[anysurfer.logo]
You are previewing the website. You can switch to the regular view.

Inspiratiedag Vaccins

Inspiratiedag Vaccins

Jeugdinformatie

Tijdens de WAT WAT inspiratiedag in maart 2021, kwam vaccinologe Corinne Vandermeulen van de KU Leuven meer uitleg geven over het coronavaccin. 

De coronapandemie

Pandemieën hebben altijd al bestaan. De coronapandemie is de laatste, maar zeker niet de kleinste. Tot nu toe zitten we aan 2,7 miljoen overlijdens, en dit zal waarschijnlijk nog stijgen tot 3 miljoen. Dat betekent dat het toch één van de grotere pandemieën is. 

Tegen corona kunnen we op dit moment nog niet zoveel doen. We hebben de belangrijkste veiligheidsmaatregelen om een besmetting te voorkomen, en tegenwoordig hebben we ook de vaccins. Wereldwijd zijn er op dit moment 7 vaccins die goedgekeurd zijn voor gebruik. 

Men dacht dat het vaccin direct een uitweg ging bieden uit deze crisis. Maar nu ze er zijn, worden er toch wel veel vragen gesteld. Corinne beantwoordde de meest gestelde vragen op de inspiratiedag:



Hoe werkt een virus?

Het stekeleiwit van het coronavirus past perfect in de receptor van de menselijke cel. Het is als een sleutel op een slot: “Een sleutel waarmee je de deur van de menselijke cel kan openmaken.” Het stekeleiwit geeft dan opdracht aan de menselijke cel om nieuwe virussen te maken. Dit is nodig voor een virus om te overleven, want een virus kan niet op zichzelf blijven bestaan.


Hoe werkt ons immuunsysteem?

Ons immuunsysteem reageert op exact dezelfde manier op een virus als op een vaccin. Dus zowel in contact met een virus als met een vaccin, gaat je immuunsysteem volgende zaken aanmaken: 

  • Antistoffen
  • Geheugencellen
  • Cellen die het virus kunnen elimineren


Hoe werkt een vaccin?

Door een vaccin gaat je lichaam dingen aanmaken: 

1. Een vaccin zorgt ervoor dat er antistoffen worden aangemaakt. 

Door het stekeleiwit van het virus, worden de cellen van ons immuunsysteem geactiveerd en worden er antistoffen aangemaakt. Die antistoffen gaan binden aan dat eiwit, en een fysieke barrière vormen. De 'sleutel' past zo niet meer op het 'slot'. Deze antistoffen zijn zeer specifiek. Voor elke microbe maakt ons immuunsysteem nieuwe antistoffen aan die alleen passen op die bepaalde microbe. 

In het vaccin steken we het belangrijk stukje van de microbe, die ervoor zorgt dat ons lichaam een bescherming opbouwt. De mens gaat overal in het lichaam antistoffen aanmaken. Dit noemt men individuele bescherming. Er wordt maar een klein stukje van de microbe in het vaccin gestoken. Dit is dus geen werkend virus, waardoor je ook niet echt ziek wordt van het vaccin. 

2. Er worden ook geheugencellen aangemaakt. 

Je wilt deze bescherming op lange termijn waarborgen. Daarom moet je in de meeste gevallen een tweede keer gevaccineerd worden. De antistoffen gaan massaal aangevuld worden. Dit noemen we geheugencellen.

Dus na de vaccinatie zal je immuunsysteem:  

  • De microbe herkennen die jou besmet.
  • De microbe herinneren en hoe die te bevechten. Als je blootgesteld wordt aan een microbe in de toekomst, dan zal je immuunsysteem sneller reageren om die microbe te bestrijden (dus voor je ziek wordt). 

Groepsbescherming of groepsimmuniteit 

Met een vaccin kan je ook groepsbescherming opbouwen. Wanneer je een populatie hebt van 100 personen en er zijn 90 mensen gevaccineerd, dan heeft het virus weinig kans om overgedragen te worden.

Wanneer 90% gevaccineerd is, en een besmet iemand komt in de populatie terecht, dan heeft het virus geen kans meer. Het gaat bij mensen terecht komen die al beschermd zijn en het dus niet makkelijk zullen doorgeven. 


Welke types vaccins zijn er?

Wanneer vaccins ontwikkeld worden, zijn er drie belangrijke aanpakken die men kan nemen: 

  • De volledige microbe nemen. De microbe wordt doodgemaakt/afgezwakt en toegediend aan het vaccin. Dit wordt niet gedaan in deze pandemie. 
  • Alleen de stukjes van de microbe die belangrijk zijn om bescherming op te bouwen. We maken alleen gebruik van het stekeleiwit. De stukjes zullen rechtstreeks het immuunsysteem activeren wanneer ze worden toegediend. (Novavax) 
  • Of enkel het genetisch materiaal van de microbe. Deze methode wordt het meest gebruikt in deze pandemie. Ze gebruiken niet het volledige genetisch materiaal van de microbe, maar enkel de genetisch code van het stekeleiwit. Hieronder vallen:
    • mRNA-vaccins: Pfizer, Moderna
    • Vector-vaccins: Astra Zeneca, Johnson&Johnson

Zowel bij Pfizer, Moderna als bij Astra Zeneca zijn er 2 dosissen nodig. Enkel bij Johnson&Johnson is er maar 1 dosis. 


Wat zijn mogelijke nevenwerkingen?

We zien meer bijwerkingen dan bij een gewoon griepvaccin. Maar dit zijn allemaal zaken die vanzelf weggaan binnen de 1 tot 3 dagen:

  • Pijn op injectieplaats (70%) 
  • Vermoeidheid (30%) 
  • Hoofdpijn (25%) 
  • Spierpijn (20%) 
  • Rillingen (11%) 
  • Koorts (10-25%) 
  • Gewrichtspijn (10%) 

Pijnstillers mogen zeker genomen worden. Bij het Astra Zeneca vaccin zijn er vooral klachten na het eerste vaccin. Bij mRNA vaccins vooral na het tweede. Jongere personen ervaren meer bijwerkingen omdat hun immuunsysteem sterker reageert. Bij oudere personen gaat het immuunsysteem achteruit, dus zij ervaren minder bijwerkingen. 


Kan ik nog ziek worden nadat ik gevaccineerd ben?

Alle vaccins beschermen 100% tegen hospitalisatie en overlijden. Maar met vector-vaccins (Astra Zeneca en Johnson&Johnson) heb je nog 30% kans om nog milde ziekte door te maken. 

Ons immuunsysteem heeft tijd nodig om dit te verwerken. Het kan zien dat de komende maanden deze percentages nog verbeteren. 


Kan je het virus doorgeven nadat je gevaccineerd werd?

Testen of studies hebben aangetoond dat, wanneer mensen gevaccineerd worden, het virus zich eigenlijk nog beperkt kan vermenigvuldigen. Maar je virale lading is wel lager.

Je virale lading toont aan hoe ziek je wordt en hoe gemakkelijk je de ziekte kan verspreiden. Als je virale lading hoog is, dan kan je dus nog steeds heel wat mensen besmetten. 

Na het vaccineren ligt deze dus veel lager. De overdracht van het virus wordt verminderd met 50%. Er zijn ook veel minder klachten van niezen, hoesten,… Maar er is nog steeds kans dat je het virus doorgeeft. Dus we moeten nog steeds de regels toepassen tot er voldoende mensen gevaccineerd zijn. 


Wat zijn de lange-termijn effecten?

Positieve effecten: 

  • Je wordt beschermd tegen corona, hospitalisatie en overlijden door het coronavirus 
  • Als je besmet wordt heb je mogelijk milde klachten.
  • Er is een beperktere overdracht van het virus naar andere personen. Je beschermd dus de mensen in je eigen omgeving.

Negatieve effecten: 

Met vaccins zijn er zelden nevenwerking na 6 weken. Het is belangrijk om iedereen een lange tijd op te volgen, ook als de vaccins al op grote schaal gebruikt worden. Zo worden de zeldzame gevallen ook gedetecteerd. 


De vaccins zijn zo snel ontwikkeld. Zijn ze wel veilig?

Ja, ze zijn veilig. 

Voor elk vaccin deden 30.000 tot 45.000 vrijwilligers mee aan de studies. Deze worden 2 jaar opgevolgd. 

  • Dit aantal is veel groter dan het aantal mensen die deelnamen aan andere studies. 
  • Er werden geen toegevingen gedaan op vlak van veiligheid. 
  • Het zou niet wijs zijn om een vaccin te ontwikkelen dat meer ziekte veroorzaakt, want we geven vaccins aan gezonden personen. 

Hoe zijn deze vaccins zo snel ontwikkeld? 

  • Dit was mogelijk omdat er heel veel geld voor werd vrijgemaakt. 
  • In bedrijven en labo’s werd er heel veel personeel ingezet op de COVID-vaccins. 
  • Regelgevende autoriteiten zoals hebben ook alle personeel verschoven naar de analyse van deze vaccins. 


Wie zal wanneer gevaccineerd worden?

Momenteel zitten we in de tweede fase: Ambulante 60-plussers en de personen met een verhoogd risico. Ook de politie zal in deze fase gevaccineerd worden.

De start van de derde fase wordt geschat in de tweede helft van mei. Dan zullen er veel vaccins beschikbaar zijn. Men rekent klaar te zijn tegen 11 juni, op voorwaarde dat de vaccins geleverd worden zoals beloofd.


Zullen kinderen en jongeren gevaccineerd worden?

Ja, maar op dit moment lopen de studies nog in deze leeftijdsgroep. De eerste resultaten zullen kenbaar zijn net voor de zomer. Pas na de zomer zullen minderjarigen gevaccineerd worden.


Samengevat

Vaccins worden dikwijls gezien als iets giftigs, iets onnatuurlijk. Maar een virus is veel schadelijker. Een vaccin boost enkel onze natuurlijke zelfverdediging. Vaccins maximaliseren onze natuurlijke zelfverdediging door gebruik te maken van het persoonlijke potentieel van ons eigen immuunsysteem. Ze zorgen ervoor dat we bepaalde ziektes maar één keer moeten doormaken.