Vijf jaar later, op 6 juni 2023 organiseerden we opnieuw een congres #Jeugdwerkwerkt waarbij de focus niet alleen meer lag op de missie van het jeugdwerk en het DNA van de jeugdwerker maar ook op het jeugdwerkeffect, want jeugdwerk maakt verschil in het leven van jonge mensen en heeft impact op hun leven later. Dat zien en horen we elke dag. De Ambrassade stelde in alle hoeken en kanten van het jeugdwerk de vraag: waarom werkt jeugdwerk eigenlijk? We zien en zeggen wel dat jeugdwerk belangrijk is … maar weten we echt waarom #Jeugdwerkwerkt? Waarom jeugdwerk marcheert, effect heeft, rendeert? Het antwoord op de vraag waar het jeugdwerkeffect nu precies zichtbaar is, kan je terugvinden in ons impactkader. Namelijk a.d.h.v. ontelbare verhalen konden we vijf niveaus onderscheiden.
Om verder na te denken wat het DNA van de jeugdwerker is, de vier rechten uit onze gedeelde missie betekenen in de praktijk en op welke niveaus jullie jeugdwerkeffect zich bevindt, ontwikkelden we een handige #Jeugdwerkwerkt reflectietool. Met deze reflectietool kom je te weten:
Jeugdwerkeffect:
STAP 1: Bekijk de tekening die je op een aparte pagina in het groot hebt uitgeprint of projecteer de tekening op een scherm.
STAP 2: Beantwoord volgende vragen: Wat staat er op de tekening? Herken je deze situatie? Begrijp je wat er wordt afgebeeld?
STAP 3: Lees het verduidelijkend tekstje.
STAP 4: Lees de reflectievragen en probeer samen een antwoord te vinden. De reflectievragen kan je vinden na de reeks tekeningen.
STAP 5: Na het beantwoorden van de vragen bespreek je samen wat de essentie is die je in een verslag noteert.
Bepaal vervolgens wat je met deze inhoud nog verder kan doen binnen je organisatie. Zoals bijvoorbeeld:
Wanneer je de reflectietool gebruikt in een kleine groep van maximum twaalf personen laat je de onderdelen één voor één passeren. Je kan alle onderdelen bespreken of je selecteert op voorhand de onderdelen die voor je organisatie relevant zijn. Neem ongeveer twintig minuten tijd voor per onderdeel.
Daag jezelf uit: soms kan het interessant zijn om onderdelen te kiezen die op het eerste zicht ver van jullie organisatie af staan, om er dan samen achter te komen waarom jullie hier niet op inzetten of juist beter wel op zouden inzetten.
Wanneer je de reflectietool in grote groep wilt gebruiken met meer dan twaalf personen, kan de wereldcafé methodiek helpen op alles te organiseren. Je maakt op voorhand een selectie van de onderdelen die je graag wilt bespreken. Daarna richt je voor elk onderdeel een cafétafel in. Wij raden aan om door te schuiven na ongeveer twintig minuten.
Het volledige document met de tekeningen en reflectievragen kan je hieronder downloaden.
We lieten alle tekeningen voor deze reflectietool ontwerpen door Silke Reyntjens.
Je kan de kampvuurkaartjes op twee verschillende manieren gebruiken. Ten eerste om het jeugdwerkeffect op niveau van kinderen en jongeren taal te geven. Daarnaast kan je er ook bij het beleidsnotaplanningstraject mee aan de slag gaan met je stakeholders.
Dit spel is voor deelnemers, vrijwilligers en (eerstelijns-)jeugdwerkers. Aan de hand van 40 vragen laten we jullie nadenken over het effect van jullie engagement op kinderen en jongeren, (nieuwe) initiatieven vanuit kinderen en jongeren, de buurt, de samenleving en het beleid.
Elke speler krijgt 3 kaarten bij de start van het spel. De overige kaarten liggen op een hoop in het midden. Elke speler speelt om de beurt een kaart en beantwoordt de vraag. Een beantwoorde vraag levert 1 punt op. Op het einde van een beurt, trekt de speler een nieuwe kaart tot de kaarten op zijn. Wie op het einde de meeste punten heeft, wint het spel. Opgepast, er zijn extra kaarten die het spel in de war kunnen sturen! Tip: je kan het spel ook op andere manieren spelen. Aarzel niet om jouw eigen versie te bedenken.
Tijdens het beleidsnotaplanningsproces is het belangrijk om voldoende je stakeholders te betrekken om genoeg betrokkenheid en draagvlak te creëren. Om tijdens het schrijfproces van een nieuwe beleidsnota je stakeholders aan het woord te laten over jouw jeugdwerkorganisatie, kan je de kampvuurkaartjes gebruiken. Je focust tijdens deze methodiek op het jeugdwerkeffect. We verdeelden de vragen van de kampvuurkaartjes over de vijf verschillende niveaus van het jeugdwerkeffect. Je kan deze kampvuurkaartjes afprinten en uitknippen om het spel te spelen.
Bereid je als procesbegeleider goed voor. Neem de vragen op voorhand door en lees je in in het jeugdwerkeffect en de verschillende niveaus. Je kiest per stakeholder over welk niveau je hen wilt laten nadenken. Bepaalde stakeholders zijn perfect te matchen met bepaalde niveaus, soms zijn er ook totaal geen linken te leggen. Er kunnen ook stakeholders zijn die je op verschillende niveaus kan plakken.
Nog wat extra tips
De missie voor jeugdwerk is actief ruimte creëren voor kinderen en jongeren zodat ze kansen krijgen tot experiment, participatie en (zinvolle) vrije tijd. Zo creëert jeugdwerk een plek waar kinderen en jongeren jong kunnen zijn, waar ze zich kunnen ontwikkelen en samen kunnen opgroeien. Jeugdwerkers doen dit bovendien vanuit hun gemeenschappelijke DNA.
Maar tot welk resultaat leidt dit? Wat is de impact of het effect dat jeugdwerkers hebben? In de eerste plaats op kinderen en jongeren zelf, maar ook op de buurt waarin ze werken of op de samenleving in haar geheel? En is dit dan voor iedereen en overal hetzelfde?
Als we de waarde van jeugdwerk willen uitdrukken, dan moeten we ook de impact van jeugdwerk zichtbaar maken. Met impact bedoelen we de langetermijneffecten van een jeugdwerkpraktijk. Deze effecten zijn misschien snel te benoemen, maar niet altijd makkelijk te bewijzen of te verklaren. Doe zelf de test. Als je ooit deelnam aan of engagement opnam in een jeugdwerkpraktijk: welk effect heeft dat op jou gehad? En hoe komt dat?
#Jeugdwerkwerkt omdat jeugdwerk...
De volgende reflectieoefening laat je stilstaan bij jullie eigen gedroomde effect én het huidige effect van jouw jeugdwerkorganisatie. Download de invulfiche en ga aan de slag met onderstaande vragen.
Je begint bij de linker kolom ‘ons huidig effect’. Vul de vakjes a.d.h.v. de thema’s die jullie nauw aan het hart liggen in door te antwoorden op de twee onderstaande vragen. Je kiest zelf hoeveel je er precies wilt invullen, teken gerust enkele kolommetjes erbij. Je kan ook voor enkele specifieke thema’s gaan.
Ga nu naar de rechter kolom ‘ons gedroomde effect’. Stel je voor dat je een glazen bol hebt waar in je kan zien wat je over 5 of 10 jaar hebt bereikt rond de thema’s die je in de eerste kolom noteerde. Hoe ziet dat er dan uit?
Werk in duo’s voor de volgende opdracht om onder woorden te brengen wat je in de glazen bol ziet. Leg jouw gedroomde effect uit aan een collega. Vraag die collega vervolgens om je 5x ‘waarom’ te vragen. Je zult zien dat je dan pas tot de kern van je effect komt. Je krijgt zo niet enkel een dieper inzicht in waar je met je initiatief of effect op wil inspelen, maar het kan je ook helpen een ‘gekend’ probleem vanuit nieuwe hoeken te bekijken. Noteer in de laatste kolom jouw (onderbouwde) gedroomde effect.
Wissel uit met alle duo’s over de neergeschreven effecten. Meer informatie over het belang van de waarom vraag te stellen kan je hier vinden.
Nog wat extra tips: