Vrijdag 22 september vierden we samen met jullie de start van het werkjaar. Deze keer wegens verbouwingen niet op onze binnenkoer, maar in Bronks. Onze directeur Eva Vereecke gaf naar goede gewoonte een openingsspeech. Lees hier haar boodschap.
Goeienavond jeugdwerkers, beleidsmensen, vrijwilligers van de Vlaamse Jeugdraad en ’t Is aan u!, jeugdinformatiepartners, partners van departementen en andere sectoren, en iedereen die hier per toeval is beland. Ook u bent hier zeer welkom!
Voor het eerst in 11 jaar geen Ambras Terras bij ons op de koer van De Ambrassade. Dat is even wennen. Maar Bronks is wel een hele fijne locatie om dit jaar te kunnen stranden. Want dit is bij uitstek ook een huis waar jongeren zich thuis voelen. De baseline luidt “Bronks: theater voor jong publiek”. En toen we 10 jaar geleden met 100 jongeren ons eerste verkiezingsproject Schoonmoeder aller verkiezingen lanceerden, was ons startweekend hier. Het was de start van een dynamisch jaar met jongeren die wroeten en zochten en andere meningen opzochten, om naar politiekers te kunnen zeggen “hey, dit is niet mijn mening, maar wel de mening van vele jongeren”. En daar enorm veel uit leerden. Mooi was dat. Het was de eerste keer dat wij als De Ambrassade erin slaagden of durfden om onze opdrachten rond jeugdwerk, jeugdinformatie en het ondersteunen van de Vlaamse Jeugdraad te combineren en te hopen dat er iets strafs uit voortkwam. En kijk, we staan hier weer aan de vooravond van een verkiezingsjaar. Dat kan geen toeval zijn.
Wie van jullie hier zou zichzelf benoemen als een betweter? Hmm, dat zijn er niet heel veel. Dat is wel jammer, want ik zal u iets verklappen. Het is aan ons, lieve mensen. Het is aan u, en aan u. Aan u trouwens ook. Het is aan ons.
Dus hoog tijd om ons wel meer te ontpoppen als betweters, borst vooruit, calimerojasje af want beste mensen:
Ja, maar Eva, wij zijn maar jeugdwerkers. Klopt, maar dat is net wat ons zo sterk maakt. Jullie waren er ongetwijfeld bij toen we de impact van het jeugdwerk en de jeugdwerkeffecten samen benoemden en zo de kracht van jeugdwerk taal geven. Want we durven experimenteren, we durven zeggen dat we misschien geen betweter zijn, en we durven vooral blijven zoeken naar manieren om te luisteren naar en te werken met jongeren zodat we samen slimmer worden. We luisteren, wij gaan gesprekken aan en wij gaan naast jongeren staan. En daardoor worden we betere betweters.
Kijk naar afgelopen zomer: we kenden weer ongeziene hoogtepunten. Deze zomer hebben 70.000 jonge vrijwilligers weer 7000 kampen in elkaar gestoken om 1 miljoen kinderen en jongeren de tijd van hun leven te bezorgen. We zetten de campagne vrijwilligers op zodat er echt genoeg dank u gezegd wordt aan al dat jong engagement!
We deden in mei de oproep voor ’t Is aan u! Op 2 dagen tijd hadden we meer dan 100 jongeren die zich wilden engageren rond jongeren en verkiezingen.
De ’t is aan u-jongeren hebben de hele zomer andere jongeren bevraagd en we haalden 536 bevragingen, en niet vluchtig een bolletje inkleuren, maar wel 536 straffe verhalen van kinderen en jongeren waarbij jongeren in gesprek gingen met elkaar en elkaar héél breed bevraagden bevragen over waarmee zij bezig zijn. Dat werkte zeer ontwapenend, zeer depolariserend en creëerde een mooie vertrouwenssfeer tussen de twee mensen waarvan onze jongeren echt onder de indruk waren.
We gingen langs op meer dan 40 momenten bij jeugdwerk, scholen, en openbare plekken waar jongeren zijn. We gingen naar plaatsen die heel openbaar zijn zoals het treinstations maar ook plekken waar we niet zo makkelijk komen, zoals de gesloten Jeugdvoorziening van Mol. We hoorden stemmen die al luid kunnen klinken, maar ook stemmen die vaak vergeten worden. Ik vroeg aan collega’s of er dingen waren die hen waren bijgebleven. Een collega zei dat een jongere haar aansprak en zei “Ja ik wil toch graag iets zeggen over de vluchtelingen in ons land (en eerlijkheidshalve dacht m’n collega “oei, moet ik nu schrik krijgen van de reactie die komt) en die jongere zei: “En waarom gaan alle grenzen niet gewoon open, waarom we ontvangen we niet iedereen met open armen. We moeten ons aanpassen aan een wereld in oorlog en met klimaatverandering is het niet meer dan logisch dat we iedereen ontvangen in ons land. En oké dat vergt wat aanpassing van ons allemaal maar de wereld verandert continu wij moeten dat dus ook doen.”
Een andere collega sprak over vier okan-jongeren op een speelplaats in Woluwe. 4 jongeren, 4 vrienden met recent of veel minder recent migratieverleden- 1 van hen zei 'zet die nieuwkomers maar buiten, want er wordt al vaak zo negatief naar ons gekeken, er kunnen beter geen nieuwe mensen meer bijkomen' waarop de andere drie vertellen dat ze zelf nog maar net erkend zijn en dat hij dat ook niet zomaar kan zeggen. Confronterend maar ook schoon om die jongeren dat gesprek te zien aangaan.
Waarom vertel ik dit? Het is aan ons. We hoorden al van vele partners in ons verkiezingsproject “ja, we durven eigenlijk geen maatschappelijke thema’s meer aansnijden met onze jongeren, want dat geeft direct zoveel polarisatie en meningsverschil, en de verkiezingen komen eraan, jongeren overspoeld worden met gekleurde informatie, we blijven er dan liever vanaf.”
Dat is een nieuw woord dat ik dit jaar leerde “handelingsverlegenheid”. (Mooi woord vind ik dat.) Wel, beste jeugdwerker, laat ons samen daar iets aan doen, ga wel de dialoog aan, zorg dat jongeren met elkaar de dialoog aangaan en zet simpelweg de jongeren centraal. 1 miljoen jongeren in België kunnen voor het eerst hun stem uitbrengen in 2024. Dat is 10% van de stemgerechtigden.
Als je weet dat de allereerste keer dat mensen gaan stemmen cruciaal is voor of ze al dan niet positief ten aanzien van burgerschap en democratie staan, moeten we jongeren een eerste positieve ervaring geven rond verkiezingen. Niet door massaal klassieke politieke debatten te organiseren, maar trajecten aan te gaan met leerlingenraden, jeugdwerk, klasgroepen rond maatschappelijk thema’s, jongeren goed informeren, laten reflecteren zodat ze zelf voelen dat het allemaal niet zo eenvoudig is, maar wel met verfrissende ideeën kunnen komen.
Zet hen op het podium, laat beleidsmakers luisteren. En je mag het warm water gerust zelf uitvinden, maar we gaan met vele partners samen op ’t Is aan u materiaal geven om die gesprekken met jongeren aan te gaan, burgerschapevents met jongeren te kunnen organiseren. En we dromen ervan om vanaf 1 maart, niet toevallig 100 dagen voor 9 juni, samen met jullie 100 krachtige dagen op poten te zetten waarbij jongeren, burgerschap en verkiezingen centraal staan. Zodat we met velen van jullie ervoor te zorgen dat de samenleving echt als statement maakt “jongeren jullie doen ertoe, jullie zijn aan zet, jullie zijn 10% van de kiezers en jullie stem en mening is cruciaal”.
Neen, maar doordat we naar jongeren luisteren en met hen en elkaar in gesprek blijven gaan, leren we wel veel. En dat geeft ons ook de kans om komend jaar nieuwe verfrissende beleidsnota’s te schrijven, doe dat niet aan je bureau. Kijk naar buiten, naar wat er leeft, thema’s zoals mentaal welzijn en klimaat. De urgentie ervan wordt vaak het eerst aangevoeld door jongeren. Neem die stemmen en inzichten mee op in jouw beleidsnota. Leer en verkondig wat je leerde aan de beleidsmakers, aan de nieuwe regeringen, aan de nieuwe lokale besturen. Want weldra worden daar centen vastgelegd voor de komende 6 jaar. Zorg dat kinderen en jongeren er beter van worden. Het gaat niet om onszelf, wel om de kinderen en jongeren.
Beste mensen, het is aan ons. Het is aan u. Draag uw passie voor jeugdwerk, jeugdinformatie en jeugdbeleid met trots uit. Toon uzelf als expert en strijd met nog meer bravoure en zelfvertrouwen voor gelijkwaardigheid en meerwaarde voor alle kinderen en jongeren. Blijf bewegen en veranderen, maar behoud wat ons zo krachtig maakt. Ik wens jullie een heel erg fijn feest vanavond.
Eva Vereecke, directeur De Ambrassade, 22 september 2023