerdere mensen eigenaar voor een aantal punten en bevraag je deelnemers naar hun noden. Zo kan je je prioriteiten gaan stellen per evenement.
  • Voel je weerstand bij collega’s om persoonlijke informatie, voornaamwoorden of bepaalde maatregelen te communiceren? Geen probleem, je hoeft mensen niet te verplichten om overal meteen in mee te stappen. Maar het is wel belangrijk een gemeenschappelijke basis te leggen. Niet elke collega communiceert voornaamwoorden in de e-mailhandtekening, maar alle collega’s hebben wel de zin “De Ambrassade zet structureel in op een inclusief organisatiebeleid” in hun handtekening staan en verwijzen door naar ons inclusief organisatiebeleid. 


Op personeelsdriedaagse om de hele ploeg mee te krijgen

Datum: 23-25 februari 2022

Het actieplan gaat breder dan de projectgroep. Alle personeelsleden van De Ambrassade werken actief mee aan de uitrol ervan. Daarom vonden we het essentieel om hen helemaal mee te nemen in het verhaal. We besloten onze volledige personeelsdriedaagse in februari 2022 op te bouwen rond ons intern diversiteitsbeleid. Onze belangrijkste doelstelling was om alle collega’s warm te maken voor het actieplan.  

Dag 1: installeren van een veilige groepssfeer

De eerste dag namen we de tijd om de voorkennis en gevoeligheden aan te voelen. We startten met een stellingenspel waarvoor we dankbaar gebruik maakten van de sterke quotes van onze partners. Collega’s konden aan de hand van emoji’s aangeven hoe de quotes binnenkwamen. 

We dompelden ons ook onder in de 9 perspectieven op diversiteit. We maakten hiervoor dankbaar gebruik van het materiaal van het Hannah Arendt Instituut. Belangrijk om te weten is dat dit materiaal gaat enkel over etnisch-culturele diversiteit. Daardoor leek het dat onze eerste dag vooral hierop focust. En dat was eigenlijk niet onze bedoeling. 

We sloten af met een slow coaching waarbij we de collega’s per twee lieten wandelen, praten en luisteren over de plaats van diversiteit in hun professioneel en/of persoonlijke leven. Bij slowcoaching praat de ene persoon en luistert de andere persoon. De persoon die luistert, mag enkel de startvraag herhalen. De collega’s konden zelf hun startvraag kiezen. We stelden deze voor: 

  • Hoe uit diversiteit zich in je persoonlijk leven? 
  • Wat heeft jou onlangs geraakt rond diversiteit? 
  • Wat vind jij moeilijk rond diversiteit? 
  • Wat heeft jou tijdens de personeelsdriedaagse al aan het denken gezet? 
We besteedden veel aandacht aan een veilige sfeer voor debat en discussie in de groep. Het was geen eenvoudige spreidstand. We wilden zowel aandacht besteden aan een veilige sfeer voor de mensen die misschien zelf een bepaalde kwetsbaarheid met zich meedragen, als voor de mensen die eerder terughoudend stonden ten opzichte van het thema. Wij focusten als projectgroep vooral op de tweede groep omdat we er vanuit gingen dat er veel weerstand zou komen, maar dat zorgde er misschien voor dat de andere groep zich niet altijd even comfortabel voelde. We zien dit als één van onze belangrijkste aandachtspunten voor het vervolg van het traject.  

Masala vzw
Dag 2: Op pad

Dag twee stond in het teken van inspiratie en over het muurtje kijken. We gingen op bezoek bij drie organisaties: 

  •  Masala Vzw is een jonge, sociaal-culturele organisatie gevestigd in Gent. “We sensibiliseren kinderen, jongeren en volwassenen voor een diverse samenleving aan de hand van interactieve en educatieve formats.”
  • Wel Jong en Casa Rosa is een jeugdorganisatie voor en door jongeren die willen bouwen aan een gelijkwaardige samenleving. “Wij willen dat iedereen zichzelf kan zijn in hun lichaam, seksualiteit en genderbeleving.”
  • JES benadert de jongere in zijn geheel met aandacht voor de verschillende levensdomeinen. “We slopen de muren tussen beleidsdomeinen en ontwikkelen projecten op het kruispunt van jeugdwerk, opleiding, werk en welzijn.” 

Dag 3: Reflectie

Op de derde dag stond reflectie centraal. Aan de hand van eigen ervaringen probeerden we onze blinde vlekken te ontdekken. Zowel op individueel niveau als op teamniveau. De reflectie-oefening resulteert in een contract per team waarbij elk team aangeeft op welke manier ze het komende halfjaar hun blinde vlekken gaan wegwerken. Om hen hierbij te ondersteunen ontwikkelden we met de projectgroep een menukaart vol interessante boeken, podcasts, vormingen, webinars en social media accounts

Het verdict? 

De personeelsdriedaagse was een sterke driedaagse, maar we kregen wel de feedback dat we vooral aandacht besteedden aan etnisch-culturele diversiteit en veel minder aan genderdiversiteit. Terwijl beide de prioriteit zijn van ons actieplan. Daarnaast bleven we soms te veel hangen in bewustwording en wilden een aantal collega’s liever meteen tot concrete actie overgaan. 

We zijn erin geslaagd om een veilige sfeer te creëren waarin mensen met elkaar in dialoog durven gaan. Er werden veel waardevolle gesprekken gevoerd, maar ook hier kunnen we nog in groeien. Creëerden we wel voor iedereen in de groep een veilige sfeer? Hebben we de juiste balans gevonden tussen het uit de comfortzone halen van collega’s en hen confronteren, en het bieden van een veilige en comfortabele plek? Je gaat ook op driedaagse om als ploeg te groeien en een leuke sfeer te creëren op de werkvloer. Door de aandacht voor de leuke en gezellige sfeer, kozen we soms voor minder confrontatie. 

Wat heb ik geleerd? 

  • Een meerdaagse met de volledige personeelsploeg om rond dit thema te werken is een luxe. Je kan kiezen voor een sterke opbouw rond een thema dat dit nodig heeft. Daarnaast zijn er veel informele momenten waardoor collega’s ook naast de inhoudelijke blokken met elkaar in gesprek kunnen gaan. 
  • Een personeelsdriedaagse is een moment waarop je als personeelsploeg wilt groeien en waarop je een fijne sfeer wilt creëren binnen de ploeg. Maar aan een intern diversiteitsbeleid werken zorgt ervoor dat mensen uit hun comfortzone worden getrokken en dat er soms wrevel ontstaat. Deze tegenstrijdige doelstellingen zorgden voor een moeilijke spreidstand. 
  • Een veilige sfeer voor het ene deel van de groep resulteert niet meteen in een veilige sfeer voor een ander deel van de groep. Het kan helpen om iedereen zelf te laten aangeven wat “veiligheid” voor hen betekent en daar afspraken rond te maken. 
  • Het is belangrijk om mensen perspectief mee te geven. Hoe passen de momenten die je organiseert in het bredere plaatje? Waar hebben zij nog inspraak? Wat wordt er van hen verwacht? Wanneer gaan er nu echt concrete dingen veranderen?  


In zee met Actiris 

Datum: 08/12/2021

Binnen de projectgroep heeft iedereen het druk. Iedereen is met eigen projecten bezig en we merken dat ons intern diversiteitsbeleid geen prioriteit krijgt.  

Daarom beslissen we om in te tekenen op een traject bij Actiris (beter gekend als de Brusselse VDAB). Zij begeleiden organisaties en bedrijven die gevestigd zijn in Brussel bij het uittekenen en opvolgen van een actieplan om aan de slag te gaan met een intern diversiteitsbeleid. 

Waarom Actiris?

De begeleiding is gratis en we krijgen 5000 euro om ons actieplan om te zetten in de praktijk. Daarnaast merken we dat hun aanpak gelijkaardig is aan het traject dat we met de vorige projectgroep uittekenden. Ze starten, net zoals we voorzien hadden, met een Scan-fase. Nadien volgt er een actieplan, uitvoering, bijstelling en evaluatie. Alle puzzelstukken vallen stillaan in elkaar.  

Een momentopname 

De trajectbegeleiders van Actiris vroegen cijfers op over ons personeelsbestandHieruit kwam vooral het onevenwicht tussen mannen en vrouwen in de personeelsploeg naar boven. De ploeg bestaat uit ongeveer 30 procent mannen en ongeveer 70 procent vrouwen. Het viel op dat ze hier enkel naar de binaire opdeling man-vrouw keken. Daarnaast constateerde ze ook dat er weinig ‘jongeren’ bij ons werken. Daarmee bedoelen ze mensen onder de 25 jaar. 

Actiris organiseert een aantal workshops voor onze projectgroep. Tijdens de workshops formuleren we zelf de sterktes en pijnpunten rond diversiteit en inclusiviteit in onze organisatie. Zo merken we bijvoorbeeld op dat er een alcoholcultuur heerst tijdens informele personeelsmomenten en dat we ons vooral organiseren rond de katholieke feestdagen. Er is wel een heel open cultuur om met elkaar in gesprek te gaan en we hebben veel aandacht voor zwangere personen en mensen die net een zwangerschap achter de rug hebben.  

“Jullie zouden meer ideeën kunnen aftoetsen bij een diverse groep, zoals de basiswerkers."
In gesprek met onze partners

Daarnaast beslissen we om enkele gesprekken te voeren met organisaties waarmee we samenwerken. We vragen hen feedback op de manier waarop we als De Ambrassade momenteel omgaan met diversiteit. De gesprekken brachten concrete pijnpunten naar boven en het werd duidelijk dat we heel wat werk voor de boeg hadden. We verzamelden enkele opmerkelijke quotes: 

  •  “Het is voelbaar in de sector dat jullie graag op diversiteit willen inzetten, maar De Ambrassade heeft nog wel wat werk op de boeg. Momenteel lijkt het alsof jullie niet bereid zijn om daar andere dingen op jullie agenda voor op te geven.”
  • “De personeelsploeg van De Ambrassade is momenteel niet zo divers. Als jullie meer uit jullie kot zouden komen, zouden jullie dat ook merken.”
  • “Jullie zouden meer ideeën binnen De Ambrassade kunnen aftoetsen bij een diverse groep: niet alleen coördinatoren in het jeugdwerk, maar ook basiswerkers betrekken want daar zit de diversiteit.”
  • “We sturen bewust geen mensen van kleur naar de Commissie Jeugdwerk, omdat onze mensen van kleur zich daar niet veilig genoeg voelen of teveel worden aangesproken op hun van “kleur” zijn om ideeën te pitchen.” 

Focus bepalen 

Op basis van al deze input beslissen we om voor de opmaak van ons eerste actieplan te focussen op gender en etnisch-culturele diversiteit. Omdat we met de begeleiding Actiris in zee gingen, waren we gedwongen we hier een keuze in maken. Dit was niet evident omdat de keuze om in te zetten op bepaalde doelgroepen ook impliceert dat andere doelgroepen minder prioritair zijn. Daarnaast pleiten we in de visienota diversiteit in/en het jeugdwerk voor een intersectionele aanpak waarbij we wegstappen van het doelgroep denken omdat er ook binnen iedere doelgroep een grote diversiteit aanwezig is. 

Vanuit de personeelsploeg ontstond er dan ook de verwachte bezorgdheid of de twee gekozen doelgroepen al dan niet te beperkend zijn. Een aanpassing voor de ene doelgroep komt dikwijls ook een andere doelgroep ten goede. Denk bijvoorbeeld aan het inrichten van een stille ruimte: om te bidden, om tot rust te komen. We besluiten om naast de twee gekozen doelgroepen met Actiris ook inspanningen te doen om positieve acties te ondernemen richting andere doelgroepen. Niets houdt ons tegen om in 2024 (na de afloop van dit eerste actieplan) een andere focus te kiezen.  

Een actieplan met 5 clusters 

Binnen de focus gender en etnisch culturele diversiteit worden de grote werven als snel duidelijk. We prioritiseren en formuleren acties om aan de slag te gaan rond deze werven. We clusteren deze als volgt in ons actieplan: 

  • Personeelsbeleid: zoals het ontwikkelen van een laagdrempelig wervingsbeleid en stimuleren van een inclusieve mindset bij het personeel.
  • Communicatie: zoals het creëren van communicatieproducten met aandacht voor diversiteit, het creëren van een inclusief taalbeleid en het aanleggen van een vernieuwde beeldendatabank met oog voor diversiteit.
  • Dienstverlening: aandacht voor inclusie, toegankelijkheid en veilige(re) omgevingen bij interne en externe evenementen. 
  • Infrastructuur: het onderhouden van een toegankelijke werkplek en aandacht voor inclusieve evenementlocaties.
  • Ondersteuning aan sector: Organiseren van vormingsdagen rond inclusiviteit voor jeugdwerkorganisaties. 
Onder elk van deze clusters formuleren we concrete acties. We voeren alle acties uit tussen het voorjaar van 2022 en het voorjaar van 2024. In het voorjaar van 2023 doen we een eerste uitgebreide evaluatie en kunnen we de acties eventueel aanvullen of bijstellen.  

Wat heb ik geleerd? 

  • Externe begeleiding bij een traject rond je intern diversiteitsbeleid is geen overbodige luxe. Zo is er altijd iemand die alles opvolgt, deadlines installeert en bewaakt. Door de begeleiding van Actiris voelt het allemaal minder vrijblijvend. 
  • De combinatie van een zelfevaluatie + een kwantitatieve evaluatie + de meningen van partners geven samen een goed beeld van de sterktes en pijnpunten van hoe we als organisatie omgaan met diversiteit. Vooral de meningen van onze partners daagden ons uit en zijn dus erg waardevol. 
  • Wanneer je kiest voor een focus op bepaalde doelgroepen, moet je deze keuze goed kaderen en verantwoorden.
  • Kiezen is verliezen, maar het bepalen van een focus kan ook meer richting geven aan je actieplan. Je bepaalt zelf hoe intersectioneel je dan nadien met je acties aan de slag gaat. Niets houdt je tegen om je na het verloop van een eerste reeks acties, een nieuwe focus te vinden. 


Personeelswissels en de zoektocht naar de juiste structuur 

Datum: 06/11/2020

De start van het traject verliep niet eenvoudig. De ambitie om een intern diversiteitsbeleid voor De Ambrassade uit te werken werd voor het eerst geformuleerd in het masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk in 2018. Er waren verschillende personeelswissels waardoor het traject niet echt van grond kwam. De twee collega’s die de opdracht kregen om het traject op te starten, vertrokken allebei bij De Ambrassade waardoor we helemaal van nul begonnen.  

Waar beginnen? Vorming! 

In 2020 richten we voor het eerst een projectgroep op bestaande uit mezelf en onze communicatiemedewerker Dorien. Onze directeur Eva en coördinator Fréderique zouden ons klankbord zijn. Omdat Dorien en ik ons niet voldoende competent voelden om deze opdracht tot een goed einde te brengen volgden we de opleiding diversiteitsmanagement aan de KU Leuven. Er waren vijf lesdagen met als thema’s: 

  • Context van diversiteitsbeleid;
  • Antidiscriminatiebeleid: wetgeving en praktijk;
  • Diversiteit in de organisatie;
  • Verschillende perspectieven op diversiteit;
  • Diversiteit op de werkvloer. 
Het thema diversiteit werd heel academisch benaderd, maar er kwamen ook sprekers uit de praktijk aan bod en er was ruimte voor uitwisseling. Tijdens de opleiding bracht de diversiteitsmanager van de Vlaamse overheid bijvoorbeeld een presentatie over de positieve acties die zij ondernamen om meer diversiteit in hun personeelsbestand te krijgen. Zo zetten zij bijvoorbeeld bij het aanwerven van stagiair(e)s in op profielen die zij nog missen in hun personeelsbestand. Via een stage leren deze studenten de werking goed kennen waardoor ze de stap naar een effectieve sollicitatie makkelijker zetten. 

Inspiratie halen bij de Scan en Do trajecten 

Naast de opleiding verdiepten we ons in de Scan en Do trajecten uit de culturele sector. Het minderhedenforum, het Sociaal fonds voor de podiumkunsten, Kunstenpunt en Juntar kregen de opdracht om culturele instellingen te begeleiden in het opmaken van een intern diversiteitsbeleid. Het traject dat zij aanboden bestond uit een Scan-fase waarbij ze in gesprek gingen met alle personeelsleden. Deze input gebruikten ze om een diversiteitsscan van de organisatie te maken. Vanuit de scan kwamen sterke punten en werkpunten naar boven. Op basis van deze input maakten de personeelsleden een actieplan. Het verdere traject stond in het teken van het uitvoeren, opvolgen en evalueren van het actieplan. 

“Je staat er niet alleen voor. Iemand volgt het mee op."
Kaaitheater

Omdat we benieuwd waren naar de impact van zo een traject gingen we praten met Eva Decaesstecker van het Kaaitheater. Zij stapten mee in een Scan en Do traject. Ze vertelde dat de meerwaarde vooral zit in het kader, de deadlines en de verplichtingen die erbij komen kijken. “Je staat er niet alleen voor. Iemand volgt het mee op.” Eva vond het ook sterk dat er bij het Scan en Do traject erg bottom-up gewerkt werd. Alle medewerkers werden betrokken, van de communicatiedienst en het onderhoudspersoneel tot de technische ploeg en de directie. Op die manier werd er een groot draagvlak gecreëerd voor het actieplan.

Op het moment van ons gesprek zat het Kaaitheater nog maar in het eerste jaar van het drie jaar durende traject. Eva kon dus nog niet goed inschatten wat het effect van het traject op hun organisatie zou zijn. Ze merkte ook op dat het traject enkel focust op etnisch-culturele diversiteit. Dat werd door een deel van de medewerkers als een beperking ervaren omdat zij bijvoorbeeld wel al belangrijke stappen gezet hadden die zorgden voor meer inclusie van een andere doelgroep. Door de focus op etnisch-culturele diversiteit werden deze stappen niet gewaardeerd in het traject. Daarnaast gaf ze ons ook een belangrijke bedenking mee: het actieplan werd intern opgesteld zonder extra referentiekaders of expertise van buitenaf. Daarom hebben ze veel acties toegevoegd om jezelf te vormen, om uit te wisselen, op prospectie te gaan en experten te betrekken.   

In gesprek met oud-collega’s over onze organisatie 

Als laatste beslisten we ook om een gesprek te organiseren met enkele oud-collega’s met ondergerepresenteerde achtergrondskenmerken. Tijdens het gesprek konden zij pijnpunten aangeven die zij zelf ervaarden wanneer ze aan het werk waren bij De Ambrassade. Er blijven enkele opmerkelijke uitspraken hangen: 

  • “Mensen die starten bij De Ambrassade en ondergerepresenteerde achtergrondskenmerken hebben mogen niet gezien worden als diversiteitsmascottes.” 
  • “Als het gaat over wie het actieplan rond diversiteit moet opstellen en begeleiden, trek dan eens deze parallel: Twee witte 50-jarige mannen begeleiden een traject over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer naar jonge vrouwen toe. Dat zou toch ook heel gek zijn!” 

Een plan voor De Ambrassade 

We gingen aan de slag met onze opgedane kennis. Het traject dat we voor De Ambrassade wouden uittekenen, ligt dichtbij de opbouw van de Scan en Do trajecten. Het bestond in grote lijnen uit: 

  • Een scan-fase waarin we onze organisatie door allerlei experten laten scannen om sterktes en pijnpunten te benoemen.
  • De opmaak van een actieplan zodat we aan de slag konden met deze pijnpunten.
  • Het uitvoeren van het actieplan in de verschillende teams, clubs en projectgroepen van De Ambrassade.
  • Het evalueren en bijstellen van het actieplan.
We zitten veel aan de schrijftafel maar we gaan niet echt vooruit. We zijn onzeker over de plannen die we uittekenen en vinden het nooit goed genoeg. We zijn bezorgd of wij wel de juiste personen op de juiste plaats zijn. Er schort ook iets aan onze structuur. De leidinggevenden van De Ambrassade maken geen prominent deel van uit van de projectgroep. We zien dit als een onoverkomelijk pijnpunt en na 1 jaar zoeken en proberen, ontbinden we de projectgroep

Eind 2021 richten we een nieuwe projectgroep op. Hierin krijgt Eva, de voormalige directeur van De Ambrassade, een belangrijke rol. Daarnaast zitten er vertegenwoordigers in uit de verschillende teams én vanuit verschillende invalshoeken van takenpakketten. De projectgroep neemt vol enthousiasme een nieuwe start.  

Wat heb ik geleerd? 

  • Werk niet op een ‘eiland’ aan het intern diversiteitsbeleid. Ga aan de slag in een projectgroep om de continuïteit te verzekeren. Wanneer er mensen stoppen, gaat de kennis en het opgebouwde werk niet verloren. Zorg voor een vertegenwoordiging uit verschillende teams en probeer ervaringsdeskundige te betrekken. Let wel op dat je het niet vanzelfsprekend vindt dat mensen met bvb een anders etnisch-culturele achtergrond automatisch lid zijn van je projectgroep. 
  • Geef de directeur een volwaardige plaats in de projectgroep zodat de belangrijke knopen meteen doorgehakt kunnen worden. Anders geraak je niet vooruit. 
  • Jezelf vormen, schrijven en nadenken is heel belangrijk, maar verlies je er niet in. Wij bleven wat in cirkels draaien en zetten aanvankelijk geen concrete stappen voorwaarts. 
  • Het traject dat je uittekent moet niet onmiddellijk perfect én af zijn vooraleer je start. Je kan gaandeweg dingen aanpassen, toevoegen en opnieuw in vraag stellen. 
  • Focussen op één doelgroep kan voor weerstand binnen de ploeg zorgen omdat medewerkers het gevoel kunnen krijgen dat hun expertise of inspanningen voor andere doelgroepen niet gewaardeerd worden. 
  • Als je het actieplan opstelt zonder extra referentiekaders of expertise van buitenaf, zal je acties moeten opnemen om jezelf te vormen, om uit te wisselen, op prospectie te gaan en experten te betrekken.