Speech uitgesproken ter gelegenheid van het jaarlijkse startfeest van De Ambrassade en de Vlaamse Jeugdraad, 21 september 2018 

Inspiratie voor de Septemberverklaring

Naar goede gewoonte geven wij met De Ambrassade elk jaar, enkele dagen voor de start van het parlementair jaar, alvast inspiratie voor de Septemberverklaring van Minister-President Bourgeois van komende maandag.

En wat zou het sterk zijn moest die Septemberverklaring voor 1x het aandurven om kinderen en jongeren écht centraal te zetten.

Want het is tijd. Tijd om beleid echt te laten vertrekken vanuit kinderen en jongeren.

Er is veel goed nieuws: het gaat bvb echt goed met het jeugdwerk, we bereiken 1 miljoen kinderen en jongeren, afgelopen zomer hebben 70.000 jonge vrijwilligers weer 7000 kampen in elkaar gestoken om meer dan een half miljoen kinderen en jongeren de tijd van hun leven te bezorgen. En steeds meer jongeren organiseren zelf projecten of festivals allerhande.

Maar … teveel kinderen en jongeren groeien vandaag in Brussel en Vlaanderen op in een rauwe, vaak grauwe realiteit. Heel wat mensen zagen (ook) de Pano over kinderarmoede. Helaas met een minder grote media- en politieke rel tot gevolg, terwijl het maar liefst 13% van onze kinderen treft. 80% van hen kan zelfs niet 1 weekje op vakantie. Het is zo normaal geworden dat we amper nog geshockeerd zijn.

Armoede, racisme, sociale uitsluiting, verkeersonveiligheid, vechtscheidingen, drop outs, cyberpesten, maatschappelijke kwetsbaarheid. Dat zijn termen die tegenwoordig veel te vaak gelinkt worden aan kinderen en jongeren of die veel impact hebben op hen. En als je het zo bekijkt, zijn er wel heel veel dingen waar we als jeugdwerkers tegen moeten strijden. Resoluut tegen racisme, resoluut vechten om armoede de wereld uit te krijgen, resoluut tegen cyberpesten, …

Het jeugdwerk strijdt VOOR gelijkwaardigheid van ALLE kinderen en jongeren

Maar er is 1 probleem. Zo’n tegendiscours zit niet in ons DNA als jeugdwerk. Wij zijn daar niet goed in, wij zijn goed in VOOR dingen strijden.

Herinner u wat we 12 juni op ons Congres #jeugdwerkwerkt als het DNA van de jeugdwerker verwoordden: “Kinderen en jongeren centraal zetten, hen echt eigenaarschap geven, de kracht van de groep positief inzetten, ook het proces doet ertoe, en we zorgen ervoor dat jongeren de samenleving mee vorm kunnen geven”.

Wij zijn graag voor iets, wij strijden voor het recht op jeugdwerk voor alle kinderen en jongeren, wij strijden graag voor een samenleving die actief alle kinderen en jongeren wil versterken.

Durf de problemen van jongeren te benoemen

Maar ondertussen zijn we niet meer naïef en durven we de problemen van jongeren ook te benoemen.

Ook daarvoor is het tijd. Tijd voor ons als jeugdwerk om alle verhalen van kinderen en jongeren samen te brengen en een megafoon te zetten op die verbinding.
Verhalen over gediscrimineerd worden laten clashen en verbinden met verhalen van jongeren die het niet gemakkelijk vinden om met zoveel verschillende achtergronden te moeten omgaan. Verhalen over niet goed in je vel zitten, laten clashen en verbinden met verhalen van gasten waar het zelfvertrouwen vanaf druipt.
Verhalen over kinderen die opgroeien in armoede doen clashen en verbinden met verhalen van gasten die schijnbaar met een gouden lepel zijn opgegroeid.

Ook daarom lanceren wij op 1 oktober met 70 partners en Minister Gatz het nieuwe jongereninformatieplatform WAT WAT. Dat platform wil jongeren informeren over alle thema’s waar zij van wakker liggen, en hen direct doorverwijzen naar experten die hen kunnen ondersteunen. Maar dat platform vertrekt vooral vanuit de echte verhalen van jongeren.

Tijd voor een verbindend discours over alle partijgrenzen heen

En wij als jeugdwerkers kennen die verhalen. Het is tijd voor ons als jeugdwerk om met die verhalen straffer uit de hoek te durven komen en een nieuw discours te brengen: 1 discours over alle partijgrenzen heen, 1 waar de roden ervoor zorgen dat de oranje weg vooruit: vanuit de gele kracht van verandering gewoon doen is op z’n blauws. Want ook de groenen strijden voor #hetkananders. 

En dat alles voor en door kinderen en jongeren. 

Een discours waarbij we niet in schijnbare links-rechts verhoudingen vallen, waar we het wij-zij-denken of polariseren niet versterken. Maar wel een discours waarbij we verbinden rond de missie dat alle kinderen en jongeren echt gelijkwaardig moeten zijn en ook méér waard zijn.  

En dus, dames en heren, verdienen die kinderen en jongeren een centrale plaats in de septemberverklaring komende maandag, in alle partijprogramma’s op lokaal en Vlaams niveau en in het regeerakkoord van de nieuwe regering volgend jaar.

Het jeugdwerk is de naïviteit voorbij

Ben ik naïef als ik zeg dat we politici echt kunnen stimuleren om kinderen en jongeren veel centraler te zetten in hun beleid?
Neen.
Velen van ons schrijven Memoranda en gaan het komend jaar lobbyen bij lokale, Vlaamse of Europese beleidsmakers. Velen van ons organiseren ontmoetingen tussen jongeren en beleidsmakers. Eind deze maand organiseren we samen Debattle. In maar liefst 150 gemeentes organiseren jongeren debatten met lokale politici over beter jeugdbeleid. Dialoog werkt. #Jeugdwerkwerkt.

Ben ik naïef als ik zeg dat we als jeugdwerk een echt verbindend verhaal kunnen brengen?
Neen.
Onderschat de kracht niet van wie we zijn en wat we doen: wij brengen jonge mensen samen. Die kracht van ontmoeting is grensverleggend. Zoals 1 van onze 4 jongeren die de Vlaamse jeugdraad vorig week moest ontslaan, zei: “Ik ben naar hier gekomen met vooroordelen en wilde vanalles veranderen en saboteren, maar door jullie en de vele jongeren hier rond de tafel te ontmoeten en de werking te leren kennen, ben enkel ik in positieve zin veranderd.” Verbinding werkt. #Jeugdwerkwerkt.

Ben ik naïef als ik zeg dat we met onze boodschap echt veel volk kunnen bereiken, want wij zijn toch maar een kleine sector?
Niks van.
Wij bereiken 1 miljoen kinderen en jongeren. Dat wil zeggen wellicht 1 miljoen ouders (misschien zelfs meer, met al de nieuw-samengesteld gezinnen) en dus minimum 2 miljoen grootouders. En uiteraard moeten kinderen en jongeren zich in het jeugdwerk vooral kunnen amuseren. Maar onderschat niet hoe bepaalde maatschappelijk thema’s meepakken in uw werking, echt impact heeft. En dat kunnen we, als jeugdwerk onze gasten meetrekken in wat er in de samenleving gebeurt. Ik ben blij dat de sector ons woensdag heeft gevraagd om acties rond discriminatie en racisme hoogste prioriteit te geven. Ik ben blij dat de KLJ en Chiro dit jaar Goed in je vel als jaarthema hebben, de scouts werken rond duurzaamheid en consuminderen en de KSA de kracht van hoe je kan groeien in het jeugdwerk benadrukt. Onderschat niet dat zulke boodschappen centraal zetten in uw werking echt dingen in beweging kan zetten.
Misschien zelfs tot de 2 miljoen grootouders van die ketten …
Maatschappelijke standpunten durven uitdragen naar jongeren werkt. #Jeugdwerkwerkt.

Het is tijd, jeugdwerkers, om onszelf te tonen als experten

Tot slot, het is tijd, beste jeugdwerkers, om actief in het midden te gaan staan, met een open verbindende houding, met de verhalen en realiteiten van alle jongeren in onze rugzak.

De samenleving zal nooit af zijn. Maar er zal ook nooit iemand aan ons komen vragen “zeg, jeugdwerk en jongeren, nu is het aan jullie om te beslissen, deze keer mogen jullie het beleid bepalen”.

Nee, we zullen onszelf moeten tonen. Onszelf tonen als experten, die met nog meer bravoure en zelfvertrouwen strijden voor gelijkwaardigheid én meerwaarde voor alle kinderen en jongeren.

Ik wens ons allemaal positieve straffe politici toe die niet enkel debatteren met jongeren, maar effectief iets durven veranderen voor jongeren. Laten we de beleidsmakers daar komend jaar vooral hard bij helpen.
Ga d’ervoor en maak er een straf jaar van!

Eva Vereecke – Directeur De Ambrassade
Brussel, 21 september 2018