Op 16 mei ging de Apenstaartjaren-studiedag over de digitale leefwereld van kinderen en jongeren door. Dat is een initiatief van Mediaraven en Mediawijs in samenwerking met WAT WAT, Link in de Kabel, de onderzoeksgroep MICT van de UGent en IMEC.

Het publiek ontdekte er de resultaten van het Apenstaartjaren-onderzoek. Elke twee jaar verschijnt het rapport met daarin alles over het mediagebruik en de mediawijsheid van 6-tot-18-jarigen in Vlaanderen en Brussel.

WAT WAT op de studiedag

Het WAT WAT-partnernetwerk was goed vertegenwoordigd op de studiedag.

WAT WAT zette partners Tumult en Sensoa op het podium in de sessies:

• Online pestgedrag: tips en tricks voor begeleiders
• Seksuele opvoeding in een digitaal tijdperk: ben je nog mee?
  

In de sessie 'Mediawijsheid in verkiezingstijd' kwam 't Is aan u! aan bod. Dat is het project rond verkiezingen van De Ambrassade met partners uit verschillende sectoren.

Op de mediawijze beurs vond je WAT WAT zelf, maar ook de WAT WAT-partners Eetexpert, Nupraatikerover.be, Mediawijs, Stampmedia, Child Focus, Mediaraven en Pimento.

Opvallende uitspraken

Over jongeren & nieuws

• “Hoe makkelijker je van content kan veranderen [bijv. wegswipen], hoe beter die content moet zijn” – Anton Olbrechts, videomaker bij VRT
• “Conclusie: Het zijn net mensen, die kinderen. Ook zij zijn geïnteresseerd in nieuws.” – Anton Olbrechts, videomaker bij VRT
  

Over jongeren & online veiligheid

• De meeste jongeren zijn niet bezorgd over fake news en online veiligheid. Ga je doorvragen? Dan blijkt dat ze veel vertrouwen hebben in hun eigen kunnen, maar in de praktijk blijkt dat vaak een verkeerde inschatting.
  
• Phishing is het grootste cybersecurity-probleem. De grootste angst bij jongeren? De toegang tot hun sociale media-accounts verliezen. De grootste angst bij volwassenen? Geld verliezen. - uit de sessie door Arnaud Recko (DNS Belgium) en Katrien Eggers (Centre for Cybersecurity Belgium)

Over online pestgedrag bij jongeren

• 4% van de tieners en jongeren krijgen structureel te maken met cyberpesten, blijkt uit het Apenstaartjarenonderzoek 2024. Dat cijfer bleef hetzelfde tegenover twee jaar geleden.
• Omstaanders kunnen een belangrijke rol spelen, maar hoe? Een good practice: op sommige scholen kunnen jongeren anoniem pestgedrag tegen hen of anderen melden via een QR-code.

Boeiende onderzoekscijfers

Deze editie werden meer dan 7.000 kinderen en jongeren bevraagd voor het onderzoek van Mediaraven, Mediawijs, de onderzoeksgroep imec-mict-Ugent en Link in de Kabel.

Opvallend:

• In het eerste middelbaar hebben bijna alle jongeren een eigen smartphone. De grote meerderheid gebruikt dan ook volop alle sociale media-kanalen. In de vorige editie zag Apenstaartjaren dat ook tieners uit de derde graad lager onderwijs al massaal platformen als TikTok en Instagram begonnen te gebruiken. Nu ligt die transitie naar sociale media vooral in de eerste graad van het middelbaar onderwijs.
• 10% van kinderen en jongeren vindt geen aanspreekpunten wanneer ze problemen hebben bij thema's zoals cyberpesten, sexting of online veiligheid. Kinderen en jongeren die opgroeien in een financieel moeilijke situatie hebben een grotere kans om tot die 10% te behoren.
• 66% van de tieners en jongeren gebruikte al eens generatieve AI.
• Hun vragen over media? Die bespreken jongeren meer met ouders dan met leerkrachten. Opvallend, want in het algemeen wordt het thema meer besproken in de les dan thuis.

Meer belangrijkste cijfers en inzichten van het onderzoek?

• Bekijk de video (11 min.)
• Ontdek het volledige rapport

Mediawijs awards: prijs voor Vibe Check

Op de Apenstaartjaren-studiedag werden ook zes Mediawijs Awards uitgereikt. WAT WAT mocht de Meest Mediawijze Award in ontvangst nemen voor de jongerencampagne Vibe Check.

Eerder won Vibe Check al een prijs voor wetenschapscommunicatie en een de Europese Voices-award voor mediawijsheid in de categorie 'digitaal welzijn'.