[anysurfer.logo]
You are previewing the website. You can switch to the regular view.

De vrijwilligerswet

De vrijwilligerswet

Vrijwilligers
vrijwilligerswerk

De federale vrijwilligerswet regelt het vrijwilligerswerk in heel België. Gezien het aantal vrijwilligers dat actief is binnen de jeugdsector duidelijk een heel belangrijke wet voor ons!

De wet omschrijft wat vrijwilligerswerk precies inhoudt, wie mag vrijwilligen en in welke organisaties. Deze wet is van tel voor alle vrijwilligerswerk in België maar ook voor vrijwilligerswerk dat vanuit België in het buitenland georganiseerd wordt.

Bedenk met je organisatie goed welke impact deze regelgeving heeft voor jou. Je hebt altijd kans dat een overheidsinspectie een controle uitvoert in jouw organisatie. Als de inspectie overtredingen of misbruiken vaststelt, kan je organisatie daar sancties voor krijgen.

De volledige wettekst en de uitvoeringsbesluiten eens lezen is zeker een tip.

Wat is vrijwilligerswerk?

De wet op vrijwilligerswerk omschrijft duidelijk wat vrijwilligerswerk inhoudt. In mensentaal: vrijwilligers geven uit vrije wil, onbetaald eens tuk van hun tijd aan een organisatie. We spreken van vrijwilligerswerk als:

  • mensen zich inzetten in een organisatie die geen winst nastreeft;
  • ze dit onbezoldigd doen: vrijwilligerswerk wordt nooit betaald. Vrijwilligers kunnen enkel een kostenvergoeding ontvangen;
  • ze dit vrijwillig doen: niemand kan gedwongen worden om vrijwilligerswerk te doen. Een stage, gemeenschapsdienst of een alternatieve sanctie, … is dus geen vrijwilligerswerk volgens de wet.
Let op! Activiteiten in privé- of familieverband zijn geen vrijwilligerswerk. Het gras afdoen voor je oma, boodschappen doen voor de buurvrouw, de auto wassen van een medeleider, …? Geen vrijwilligerswerk!

Wie mag vrijwilligen?

Iedereen mag vanaf het jaar waarin hij of zij 16 jaar wordt vrijwilligerswerk doen. Dit is een belangrijke voorwaarde voor onze sector, want leden van je organisatie die jonger dan 16 zijn kunnen dus wettelijk níet vrijwilligen. 

Je hoeft om te vrijwilligen geen Belgische nationaliteit hebben. Voor sommige vrijwilligers is er wel een meldingsplicht omdat ze een vervangingsinkomen ontvangen. Meer informatie daarover kan je vinden bij het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk.

Kosten en vergoedingen

Een kostenvergoeding? Als organisatie beslis je zelf of je de kosten van je vrijwilligers vergoedt; het is dus geen automatisch recht voor elke vrijwilliger. De vergoeding compenseert gemaakte kosten. Het is dus geen inkomen, want betaalde vrijwilligers bestaan niet.

Aan het begin van het engagement met je vrijwilligers maak je afspraken over vergoedingen. Je geeft aan:

  • of de vrijwilliger een vergoeding krijgt of niet;
  • als de vrijwilliger een vergoeding krijgt, heb je twee opties:
Deze systemen kan je niet met elkaar combineren. Per kalenderjaar en vrijwilliger kies je voor één systeem. Volgens de fiscus moet de betaling van de kostenvergoeding ook gebeuren in hetzelfde jaar waarin het vrijwilligerswerk plaats vond. Een vrijwilliger die dus in december 2019 vrijwilligt en hiervoor een vergoeding krijgt, moet zijn vergoeding nog in 2019 ontvangen.

Nog één iets: een occasioneel geschenkje voor je vrijwilligers kan zeker (en wordt niet verrekend in de maximumbedragen voor forfaitaire kostenvergoedingen, als de correcte regels worden nageleefd). Maar vergeet hier het belangrijkste niet: waardering tonen! Da's gratis, maar wel goud waard.

Hoeveel mag de kostenvergoeding bedragen?

In 2019 steeg de forfaitaire kostenvergoeding wegens indexering: maximum 34,71 euro per dag met een maximum van 1.388,40 euro per jaar. Meer informatie over deze bedragen en hoe ze berekend worden kan je terug vinden bij de Hoge Raad voor Vrijwilligers.