Sinds de start van Waddist, in februari 2021, werden er 3725 vragen ingezonden door jongeren. Wij deden reeds een analyse op de eerste 1000 ingezonden vragen. Deze vind je hier. In het onderzoeksrapport nu deden we een analyse op 472 ingestuurde vragen tijdens de periode van september 2021 tot mei 2022. Voor de thema’s die sterk uit de analyse kwamen zijn we ook gaan kijken naar een aantal sprekende resultaten van vragen die in de app gesteld zijn geweest in de periode van februari 2021 tot en met mei 2022. 

De top drie thema’s waar jongeren vragen over insturen zijn: 

• Goed in je vel 
• Seks, liefde en genderidentiteit 
• Onderwijs

Dezelfde trend als in de vorige factsheet ‘Jezelf kunnen zijn’ (2021) en ‘Week tegen pesten’ (2022) zet zich door. Dit wil zeggen dat een kleine helft van de Waddisters tussen de 16 en 19 jaar is en dat er ook dubbel zoveel meisjes dan jongens zijn die antwoorden. De jongeren die we bereiken zitten voornamelijk in de A stroom of ASO of volgen hoger onderwijs. Ze wonen voornamelijk in Oost-Vlaanderen en Antwerpen, daarnaast wordt er ook een grotere groep jongeren bereikt in West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant. 

Wat zijn de conclusies? 

Jongeren stellen de meeste vragen over goed in je vel 

De drie thema’s waar jongeren de meeste vragen over insturen zijn: goed in je vel, seks, liefde en genderidentiteit en onderwijs. 

Het thema goed in je vel steekt er met kop en schouders bovenuit. 'Hoe gaat het écht met jou' is een vraag die bijna maandelijks door jongeren wordt ingestuurd. In december werd deze vraag in de app aan de jongeren gesteld waaruit blijkt dat de meerderheid van de Waddisters zich op dat moment ‘Soms goed, soms slecht’ voelt. 1 op 4 van de Waddisters geeft aan dat het op dat moment ‘slecht’ tot ‘heel slecht’ met hen gaat. Dit is natuurlijk slechts een momentopname. Om uitspraken te kunnen doen over het mentaal welzijn van de Waddisters gaan we deze vraag in de komende periode wekelijks stellen in de app. 

Ook vragen over zelfdoding en automutilatie die met regelmaat worden ingestuurd door de Waddisters. ‘Heb je ooit al eens aan zelfmoord gedacht’ is een vraag die daarbij maandelijks terugkomt. In januari 2022 hebben we deze vraag aan jongeren gesteld en dan blijkt meer dan de helft van de jongeren al eens of meerdere keren aan zelfmoord gedacht te hebben. Daarnaast stelden Waddisters zich ook de vraag of andere jongeren aan zelfverwonding doen. In maart 2022 stelden we deze vraag, waaruit blijkt dat een kleine helft van de Waddisters dit ooit al gedaan heeft. Deze cijfers liggen hoger dan de cijfers van de zelfmoordlijn of VLESP (Vlaams expertisecentrum Suïcidepreventie). De grote hoeveelheid vragen over zelfdoding of automutilatie doen een uitspraak over onze Waddisters, een selecte groep jongeren die net steun zoeken en ervaren door de app. De Waddist app creëert een community waar jongeren ondersteunende tips vinden en verbinding voelen met anderen. Net hierdoor bereiken we eerder de jongeren die daar nood aan hebben. 

Uit de vragen die jongeren insturen blijkt dat heel wat jongeren zich onzeker voelen over verschillende aspecten van hun identiteit. 8 op de 10 van de Waddisters geeft aan onzeker te zijn over hun lichaam. Dit komt vaker voor bij meisjes. 7 op de 10 van de Waddisters zou ook echt effectief iets willen veranderen aan hun lichaam. 

1 op de 10 van de jongeren heeft het gevoel bij niemand of nergens terecht te kunnen voor hulp. We vroegen hen ook of ze thuis de steun vonden die ze nodig hadden. Meer dan 3 op de 4 Waddisters vindt deze thuis. Daar tegenover staat een groep van 1 op de 5 Waddisters die deze steun eerder niet of helemaal niet vinden thuis. Blijft er een restcategorie over die het antwoord op deze vraag niet weet. Uit een focusgroep met jongeren over mentaal welzijn (Vlaamse Jeugdraad, 2020) blijkt dat zij vinden dat de oplossing van problemen nog te vaak binnen het gezin gezocht wordt. Jongeren geven aan dat ze soms net weg moeten uit het gezin om terug goed te kunnen functioneren. Zo wordt ook altijd het gezin als eerste gecontacteerd bij moeilijkheden en dat is volgens hen nu net vaak een drempel om tot een oplossing te komen. Een jongere die langsgaat in het Overkop huis in Gent drukte het als volgt uit: "Als het gezin de hoeksteen van de samenleving is, wat doe je dan als je geen gezin hebt?" 

Naast het thema goed in je vel worden er ook heel wat vragen ingestuurd die te maken hebben met liefde, seks en genderidentiteit. We merken dat jongeren heel wat vragen stellen over seks. Ze zijn vooral benieuwd naar de ervaringen van andere jongeren en willen ook graag weten of andere jongeren soms twijfelen aan hun seksuele oriëntatie. Wanneer we dit bevragen in de app blijkt dat 3 op de 5 Waddisters er ooit aan getwijfeld heeft of er nog steeds aan twijfelt. Er werd ook gepolst of Waddisters condooms durven kopen. Eén op de 5 geeft aan dit niet te durven. Een ander thema dat naar voor kwam binnen dit thema is seksueel geweld. 1 op de 4 Waddisters is reeds getuige geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar meer dan de helft van deze groep heeft niet gereageerd omdat ze bang waren of omdat ze niet wisten hoe te handelen. Deze gevoelige en soms ook taboe vragen waar Waddisters mee zitten kunnen ze via de Waddist app op anonieme wijze stellen. De Waddisters gaven de feedback dat ze hierdoor merken dat ze niet zo anders zijn dan de andere jongeren. Hun vragen en twijfels leven ook bij andere jongeren en ze geven aan dat ze zich hierdoor gesteund voelen. 

Een laatste opvallend thema waarover jongeren vragen insturen in de Waddist-app is onderwijs. Er worden veel vragen ingestuurd over schoolwerk en studeren, maar vooral over het effect van school op het mentaal welbevinden. In mei 2022 vroegen we de Waddisters of ze veel stress ervaarden bij prestaties zoals een toets en daaruit blijkt dat meer dan 6 op de 10 van de Waddisters vaak tot altijd veel stress ervaart bij schoolse prestaties. Deze bevinding ligt in lijn met een conclusie uit het Waddist rapport ‘Jezelf kunnen zijn’ waaruit bleek dat jongeren toch wel last hebben van prestatiedruk. Ook worden er vragen ingestuurd over de inhoud van het onderwijs. Uit onze bevraging blijkt dat 7 op de 10 van de Waddisters vindt dat er op school meer aandacht mag zijn voor maatschappelijke thema’s zoals LGTBQI+ en Black Lives Matter. 

Waddist is een community tool 

Naast deze drie thema’s die bij de analyse naar boven komt, blijkt uit de feedback van jongeren over de Waddist-app dat deze app dé plek is voor jongeren om taboeloos vragen te kunnen stellen over onderwerpen zoals masturberen en porno, maar ook moeilijkere topics zoals zelfmoordgedachten en je mentaal niet goed voelen. Ook merken we dat Waddisters met vragen rond seksuele oriëntatie (en twijfels) daarrond ook terecht kunnen bij Waddist. De Waddisters gaan via de Waddist-app echt op zoek naar peer to peer support en verbinding. Dit blijkt uit de feedback die de Waddisters gaven: “Ja, ik heb al eens een probleem gehad en ik wou weten of iemand dat probleem ook al had meegemaakt. Het resultaat was dat veel jongeren dit probleem hadden dus ik was wel gerustgesteld hierdoor” en “Waddist laat me soms minder alleen voelen”. We zien daarnaast ook dat er een groep jongeren is die reeds een jaar lang onze vragen beantwoorden. We kunnen dus stellen dat De Waddist app hen een community biedt, waar ze de antwoorden en steun vinden die ze nodig hebben.