Met De Ambrassade en partners schreven we een visie mentaal welzijn met daaraan gekoppelde transitiepaden. Die lanceerden we vorig jaar op GENERATIE 2030. Daarna maakten we een plan hoe we samen met partners hieraan willen werken. Wat gebeurde er intussen en wat staat er nog te gebeuren? Je leest het in dit artikel.

Een niet exhaustieve opsomming en stand van zaken voor de verschillende transitiepaden:

1. Samenwerking en projecten over beleidsdomeinen heen binnen een gedeelde verantwoordelijkheid rond mentaal welzijn

Vroeg & Nabij: Met een nieuwe, geïntegreerde aanpak willen de agentschappen binnen het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ondersteuning voor kinderen, jongeren en gezinnen hertekenen. Hulp moet zo vroeg mogelijk ingezet worden en dichter bij gezinnen staan. Andere beleidsdomeinen en vindplaatsen waar kinderen en jongeren al zijn, zoals het jeugdwerk, krijgen hierin een belangrijke rol. De Vlaamse Jeugdraad werd van dichtbij betrokken op deze beleidsoefening. We kijken uit naar het definitieve decreet dat eind dit jaar politiek zou moeten worden goedgekeurd. We hopen dat deze nieuwe visie op gezinsondersteuning een echte changemaker wordt om er ook voor te zorgen dat samenwerking over beleidsdomeinen heen écht mogelijk wordt. Dit alles in het belang van kinderen, jongeren, gezinnen én hun mentaal welzijn. 

2. Participatie van kinderen en jongeren op alle beleidsniveaus en binnen hulpverlening specifiek

Participatie van kinderen en jongeren in de hulpverlening begint stilaan meer te worden verankerd. Zo zal er in het Vroeg & Nabij decreet ook trajectondersteuning worden opgenomen. Daarnaast zagen de participatiecoaches kinderen en jongeren het licht in de netwerken geestelijke gezondheid. Kinderen, jongeren en hun context krijgen inspraak bij beslissingen die voor hen van belang zijn om zo betere, meer aangepaste antwoorden te formuleren op hun zorgvragen in de geestelijke gezondheidszorg. 

3. Expliciteren van mentaal welzijn als thema binnen vorming en animatorencursussen in het jeugdwerk

We maken een oplijsting op onze website van het bestaande vormingsaanbod voor jeugdwerkers rond mentaal welzijn. Vertrekpunt hierbij is het Speelveld mentaal welzijn. Ook zal het vernieuwd integriteitsbeleid kansen bieden om mentaal welzijn in het jeugdwerk op organisatieniveau te verankeren.

Daarnaast is De Ambrassade partner in een Europees project YiMinds. YiMinds is een Europees project, aangestuurd door ERYICA, ter versterking van jeugdinformatie over het mentaal welzijn van jongeren. Zo zal onder andere een gids worden gemaakt om de mentaal welzijnsvaardigheden van jeugdwerkers te ondersteunen, zodat zij beter uitgerust zijn om jongeren in nood effectief te identificeren en hen te voorzien van laagdrempelige informatie en ondersteuning. 

4. Platte drempels in het jeugdwerk

De website komaf.be werd gelanceerd! Komaf wil meer drempels naar vrije tijd verlagen. Dus méér jeugdwerk en jeugdaanbod realiseren voor méér kinderen en jongeren. Dat doen we door:

• Informatie en inspiratie te verzamelen rond allerhande thema's zoals: gender, toegankelijkheid, grensoverschrijdend gedrag, vervoer, taal, enz.
• Vormingen en begeleidingen aan te bieden. In samenwerking met een netwerk aan organisaties binnen en buiten het jeugdwerk.
• Onderzoek en monitoring voorop te zetten. Zodat we weten wat er leeft binnen het jeugdaanbod, en waar de grootste drempels bestaan. 

6. Kader rond mentaal welzijn voor jeugdwerkers met een duidelijke rol en verwachtingen

Eén van de belangrijkste acties die we het afgelopen jaar namen is het ontwikkelen van een kader mentaal welzijn. Dat heeft verschillende doelstellingen:

• het jeugdwerk houvast en taal bieden om zelf een beleid over mentaal welbevinden vorm te geven, passend bij de eigen organisatie;
• de rol en verantwoordelijkheid van het jeugdwerk bepalen over mentaal welzijn van kinderen en jongeren;
• bruggen bouwen naar andere sectoren (en welzijn in het bijzonder);
• voorbeelden, concrete tools en ondersteuningsmogelijkheden aanreiken.

7. Lokale netwerken en samenwerking tussen jeugdwerk en hulpverlening

Het agentschap Opgroeien en De Ambrassade werken samen met de OverKopnetwerken aan de verbinding en kruisbestuiving tussen welzijn en jeugdwerk. Zo kregen de OverKopnetwerken in 2023 extra middelen om samen met het jeugdwerk in hun regio aan de slag te gaan rond psycho-educatie. De Ambrassade en Opgroeien organiseerden daarom een netwerkmoment voor jeugdwerk en Overkop om elkaar beter te leren kennen. Meer informatie over de opdracht van Overkophuizen in het lokaal ondersteunen van het jeugdwerk lees je hier. 

En hoe gaat het nu verder?

We gaan uiteraard met alle transitiepaden verder aan de slag, volgen en adviseren het beleid, ondersteunen het jeugdwerk,… Om echt te weten te komen welke noden er spelen bij kinderen en jongeren rond mentaal welzijn in het jeugdwerk, is het belangrijk hen zelf aan het woord te laten. Pimento heeft een lange traditie in het voeren van onderzoek bij kinderen en jongeren en voerde onderzoek gedurende het schooljaar 2022-2023. Er werden zowel kwantitatieve (een enquête) als kwalitatieve (diepte-interviews) onderzoekmethodes gebruikt.

Op 14/11 presenteren we je de resultaten van het onderzoek tijdens een Studiedag in de Centrale in Gent.