[anysurfer.logo]

Kan iedereen een begeleidersrol opnemen in het jeugdwerk?

Kan iedereen een begeleidersrol opnemen in het jeugdwerk?

Kadervorming - Kracht van Diversiteit

We mogen trots zijn op de kwaliteit van ons jeugdwerk. Deze kwaliteit is ongetwijfeld deels te wijten aan de sterke vormingen die onze vrijwilligers volgen. Zo heb je de volgende trajecten voor vrijwilligers die een rol als begeleiders willen opnemen in het jeugdwerk: 

  • Animatortraject: voor begeleiders van groepen kinderen en jongeren. Denk aan de animator op het speelplein, de leiding in de jeugdbeweging, de moni’s op vakantie, enzovoort.

  • Hoofdanimatortraject: voor de verantwoordelijken van deze begeleiders. Denk aan de hoofdleiding in de jeugdbeweging, de vakantieverantwoordelijke, de speelpleinverantwoordelijken, enzovoort. 

  • Instructeurstraject: voor jongeren die graag zelf vorming willen geven in het jeugdwerk.  

Jonge helden

Foto: animatorcursus Jonge Helden

Al deze trajecten leiden tot een officieel kadervormingsattest dat wordt uitgereikt door de Vlaamse Overheid. In 2019 volgden maar liefst 6090 jongeren een geattesteerd kadervormingstraject. Je vindt een overzicht van alle trajecten op de KAVO-tool.

Maar deze cursussen zijn erg gefocust op het behalen van bepaalde competenties. En deze competenties zijn (nog) niet voor iedereen haalbaar. Omdat jeugdwerk een recht is voor alle kinderen en jongeren (zie Jeugdwerkwerkt) en omdat we als jeugdwerk inzetten op meer gelijke mogelijkheden voor alle kinderen en jongeren (zie visietekst diversiteit in/en het jeugdwerk) gaan steeds meer organisaties op zoek naar manieren om jongeren via een andere weg toe te leiden naar een begeleidersrol in het jeugdwerk.  

Dit artikel probeert een overzicht te geven van al deze alternatieve wegen in de vorm van tussentrajecten, voortrajecten en parallelle trajecten. 

Voortraject: Wat met jongeren die het jeugdwerk niet kennen?

Sommige jongeren zijn nieuw in ons land en zetten momenteel hun eerste stappen in het jeugdwerk. Andere jongeren zijn hier geboren, maar hebben nog geen kennis gemaakt met het jeugdwerk omdat hun ouders en omgeving niet vertrouwd zijn met dit concept. In beide groepen, zijn er jongeren die beschikken over de juiste talenten en motivatie om begeleider te worden in het jeugdwerk. Maar eerst hebben ze nood aan een introductie in het jeugdwerk. Wat betekent het bijvoorbeeld om op kamp te gaan? En welke spelletjes worden er gespeeld?

Cursus startanimator

Om deze jongeren voor te bereiden, organiseert Tumult een cursus startanimator. Dit is een cursus voor nieuwkomers die graag een begeleidersrol willen opnemen in het jeugdwerk. Het is een cursus voor jongeren die het jeugdwerk nog niet kennen en het Nederlands nog niet zo goed beheersen. Tijdens de startanimatorcursus leren de jongeren op een heel ervaringsgerichte manier wat het jeugdwerk allemaal kan zijn en ze krijgen veel oefenkansen om hun Nederlands te versterken. De deelnemers kunnen nadien een animatorcursus volgen.

Kazou zal in 2020 ook voor het eerst een cursus startanimator organiseren.  

Nieuwkomersdriedaagse

JES heeft ook een nieuwkomerswerking met een nieuwkomersdriedaagse waarin jongeren het jeugdwerk leren kennen. Jongeren worden er ondergedompeld in het jeugdwerk en ze leren er reflecteren en hun mening uiten. Er gebeurt ook een soort van screening om te kijken of de jongeren voldoende taalvaardig zijn om de overstap naar de geattesteerde animatorcursussen te maken.

Tussentraject: Wat met jongeren die tussenstappen nodig hebben?

Voor sommige jongeren is het een te grote stap om onmiddellijk deel te nemen aan een geattesteerde cursus animator, hoofdanimator en instructeur. Daarom organiseren sommige jeugdwerkorganisaties extra vormingen die als tussenstapje naar een geattesteerde cursus kunnen dienen. Deze ‘tussen’-vormingen hebben het doel om jongeren te motiveren om de stap te zetten naar geattesteerde cursussen.

Assist-animatorcursusssen   

JES organiseert zo assist-animatorcursussen. Dit zijn cursussen voor jongeren die graag animator willen worden, maar nog niet klaar zijn voor een geattesteerde animatorcursus (omdat ze bepaalde competenties missen of omdat ze nog niet oud genoeg zijn). Tijdens deze meerdaagse vorming proeven ze van verschillende elementen van het animator-zijn, leren ze hun talenten als animator kennen en worden ze voorbereid op de geattesteerde animatorcursus. Na het volgen van deze assistcursus worden ze actief ingezet bij het mee organiseren van activiteiten en evenementen zoals buurtfeesten. Bekijk het filmpje.

Animastertrajecten

JES en Tumult organiseren animastertrajecten. Deze vorming situeert zich tussen de geattesteerde animatorcursus en de geattesteerde hoofdanimatorcursus. De vorming dienst als extra tussenstapje om de jongere klaar te stomen voor het geattesteerde hoofdanimatortraject. 

Animastertraject van Tumult 

Parallel traject: Wat met jongeren voor wie het behalen van alle competenties voor het attest animator niet mogelijk is?

Voor de jongeren die tot bovenstaande groepen behoren, is het op termijn wel mogelijk om deel te nemen aan een geattesteerde cursus. Maar er zijn ook jongeren voor wie de competentiegerichte animatorcursussen altijd een drempel zullen blijven.

Denk bijvoorbeeld aan een jongere die door omstandigheden die buiten diens wil liggen drempels ervaart om aan alle animatorcompetenties te voldoen maar wel diens talenten wil inzetten in een animatorploeg. Dit kan gaan over een verstandelijke beperking, een ontwikkelingsstoornis, langdurige psychische problemen,… De redenen waarom de jongere drempels ervaart zijn duurzaam, waardoor de jongere niet binnen de 3 jaar het animatorattest kan behalen.

Daarom sloegen Chirojeugd Vlaanderen, Hannibal, Kazou, Konekt, KSA en Scouts en Gidsen Vlaanderen de handen in elkaar. Onder begeleiding van Konekt legden ze een traject af om deze jongeren als co-animator mee te nemen op cursus en vervolgens toe te leiden naar een rol in het jeugdwerk.

Op de website van Konekt geven ze meer uitleg bij het traject. Je kan er deze sterke getuigenis van co-animator Eva bekijken in dit leuke filmpje. Ondertussen schreven ze ook samen met het hele jeugdwerk een visie rond deze trajecten co-animator. Wil je zelf co-animatoren meenemen op cursus? Neem dan een kijkje op de websites van de organisaties die dit nu al doen:  

Meer lezen over jongeren met een beperking opnemen in de leiding? Lees dit artikel in onze toolbox diversiteit.