Jongereninformatieplatform WAT WAT, Mediawijs en KU Leuven slaan de handen in elkaar om jongeren bewuster te leren omgaan met goede en slechte emoties door sociale media. De organisaties lanceren ‘Vibe Check’, een veelzijdige informatiecampagne van TikTok tot een methodiek voor klasgesprekken waarmee jongeren zelf leren welke content een goede of minder goede impact heeft op hun mentaal welzijn. 

Uit recent onderzoek van KU Leuven blijkt dat 27% van de jongeren zich onzeker gaat voelen als ze zichzelf vergelijken met anderen op sociale media. 23,5% heeft weinig zelfvertrouwen en 15% voelt zich zelfs regelmatig ongelukkig wanneer ze zien hoe andere jongeren plezier maken op sociale media. Uit bevraging in de Waddist-app blijkt dan weer dat 7 op de 10 van de Waddisters vindt dat sociale media een positieve en negatieve impact op hun mentaal welzijn hebben. Maar welke content geeft hen nu net een goed gevoel of een minder goed gevoel? En hoe ga je daarmee om? WAT WAT, Mediawijs en KU Leuven geven jongeren alle tools om bewuster om te gaan met goede én slechte prikkels op sociale media via ‘Vibe Check’.  

Hoe doe je de Vibe Check?

Online kunnen jongeren de Vibe Check-filter gebruiken op TikTok en Instagram. Daar krijgen ze situaties op sociale media voorgeschoteld en kunnen ze aangeven wat wél en geen vibe is voor hen. 

Op TikTok en Instagram doen ook influencers Timon Verbeeck, Jietse Pauwaert, Ilias El Kostit en Keri-Belle Njikih de Vibe Check. Samen met andere jongeren gaan ze op zoek gaan naar wat ze net wél en geen vibe vinden. Daarnaast vinden jongeren er tips en info over omgaan met leuke en minder leuke situaties op sociale media.

Op WATWAT.be/vibecheck vinden jongeren nieuwe artikels over de positieve en negatieve gevoelens die sociale media kunnen veroorzaken en hoe daarmee om te gaan. 

Vibe Check bestaat ook als fysiek spel, dat kan gebruikt worden door jeugdorganisaties, scholen en in de jeugdzorg. Vibe Check is dé manier om het gesprek aan te gaan over de emoties die jongeren ervaren op sociale media en hoe daarmee om te gaan. Via emoji’s kunnen jongeren aanduiden hoe ze denken dat iemand zich bij een bepaalde situatie op sociale media zou voelen. Als groep beslis je of iets een 'vibe' of 'no vibe' is, door de legplaat te gebruiken. Bij het spel zit een gratis Vibe Check poster: een flow chart dat jongeren doet stilstaan bij hoe ze hun eigen vibe kunnen vinden op sociale media.

Waarom deze campagne? 

De Ambrassade zet sinds 2022 in op Mentaal Welzijn als een gloednieuw generatiedoel. Volgens onderzoek kampt 1 op 5 minderjarigen met psychische stoornissen. Maar nog heel wat meer jongeren zitten niet goed in hun vel. Vanuit het jeugdwerk willen we een preventieve rol opnemen om dit probleem samen aan te pakken. 

Uit een onderzoek van de UGent naar mentaal welzijn & sociale mediagebruik bij jongeren bleek dat drie kwart van de deelnemende tieners sociale media vaker gebruikte dan voor de coronalockdowns. De digitale wereld kan het gevoel van sociale verbondenheid in tijden van fysieke afstand toch mogelijk maken en wordt daar ook volop voor gebruikt. 

De meeste jongeren weten dat wat ze online zien niet altijd echt is. Ze zijn er zich van bewust dat mensen vooral hun positieve kanten laten zien op sociale media. Toch kan de blootstelling aan bepaalde sociale media berichten negatieve gevoelens zoals jaloersheid, onzekerheid of verdriet oproepen. Zulke emoties kunnen nefast zijn voor het mentaal welzijn van jongeren. Daarom leggen we met Vibe Check de nadruk op dat emotionele aspect: hoe voelt iemand zich bij het zien van een bericht en hoe kan je daarmee omgaan? Los van het feit of dat nu echt is of niet.

Vooral tieners die vaker angstig en eenzaam zijn maken frequenter gebruik van sociale media. Dit kan een goede copingstrategie zijn om om te gaan met een bepaalde situatie, om hulp en sociale connectie te vinden. Maar wanneer jongeren op kwetsbare momenten naar sociale media grijpen en er schadelijke berichten of communities tegenkomen, houdt dat heel wat risico’s in. Daarom is het belangrijk dat jongeren weten hoe ze sociale media vooral in hun voordeel kunnen gebruiken. Net daar willen we hen via Vibe Check meer vat op geven. WAT WAT werkte voor deze campagne nauw samen met Mediawijs. 

WAT WAT houdt vinger aan de pols houdt bij wat er leeft bij kinderen en jongeren en zag al langer nood aan meer ondersteuning voor jongeren in hun online leefwereld. Het jongerenplatform klopte aan bij Mediawijs, vanwege hun expertise over het onderwerp. Mediawijs werkt nauw samen met onderzoekers en onderzoeksinstellingen, voor deze campagne konden de organisaties terecht bij Lara Schreurs (KU Leuven) om de inhoud en vorm van de campagne wetenschappelijk sterker te onderbouwen. Schreurs voerde de afgelopen jaren onderzoek naar de emoties die jongeren voelen wanneer ze verschillende posts op sociale media zien. Tijdens het uitwerken van de campagne werden jongeren nauw betrokken bij de stijl, boodschap en vorm van de campagne. Op die manier vertaalden we samen onderzoek naar praktijk en creëerden we tools voor jongeren en wie met jongeren werkt.