![[anysurfer.logo]](/img/../img/svg/logo.svg "[anysurfer.logo]"){kind=logo}
In november 2018 lanceerden de ministers Gatz, Muyters en Crevits een projectoproep voor bewegingsvriendelijke en gedeelde schoolspeelplaatsen. Via deze oproep konden scholen een subsidie van maximum € 15,000 aanvragen om van hun speelplaats een leuke en actieve speelplek te maken voor de leerlingen en de buurt. Om in aanmerking te komen voor deze subsidie dienden scholen hun speelplaats minstens open te stellen voor het jeugdwerk.
Op deze manier wilden de ministers de samenwerking en kruisbestuiving tussen jeugdwerk en onderwijs versterken. In het kader van deze projectoproep zorgden De Ambrassade en MOEV samen met verschillende partners voor een ondersteuningsaanbod voor scholen, gemeentebesturen en jeugdwerkorganisaties in de vorm van online informatie, infomomenten en een ondersteuning op maat.
Van mei 2019 tot eind 2021 volgden wij de gesubsidieerde scholen op. In samenwerking met onze partners brachten wij inspirerende praktijken, innovatieve oplossingen en regelgevende drempels in kaart om scholen open te stellen en bewegingsvriendelijker te maken.
(Speel)ruimte staat onder druk in Vlaanderen. Tijdens de lock-downperiode in het voorjaar van 2020 en de versoepelingen erna is meer dan ooit de nood aan meer kwaliteitsvolle jeugdplekken bewezen. Niet iedereen heeft een eigen tuin of speeltuin in de buurt. Kinderen, jongeren en hun organisaties hebben ruimte nodig voor ontmoeting, spelkansen, experiment en beweging. Wij ondersteunden dit project en zetten de mogelijkheden van gedeeld gebruik voor schoolbesturen in de verf. We focusten in het bijzonder op de kansen die speelplaatsen bieden voor jeugdwerkorganisaties. Op die manier overtuigden we alle betrokken partijen van het belang van de school als leer- en speelplek in de buurt.
Op een goede speelplaats kunnen kinderen en jongeren spelen, ravotten, tot rust komen, vrienden maken, genieten van de natuur. Door de speelplaats te delen of open te stellen, kunnen kinderen, jongeren en andere gebruikers niet enkel tijdens de schooluren maar ook na schooltijd, in het weekend en tijdens de vakanties genieten van deze waardevolle plekken. Op die manier ontstaat er extra ruimte én heel wat maatschappelijke winst.
Samengevat, een gedeelde of open speelplaats:
De grijze, stenen speelplaats zonder uitdaging voor kinderen en jongeren heeft afgedaan. Maar hoe realiseer je dan een groene, kwaliteitsvolle speelplaats met mooie speel- en leerkansen? We schreven samen met onze partners deze toekomstvisie op schoolspeelplaatsen uit.
“De Speelplaats met Toekomst vertrekt vanuit een visie als onderdeel van het eigen pedagogische project, wordt samen met kinderen, ouders en de buurt vorm gegeven en is een dynamische plek in de tijd. Ze dient als speelplek voor de leerlingen van de school, maar ook als gedeelde plaats voor ontmoeting en ontspanning in de buurt. Met de juist ingrepen zijn het kleine ecosystemen als buffer tegen klimaatveranderingsprocessen en maken ze zoveel mogelijk verbinding met de publieke ruimte in de omgeving. Een ideale speelplaats daagt uit als leerplek, is kwalitatief ingericht en gevarieerd, zorgt voor contact met de natuur en draagt bij aan de mentale en fysieke gezondheid van kinderen en jongeren.”
Gebruik deze als leidraad, zowel bij de vorming van een eigen visie over de nieuwe speelplaats, als bij de concrete realisatie ervan. Maar we vertellen je er graag meer over in deze uitgebreide visietekst met meer toelichting per visiepunt:
In het voorjaar van 2020 organiseerden we leermomenten voor leerkrachten, directies en firestarters die hun speelplaats willen openstellen voor gedeeld gebruik en/of die er de bewegingskansen van kinderen willen verhogen.
Op 27 oktober 2020 organiseerden we een inspiratiedag in Kortrijk voor scholen, het jeugdwerk en ruimteplanners. We wisselden ervaringen uit tijdens het terugkoppelingsmoment rond gedeeld gebruik en we maakten een energiek en inspirerend filmpje waarin we 5 fire-starters aan het woord laten die elk op hun manier het delen van schoolspeelplaatsen in gang steken.
Heel wat scholen, ouders en leerkrachtenteams werken ondertussen volop verder aan de facelift van hun speelplaats en schoolomgeving. We polsten bij deze ‘plantrekkers’ naar hun ervaring en tips and tricks en zetten scholen in hun kracht op de facebookpagina. Zo brachten we doorheen dit parcours de boosts en drempels in kaart. We zochten uit welke noden het jeugdwerk heeft om de werkingen naar scholen te brengen. Daarnaast inspireerden en hoorden we alle partijen en beleidsmakers die invloed hebben op het bouwen en verbouwen van scholen, het openstellen van speelplaatsen en de relatie met de buurt.
In 2018 werd hiervoor een klankbordgroep 'De Speelplaats met Toekomst' opgericht die we feedback vragen in de verschillende fasen van dit proces. Met deze klankbordgroep werken we aan een gemeenschappelijke visie rond het vormgeven van speelplaatsen en schoolomgevingen die duidelijk en inspirerend is voor alle stakeholders. Een aantal leden van de klankbordgroep zijn:
MOEV, Good Planet vzw, Groenlab, Goe Gespeeld, Vlaams instituut voor Sportbeheer en recreatie, De verenigde verenigingen, Bataljong, Springzaad, Voetgangersbeweging vzw, Don Bosco speelpleinwerking, Kinderspel, Kind en Samenleving, Gezond Leven, Vlaamse Scholierenkoepel vzw, Regionale Landschappen, Wildebras, Sport Vlaanderen, Departement Onderwijs, Departement Cultuur, Jeugd en Media, Departement Omgeving, MOS, De onderwijskoepels (Go!, OVSG, POV, OKO, Katholiek Onderwijs Vlaanderen, Steinerscholen), AGION, Speelmakers, Gezinsbond.
Met al deze input werkten we een poster en een inspiratiegids Speelplaatsen Delen uit in 2021. We rondden het ondersteuningstraject af met een inspiratiedag Speelplaats met Toekomst in samenwerking met de departementen Jeugd en Onderwijs.
De klankbordgroep vervelde naar het Netwerk Speelplaats met Toekomst. DIt netwerk vertegenwoordigt nu de speelplaatsondersteuners en zal verder pleiten om de Speelplaats met Toekomst op elke speelplaats in Vlaanderen waar te maken.
