Gedeeld gebruik

Gelijktijdig gedeeld gebruik

Gelijktijdig gedeeld gebruik laat toe om een groter aantal gebruikers tegelijkertijd van dezelfde ruimte te laten genieten. Heel wat ruimte of infrastructuur wordt weinig intensief gebruikt en kan daarom potentieel gedeeld of opengesteld worden voor meerdere gebruikers.

De Antwerpse vzw Studio Start stelt leegstaande panden als gedeelde ateliers ter beschikking aan beginnende kunstenaars.

Achtereenvolgend gedeeld gebruik

Achtereenvolgend gedeeld gebruik vind je in multi-inzetbare ruimte of infrastructuur, die afwisselend voor verschillende activiteiten kan worden gebruikt. Zo kan een school haar speelplaats na de schooluren, tijdens het weekend en in de schoolvakanties openstellen voor de kinderopvang, de speelpleinwerking of de buurt. Of een supermarkt of bedrijf kan haar parking tijdens het weekend ter beschikking stellen als buurtparking of skateterrein.

Achtereenvolgend gedeeld gebruik is vooral geschikt om onderbenutte ruimte meer intensief te gaan gebruiken in de tijd. Heel wat scholen, kerken, jeugdlokalen, sportvelden, kantoren en bedrijfsparkings blijven namelijk voor een belangrijk deel van de tijd ongebruikt, en kunnen op zulke momenten potentieel gebruikt worden voor andere activiteiten.

Op niet-marktdagen stelt Cultureghem de markthal van Abattoir in Anderlecht open als het grootste overdekte speelplein van Brussel en als plek voor buurtgerichte activiteiten.

Tijdelijk gebruik

Tijdelijk gebruik is het gebruik van ruimte in afwachting van een toekomstig gebruik. Het toekomstig gebruik kan nog onbepaald zijn of al vastliggen. In dat laatste geval wordt ook wel gesproken over tussentijds ruimtegebruik.

Tijdelijk gebruik laat toe om ruimte of infrastructuur die tijdelijk leegstaat of niet benut wordt, tussentijds toch te gaan gebruiken. Braakliggende stukken grond die liggen te wachten tot ze bebouwd zullen worden, oude fabrieksgebouwen die op termijn zullen worden afgebroken, of leegstaande panden die wachten op een nieuwe bestemming kunnen tussentijds andere activiteiten huisvesten.

Tijdelijk gebruik veronderstelt dat de tijdelijke activiteiten het toekomstig gebruik niet mogen hypothekeren. Het gaat dus om omkeerbaar ruimtegebruik: na het beëindigen van de tijdelijke functie moet men kunnen terugkeren naar de oorspronkelijke toestand van de ruimte.

Meer weten over de voordelen van tijdelijk gebruik?

Samen met de buurt legde Ecokot een samentuin aan op een stuk tijdelijk braakliggende grond in Borgerhout.

Collectief gebruik

Collectief gebruik is het publiek gebruik van private of semipublieke ruimte. Hoewel in publieke ruimten zoals pleinen of parken niet zomaar alle activiteiten mogelijk of toegelaten zijn, is iedereen er in principe wel welkom. Door in private of semipublieke ruimten of infrastructuren collectief gebruik toe te laten, kunnen ook zij een publiek karakter krijgen.

Private of semipublieke ruimten zoals cafés, winkelcentra, cafetaria’s van sportclubs, bibliotheken of het openbaar vervoer worden vaak eng gebruikt of gedomineerd door een beperkt aantal doelgroepen, terwijl andere groepen door middel van impliciete of expliciete regels, mentale barrières of afsluitingen geweerd worden. Door het gebruik van zulke ruimtes open te breken, kunnen zij evolueren tot collectief gebruikte ontmoetingsruimtes waar iedereen welkom is.

Dankzij haar jongerenambassadeurs is de bibliotheek van Genk een echte collectieve ruimte waar iedereen welkom is.

Hergebruik

Hergebruik is het opnieuw benutten van terreinen, gebouwen en constructies die bijna niet meer worden gebruikt. Bij hergebruik krijgen bestaande verlaten ruimtes een nieuwe functie of invulling, of worden de bestaande constructies afgebroken en vervangen door nieuwbouw. 

Dankzij hergebruik kunnen ruimtes die hun functie verloren hebben opnieuw nuttig worden ingevuld. Hergebruik kan bijvoorbeeld kerken, postkantoren of stationsgebouwen die niet meer worden gebruikt een nieuwe functie geven. Ook zogenaamde brownfields – verlaten en vaak vervuilde voormalig ontwikkelde gebieden zoals fabrieksterreinen – kunnen via hergebruik opnieuw worden gebruikt.

Hergebruik kan gemakkelijker en meer systematisch worden toegepast in aanpasbare ruimtes of infrastructuren. Aanpasbare ruimte is zodanig ontworpen dat zij achtereenvolgens in gebruik genomen kan worden door andere functies naargelang de noden, bijvoorbeeld eerst als kantoor, daarna als school, en vervolgens als woningen. Door in te zetten op aanpasbare ruimte of infrastructuur kan hergebruik evolueren tot echte ruimtelijke recyclage.

Circusplaneet vormde de Kerk van Malem in Gent in 2015 om tot een circusschool.

Intensivering