In het landschap van jeugdwerkorganisaties zijn thema's als mentaal welzijn, integriteit en inclusie van onschatbare waarde. Deze onderwerpen vormen de ruggengraat van een gezonde en veilige omgeving voor kinderen en jongeren om te groeien en zichzelf te zijn. De Ambrassade organiseerde in maart 2024 een werknamiddag waar deze cruciale thema's werden belicht en waardevolle inzichten werden gedeeld. 

Opzet van de werkmiddag

De werkmiddag was opgedeeld per 'werksoort', waardoor we gemakkelijker van elkaar konden leren en zo verschillen en gelijkenissen ontdekken. We begonnen met de bestaande organisatiestructuur en keken naar welke beroepskrachten en vrijwilligers betrokken zijn bij deze thema's. Dit zette veel organisaties aan om extra functies te creëren, nieuwe mandaten te geven aan vrijwilligers of beroepskrachten, of gerichtere ondersteuning te bieden. Het doel? Het beleid dat via tussenstructuren wordt gevoerd, echt naar de 'eerstelijns jeugdwerkers' te brengen. 

 Concrete Acties en Doelen

Elke aanwezige organisatie schreef concrete acties of doelen op, gericht op kwaliteit, preventie en reactie. Er worden al veel innovatieve praktijken ontwikkeld en ingebed in structuren. Verder werden er wel wat inzichten gedeeld, deze aanbevelingen werden ondertussen ook gedeeld met de beleidswerkgroep welzijn en integriteit en inclusie en gelijke kansen.

Breed Verantwoordelijkheidsbesef

Een belangrijk inzicht was de noodzaak om de verantwoordelijkheid voor mentaal welzijn, integriteit en inclusie breder te verdelen binnen organisaties. In plaats van één of twee personen die verantwoordelijk zijn, pleitte de groep voor organisatiebrede betrokkenheid. Deze thema's moeten standaard deel uitmaken van ieders takenpakket, waardoor organisaties een alomvattende benadering kunnen hanteren. 

Ondersteuning voor vrijwilligers

Een ander belangrijk punt dat naar voren kwam, was de behoefte aan duidelijke ondersteuning voor vrijwilligers op het gebied van mentaal welzijn en integriteit. Hier zijn uitdagingen bij voor de organisatie zelf, maar ook voor externe organisatie zoals de consult functie bij Overkop of een aanbod bij de Ambrassade/Komaf, of een lokale sociale kaart die opgemaakt wordt door een lokaal bestuur.

Noodzaak voor verbetering op Vlaams Niveau

Op Vlaams niveau is er ruimte voor verbetering in de aanpak van integriteit en mentaal welzijn. Hoewel er al vooruitgang is geboekt, is er behoefte aan meer gestandaardiseerde benaderingen en samenwerkingen met partners zoals de Overkophuizen.

Uitdagingen voor kamporganisaties

De Ambrassade benadrukte de uitdagingen met betrekking tot de draagkracht van vrijwilligers binnen kamporganisaties. Het is cruciaal om niet alleen te zorgen voor het mentale welzijn en de integriteit van deelnemers, maar ook van de vrijwilligers zelf. Organisaties moeten voldoende ondersteuning bieden en ervoor zorgen dat vrijwilligers een aanspreekpunt hebben binnen de organisatie.

Organisatieniveau en jeugdbewegingen

Op organisatieniveau is voldoende tijd nodig voor beroepskrachten om beleid uit te voeren en tegelijkertijd voeling te houden met het 'terrein'. Er werden ook suggesties gedaan voor verbeteringen in het rekruteringsproces, zoals het aanstellen van een vrijwilligerscoach die dicht op de vrijwilligers staat en als brugpersoon kan fungeren. Voor jeugdbewegingen is een duidelijk kader nodig voor het aantal beroepskrachten dat nodig is, en ondersteuning van het personeel als API (Aanspreekpunt Integriteit) blijft een prioriteit.

Samenwerking en bewustzijn vergroten

De groep deed aanbevelingen voor het versterken van de band tussen welzijnsvoorzieningen en het jeugdwerk, evenals het vergroten van het bewustzijn bij andere instanties zoals de politie en onderwijsinstellingen. 

Conclusie

De werkmiddag bracht belangrijke inzichten en aanbevelingen naar voren. Het is nu aan alle betrokken partijen om deze om te zetten in concrete acties, zodat we samen kunnen werken aan een jeugdwerklandschap dat veilig, inclusief en ondersteunend is voor alle kinderen en jongeren. De Ambrassade blijft zich inzetten voor deze doelen en blijft samenwerken met partners om positieve veranderingen te bewerkstelligen. 

Wil je verder aan de slag?

Ben je als organisatie geïnteresseerd om hier verder mee aan de slag te gaan? Kon je er niet bij zijn en wil je toch graag deelnemen? Neem dan gerust contact met ons op. Dat kan door te mailen naar aagje.rottiers@ambrassade.be of naar tina.schuermans@ambrassade.be.

Voor meer informatie, bekijk de inleidende PowerPoint-presentatie en de methodiek via onderstaande knoppen.