Met het Project 'Maak Tijd Vrij' willen we aantonen dat vrije tijd voor jongeren die door omstandigheden in een voorziening voor bijzondere jeugdzorg verblijven zeer waardevol is. Daarom gingen we tussen augustus 2018 en november 2019 actief op zoek naar mogelijkheden voor duurzame bruggen tussen jeugdwerk en jeugdhulp. We gingen aan de slag in 10 steden en gemeentes, we organiseerden vormingen, een masterclass, we gingen op studiereis naar Nederland en we ontwikkelden ondersteunend materiaal.

Wil je weten wat De Ambrassade en haar partner organisaties hebben geleerd tijdens het project “Maak Tijd Vrij”? Wil je mee nadenken over wat jij kunt doen? Wil je te weten komen welke voordelen er zijn aan het verbinden van jeugdhulp en jeugdwerk? En hoe je daar werk van kan maken? Dan mag je deze inspiratiedag niet missen. 

Lees verder voor meer uitleg over het project 'Maak Tijd Vrij' en voor het volledige programma. 

Het project

Uithuisplaatsing, langdurige opvang of leven in een voorziening heeft een grote impact op het leven van een jongere. Kinderen en jongeren komen (nood)gedwongen in residentiële voorzieningen terecht om begeleiding en ondersteuning te krijgen, maar een leven in zo een residentiële voorziening is niet meteen 'normaal'. Zo blijkt uit het onderzoek 'Vrije tijd van jongeren in residentiële voorzieningen, persoonlijke ruimte of hulpverleningsruimte? (2016)'. 

Net deze jongeren hebben nood aan een leuke, passende en uitdagende vrijetijdsbesteding. Meer nog, ze hebben er recht op! Vrije tijd voor een jongere zorgt niet alleen voor plezier en ontspanning, maar je ontdekt en ontwikkeld er talenten en competenties, je oefent sociale vaardigheden, bouwt een sociaal netwerk uit en maakt vriendschappen.
 Hoewel kinderen en jongeren hier nood aan hebben, blijft de deelname voor kinderen en jongeren in een voorziening aan jeugdwerk en ruimere vrijetijdsactiviteiten beperkt. Er zijn zelden een structurele samenwerkingen met vrijetijds- en jeugdwerkorganisaties. Net naar die samenwerkingen gingen wij op zoek met het project ‘Maak Tijd Vrij’.  

Maak tijd vrij? 

De titel van het project 'Maak Tijd Vrij' heeft twee betekenissen:

1. We gaan voor ‘echte vrije tijd’. Dus geen verplichte deelname aan activiteiten of kampen, maar wel de eigen gemotiveerde en goed geïnformeerde keuze uit het rijke aanbod aan jeugdwerk.
   
   
2. Maak tijd voor dit thema. Letterlijk. We vragen aan schepenen, jeugdambtenaren, jeugdwerkers, jeugdwelzijnswerkers, begeleiders in voorzieningen en hun directeurs om tijd vrij te maken voor het thema.
   
   

Programma

• 9u30: Onthaal
• 10u00: Inleiding
• 10u20: Oproep door Jordi Haest 
  
  Jordi heeft ervaring met jeugdhulp en is educatief medewerker bij Lejo. Hij heeft ons heel wat te vertellen. Je kan de strip die gebaseerd is op zijn leven hier bekijken.

2. Jeugdhulp en sociaal sportieve praktijken
Tom van Aken, Parentee-Psylos
Bert Geerts, CANO Vlaanderen
Pieter Smets, Demos

Jongeren die in aanraking komen met jeugdhulp krijgen ook vaak minder ontwikkelingskansen in de vrije tijd. Het jeugdwerk en andere vrije tijdsaanbieders willen hun deuren nochtans open zetten. Maar de verbinding is vaak moeilijk te maken. Wat kunnen we leren van sociaal sportieve praktijken in de jeugdhulp? We luisteren naar twee praktijkvoorbeelden.

De afgelopen vier jaar werd er binnen de CANO-jeugdhulporganisaties geëxperimenteerd met het aanbod rond sport. Dit samen met Parantee-Psylos, ISB, met sportorganisaties, lokale besturen en de jongeren: ‘Sport en jeugdzorg maakten samen een brug terwijl ze er over liepen.’ (Sport en bewegen in bijzondere jeugdzorg , FUNdamentals: project laagdrempelig sporten ).
Demos begeleidde het “Bruggenbouwersproject” en volgt de ontwikkelingen in de sportwereld op de voet. Ze zien vier strategieën om de kloof met vrije tijd te dichten.

We gaan in gesprek over wat we hiervan kunnen leren als het gaat over jeugdhulp en vrije tijd.  

3. Wat is jeugdwerk?
Timmy Boutsen en Hans Cools van De Ambrassade

Wat is jeugdwerk? Op deze vraag zijn er heel wat antwoorden. Deze weerspiegelen ook meteen de diversiteit en variëteit in het jeugdwerk. Een groot divers landschap met verschillende werkvormen en soorten en een nog groter bereik van kinderen en jongeren. Jeugdwerk is daarom altijd actueel, zinvol en relevant en vooral ook voortdurend in ontwikkeling. Bovendien heeft jeugdwerk zijn eigen DNA, zijn typische manier van werken, maar strijden ze allen voor dezelfde 4 rechten van kinderen en jongeren.
In deze sessie krijg je meer zicht hoe #Jeugdwerkwerkt zodat jij sneller de brug kan maken naar het jeugdwerk en jeugdwerk er voor iedereen kan zijn.   

4. De wereld van jeugdhulp
Eddy Van den hove, het Vlaams Welzijnsverbond
Elke Schillebeeckx, personeelscoördinator bij vzw Sporen

We duiken in de wereld van de jeugdhulp met Eddy Van den hove: Hoe zit deze wereld in elkaar? Hoe komen jongeren in een jeugdhulpvoorziening terecht? Wat zijn de krachtlijnen van de jeugdhulp? Wat zijn actuele uitdagingen in de sector? Daarna vertelt Elke Schillebeeckx ons wat het betekent om in een voorziening te werken en te leven. Waar liggen er opportuniteiten om samen te werken om meer de brug te slaan tussen jeugdwerk en vrije tijd? 

5. Lokaal bestuur als bruggenbouwer tussen jeugdwerk en jeugdhulp
Steven De Tavernier, coördinator Jeugddienst Ronse
Ine van Nuffel, consulent Jeugddienst Gent
Tieme Verlinde van Bataljong vzw

Hoe kan je het recht op vrije tijd voor elke jongere in je stad of gemeente garanderen? Welke rol kan een lokaal bestuur opnemen? Hoe werk je samen met de voorzieningen voor bijzondere jeugdzorg in jouw stad of gemeente? Wat kan een jeugdambtenaar doen? Steven De Tavenier en Ine van Nuffel leggen uit hoe ze dit aanpakken in Ronse en Gent.      

1. Bruggen tussen jeugdhulp en jeugdwerk
Hannah Dupont van Koraal vzw
Ella Verhegge van Project XX
Nathalie Van Ceulebroeck – onderzoeker/lector aan de AP Hogeschool Antwerpen

De functies die het jeugdwerk vervult in de samenleving (derde socialisator, groepsbinding, zinvol vrijetijdsaanbod, enz.) zijn relevant voor ALLE kinderen en jongeren. Bruggenbouwen betekent het verbinden van organisaties met een breder publiek dat zijn weg (nog) niet vindt naar het aanbod. Hoe kunnen we bruggen bouwen tussen jeugdwerk en jeugdhulp? We starten met een kader rond ‘bruggenbouwen’. We laten twee praktijkvoorbeelden aan het woord: ‘Project XX’ en ‘Inclusieve speelpleinwerking van Koraal vzw. Daarna gaan we aan de slag met jullie vragen.  

2. De plaats van jeugdhulp binnen een jeugdwelzijnsoverleg
Bart Neirynck en Stijn Belmans van Uit De Marge
Samuel Vileyn, jeugdopbouwwerker in Geraardsbergen, Uit De marge

Een jeugdwelzijnsoverleg, wat is dit?  Heel wat gemeenten hebben een overleg jeugd en welzijn, huis van het kind, of iets dergelijks. Wat is het belang hiervan? Heeft elke gemeente zo’n overleg?    Moet jeugdhulp een vast item zijn op zo’n overleg? En wie wordt daar verwacht? Is dit de plek waar jeugdhulp en jeugdwerk elkaar (zouden kunnen) leren kennen en samenwerken?  

3. Jeugdhulp en vakantie
Seppe Dams van iedereen verdient vakantie
Marieke Duytschaever, medewerker van Tumult
Stijn Junius, medewerker bij Jeugddienst Don Bosco
Elke Schillebeeckx, medewerker Sporen Vzw 
An Van Lancker van De Ambrassade

Kinderen en jongeren kijken zeker al uit naar de volgende vakantie. Krijgen ze de kans om op kamp te gaan? Of nemen ze deel aan een vakantiewerking? Begeleiders binnen jeugdwelzijn, vakantieorganisaties, speelpleinwerkingen en de stad of gemeentes kunnen zorgen dat dit een echte topervaring voor hen wordt. Hoe kun je hier optimaal rond samenwerken? Hoe kun je tegemoetkomen aan de noden van kinderen en jongeren als het gaat over op kamp gaan? En hoe pak je dit praktisch allemaal aan? Wist je dat ‘iedereen verdient vakantie’ jouw organisatie daarin kan ondersteunen? Tijd om al jullie vragen te stellen!    

4. Vrije tijd is een recht
Ellen van Vooren van Keki
Vrijwilliger & Charlotte Vandermeeren, medewerkster bij Cachet vzw

Kinderen en jongeren komen (nood)gedwongen in residentiële voorzieningen terecht voor begeleiding en ondersteuning. Net deze jongeren hebben het meeste baat bij een leuke, passende en uitdagende vrijetijdsbesteding. Meer nog, ze hebben er recht op! Ellen van Keki vertelt ons wat ‘recht op vrije tijd’ betekent en hoe je dit mee kunt garanderen en waarmaken. Charlotte van Cachet vzw kan ons verder helpen vanuit haar praktijkervaring. Hoe kan je taal geven aan het feit dat vrije tijd een recht is? Welke methodieken zijn er om er met jongeren rond aan de slag te gaan?  

5. Deontologie en begeleidershouding in jeugdhulp en jeugdzorg
Feebe Bocklandt en Jordi Haest, medewerkers bij Lejo
Een begeleider binnen jeugdhulp

Als begeleider in een voorziening werk je vanuit een ander kader dan als jeugdwerker. De deontologie en de begeleidershouding worden anders ingevuld. Wat zijn gelijkenissen? Wat zijn verschillen? We maken kennis met de ervaringsgerichte manier van werk van Lejo en met de aanpak van één van de begeleiders van een voorziening voor bijzondere jeugdzorg waar zij mee samenwerken. We gaan erover met elkaar in gesprek. Hoe kunnen we optimaal samenwerken in functie van het welzijn van kinderen en jongeren?     

Doelgroep

• jeugd- en andere ambtenaren
• vrijetijdscoördinatoren
• beleidsmakers
• schepenen
• jeugdwerkers en jeugdwelzijnswerkers
• begeleiders, staf en directie van jeugdhulpvoorzieningen