Tijdens de WAT WAT inspiratiedag in maart 2021, kwam vaccinologe Corinne Vandermeulen van de KU Leuven meer uitleg geven over het coronavaccin.
Pandemieën hebben altijd al bestaan. De coronapandemie is de laatste, maar zeker niet de kleinste. Tot nu toe zitten we aan 2,7 miljoen overlijdens, en dit zal waarschijnlijk nog stijgen tot 3 miljoen. Dat betekent dat het toch één van de grotere pandemieën is.
Het stekeleiwit van het coronavirus past perfect in de receptor van de menselijke cel. Het is als een sleutel op een slot: “Een sleutel waarmee je de deur van de menselijke cel kan openmaken.” Het stekeleiwit geeft dan opdracht aan de menselijke cel om nieuwe virussen te maken. Dit is nodig voor een virus om te overleven, want een virus kan niet op zichzelf blijven bestaan.
Ons immuunsysteem reageert op exact dezelfde manier op een virus als op een vaccin. Dus zowel in contact met een virus als met een vaccin, gaat je immuunsysteem volgende zaken aanmaken:
Door een vaccin gaat je lichaam dingen aanmaken:
Door het stekeleiwit van het virus, worden de cellen van ons immuunsysteem geactiveerd en worden er antistoffen aangemaakt. Die antistoffen gaan binden aan dat eiwit, en een fysieke barrière vormen. De 'sleutel' past zo niet meer op het 'slot'. Deze antistoffen zijn zeer specifiek. Voor elke microbe maakt ons immuunsysteem nieuwe antistoffen aan die alleen passen op die bepaalde microbe.
In het vaccin steken we het belangrijk stukje van de microbe, die ervoor zorgt dat ons lichaam een bescherming opbouwt. De mens gaat overal in het lichaam antistoffen aanmaken. Dit noemt men individuele bescherming. Er wordt maar een klein stukje van de microbe in het vaccin gestoken. Dit is dus geen werkend virus, waardoor je ook niet echt ziek wordt van het vaccin.
Je wilt deze bescherming op lange termijn waarborgen. Daarom moet je in de meeste gevallen een tweede keer gevaccineerd worden. De antistoffen gaan massaal aangevuld worden. Dit noemen we geheugencellen.
Met een vaccin kan je ook groepsbescherming opbouwen. Wanneer je een populatie hebt van 100 personen en er zijn 90 mensen gevaccineerd, dan heeft het virus weinig kans om overgedragen te worden.
Wanneer 90% gevaccineerd is, en een besmet iemand komt in de populatie terecht, dan heeft het virus geen kans meer. Het gaat bij mensen terecht komen die al beschermd zijn en het dus niet makkelijk zullen doorgeven.
Wanneer vaccins ontwikkeld worden, zijn er drie belangrijke aanpakken die men kan nemen:
Zowel bij Pfizer, Moderna als bij Astra Zeneca zijn er 2 dosissen nodig. Enkel bij Johnson&Johnson is er maar 1 dosis.
We zien meer bijwerkingen dan bij een gewoon griepvaccin. Maar dit zijn allemaal zaken die vanzelf weggaan binnen de 1 tot 3 dagen:
Pijnstillers mogen zeker genomen worden. Bij het Astra Zeneca vaccin zijn er vooral klachten na het eerste vaccin. Bij mRNA vaccins vooral na het tweede. Jongere personen ervaren meer bijwerkingen omdat hun immuunsysteem sterker reageert. Bij oudere personen gaat het immuunsysteem achteruit, dus zij ervaren minder bijwerkingen.
Alle vaccins beschermen 100% tegen hospitalisatie en overlijden. Maar met vector-vaccins (Astra Zeneca en Johnson&Johnson) heb je nog 30% kans om nog milde ziekte door te maken.
Ons immuunsysteem heeft tijd nodig om dit te verwerken. Het kan zien dat de komende maanden deze percentages nog verbeteren.
Testen of studies hebben aangetoond dat, wanneer mensen gevaccineerd worden, het virus zich eigenlijk nog beperkt kan vermenigvuldigen. Maar je virale lading is wel lager.
Je virale lading toont aan hoe ziek je wordt en hoe gemakkelijk je de ziekte kan verspreiden. Als je virale lading hoog is, dan kan je dus nog steeds heel wat mensen besmetten.
Na het vaccineren ligt deze dus veel lager. De overdracht van het virus wordt verminderd met 50%. Er zijn ook veel minder klachten van niezen, hoesten,… Maar er is nog steeds kans dat je het virus doorgeeft. Dus we moeten nog steeds de regels toepassen tot er voldoende mensen gevaccineerd zijn.
Met vaccins zijn er zelden nevenwerking na 6 weken. Het is belangrijk om iedereen een lange tijd op te volgen, ook als de vaccins al op grote schaal gebruikt worden. Zo worden de zeldzame gevallen ook gedetecteerd.
Ja, ze zijn veilig.
Voor elk vaccin deden 30.000 tot 45.000 vrijwilligers mee aan de studies. Deze worden 2 jaar opgevolgd.
Momenteel zitten we in de tweede fase: Ambulante 60-plussers en de personen met een verhoogd risico. Ook de politie zal in deze fase gevaccineerd worden.
De start van de derde fase wordt geschat in de tweede helft van mei. Dan zullen er veel vaccins beschikbaar zijn. Men rekent klaar te zijn tegen 11 juni, op voorwaarde dat de vaccins geleverd worden zoals beloofd.
Ja, maar op dit moment lopen de studies nog in deze leeftijdsgroep. De eerste resultaten zullen kenbaar zijn net voor de zomer. Pas na de zomer zullen minderjarigen gevaccineerd worden.
Vaccins worden dikwijls gezien als iets giftigs, iets onnatuurlijk. Maar een virus is veel schadelijker. Een vaccin boost enkel onze natuurlijke zelfverdediging. Vaccins maximaliseren onze natuurlijke zelfverdediging door gebruik te maken van het persoonlijke potentieel van ons eigen immuunsysteem. Ze zorgen ervoor dat we bepaalde ziektes maar één keer moeten doormaken.