Heel wat jeugdwerkers en organisaties doen hun best om kinderen en jongeren in kwetsbare situaties te bereiken. Verminderd tarief of gratis deelname, tweedehandse verenigingskledij, minder strenge aanwezigheidsregels, outreachend werken en toeleiding,… Al deze inspanningen zijn uiteraard ook waardevol voor kinderen en jongeren in de jeugdhulp. Maar...

• Ben jij je bewust van jeugdhulpvoorzieningen in de buurt van je werking?
• Ken jij deze voorzieningen of de begeleiders die er werken met de kinderen en jongeren?
• Zet je actief in op het betrekken van deze jeugdhulpvoorzieningen bij je werking?

Dit zijn maar enkele van de zaken die jij als jeugdwerker of als organisatie kan doen om kinderen en jongeren in de jeugdhulp een betekenisvolle vrije tijd te bezorgen.

Met het project Maak Samen Tijd Vrij bouwden we voort op de ervaringen, expertise en netwerken uit Maak Tijd Vrij en zetten we in op verankering en verduurzaming. Hiermee draagt het project ook bij aan de vierde prioriteit binnen het JKP (Vrijetijdsbesteding voor allen), die gericht is op een inclusief en divers vrijetijdsbeleid.

De Ambrassade en Bataljong zijn samen aan de slag gegaan om 5 steden en gemeenten te begeleiden en te ondersteunen in hun traject naar een sterke brug tussen jeugdhulp en vrije tijd. Het resultaat daarvan? Heel wat nieuwe connecties, netwerken en lokale verandering in deze vijf steden en gemeenten (Kortrijk (regio Zuid-West-Vlaanderen), Schoten, Genk, Leuven en Gent).

Naast de lokale veranderingen maakten en testten we een toolbox uit die lokale besturen, jeugdhulpvoorzieningen en vrijetijdsaanbieders kan gidsen om in hun stad of gemeente verder te werken aan de brug tussen jeugdaanbod en jeugdhulp. De toolbox biedt de mogelijkheid om van A tot Z een traject te doorlopen of gericht een methodiek te kiezen die past bij de lokale noden. 

Geleerde lessen

Door 5 lokale trajecten te begeleiden, de toolbox uit te proberen en deze ervaringen te bundelen, komen we tot heel wat geleerde lessen en aanbevelingen voor de betrokken actoren: het jeugdwerk (en ruimer alle vrijetijdsactoren), jeugdhulpvoorzieningen, lokale besturen en de Vlaamse overheid.

We formuleerden 8 aanbevelingen voor het jeugdwerk om kinderen en jongeren uit de jeugdhulp te bereiken: 

1. Betrek jeugdhulpvoorzieningen in je buurt bij je werking: Maak kennis, nodig de jongeren uit op je activiteiten of in je werking
2. Kinderen en jongeren in de jeugdhulp zijn gewone kinderen en jongeren in een ongewone situatie: Behandel de kinderen en jongeren in de jeugdhulp net als andere kinderen en jongeren. Maak kennis met hun leefwereld.
3. Denk bewust na over de drempels die ingebakken zitten in je eigen werking: Denk er aan dat je huidige werking drempels kan bevatten voor deelname van jongeren uit de jeugdhulp. Durf deze te benoemen en te zoeken naar manieren om ze aan te pakken!
4. Ga naar de jeugdhulpvoorzieningen toe: Zet zelf de stap naar de jeugdhulpvoorziening, leer elkaars werking kennen en hou de jeugdhulpvoorzieningen op de hoogte van activiteiten die je organiseert.
5. Zoek naar win-win-samenwerkingen: Denk (samen met de andere actoren) na over wat de meerwaarde voor de eigen organisatie en de anderen kan zijn van een samenwerking. Vertrek ook hier steeds vanuit de win voor de betrokken kinderen en jongeren.
6. Zorg voor een warm contact met de begeleiders van de jeugdhulpvoorziening waar de kinderen en jongeren verblijven: Vier succes samen en werk samen aan oplossingen wanneer zich uitdagingen stellen. Dikwijls is een kort telefoontje voldoende om een oplossing te vinden.
7. Probeer en experimenteer: Leer hieruit, stuur bij en zoek naar verduurzaming van succesvolle acties.
8. Heb oog voor de continuïteit van de samenwerking: In het jeugdwerk is er een groot verloop van personeel en vrijwilligers. Zorg ervoor dat de samenwerking niet afhankelijk is van 1 persoon en geef contacten goed door. 

Zelf aan de slag

Ben je overtuigd van het belang van inzetten op het betrekken van kinderen en jongeren in de jeugdhulp? Wil je hiermee zelf aan de slag gaan in je organisatie of in de lokale context van je werking? Dan is de Maak Samen Tijd Vrij-toolbox de perfecte plek om te starten.

De Maak Samen Tijd Vrij-toolbox

Neem de regie in handen en breng mensen rond de tafel om hier samen aan te werken. Zoek partners, spreek je netwerk aan; ontdek de noden, wensen en problemen die zich stellen en zoek samen naar oplossingen. Spreek niet in de naam van de kinderen en jongeren, maar zoek hen op en ga met hen in gesprek. Ga aan de slag met deze toolbox, in zijn geheel of enkel de delen die jij en je partners nodig hebben. Een stappenplan of keuzemenu: de Maak Samen Tijd Vrij-toolbox kan het beide zijn. De toolbox geeft je de mogelijkheid om van A tot Z een traject te doorlopen of gericht een methodiek te kiezen die past bij jouw noden. We werken hiervoor met een aantal schakels die essentieel zijn om een project te doen slagen, maar die volgens de eigen context gepland en vormgegeven kunnen worden. In elke schakel vind je verschillende tools en methodieken uitgewerkt in fiches om actief mee aan de slag te gaan. 

7 handvatten voor interdisciplinair samenwerken met oog voor ethiek

Werken met mensen, dus ook met kinderen en jongeren, vraagt altijd een bewuste reflectie op de keuzes die je maakt. Dat vraagt een ethische basishouding, waarbij je het belang van kinderen en jongeren steeds voorop plaatst. Doorheen de jaren werd in verschillende contexten die ethische basishouding vertaald naar een vaste deontologische code.

Als je gaat samenwerken met partners uit diverse beleidsdomeinen, contexten of sectoren merk je dat er spanning op die deontologische codes kan staan. Daarom besteedden we in Maak Samen Tijd Vrij expliciet aandacht aan een afstemming van die ethische principes. We ontwikkelden een visie en een set handvatten voor lokale actoren. Bij elk handvat hebben we een aantal concrete tips en reflectievragen uitgewerkt.