Wie kent ze nog? De blauwe, roze en groene geplastificeerde kaartjes animator, hoofdanimator of instructeur in het jeugdwerk uitgereikt door de Vlaamse overheid na het doorlopen van een cursus en stage? Deze erkende kadervorming is een begrip in ons Vlaamse jeugdwerk. De kaartjes bestaan niet meer, want tegenwoordig verloopt dit jaarlijks voor duizenden vrijwilligers in het jeugdwerk helemaal digitaal via mijnkadervorming.be. En ook de regelgeving veranderde een tijd geleden. Vroeger hadden organisaties een grote vrijheid bij het opzetten van hun cursussen, maar met het nieuwe Vlaamse Decreet Kadervorming van 2014 werd de regelgeving geharmoniseerd.

De voorbije drie jaar deden enkele onderzoekers, in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media, onderzoek naar de gevolgen van deze nieuwe regelgeving. Onderzoekers Hans Vermeersch en Geert Boutsen schreven hun belangrijkste bevindingen neer in een artikel op sociaal.net met de titel Kadervorming in het jeugdwerk werkt. 

De toegenomen professionalisering van onze kadervorming roept vragen op. Creëert de evaluatie nieuwe drempels? Sluit het gemotiveerde vrijwilligers uit? Is kadervorming wel effectief? Deelnemers werden hierover bevraagd in het begin van het traject en 5 maanden tot een jaar later. Lees het hele evaluatie-onderzoek hier:

Dit leren we eruit

• Attesten blijven belangrijk: 91 procent van de deelnemers ging (helemaal) akkoord met de stelling dat ‘het attest een meerwaarde is voor latere studies, jobkansen.’ De helft volgde het traject vooral omwille van het attest.
• Kadervormingstrajecten versterken deelnemers niet alleen als jeugdwerkers, maar ook als persoon. De zelfwaardering stijgt bij deelnemers als ze geslaagd zijn. Bij een kleine minderheid die niet slaagt daalt echter ook de zelfwaardering.
• De trajecten worden hoog beoordeeld: een 8,2/10 voor het theoretisch luik, een 8 voor de stage en een 7,1 voor het evaluatiemoment. Belangrijk hierbij, hoe beter de kwaliteit van de stage en begeleiding, hoe sterker jongeren groeien in hun competentie en zelfwaardering.
• 17 procent van de deelnemers van het traject animator en hoofdanimator heeft een migratieachtergrond, terwijl deze groep 18 procent van de Vlaamse jongeren uitmaakt.
• Jongeren met een kwetsbare onderwijsachtergrond nemen minder vaak deel aan kadervorming. En ook in die trajecten zijn ze kwetsbaar: jongeren uit het beroepsonderwijs slagen minder vaak.

Uitdagingen

Jeugdwerk werkt en kadervorming werkt ook. Maar net zoals er uitdagingen zijn voor het jeugdwerk zijn er die ook voor kadervorming. 

• Hoe moeten we omgaan met de verder professionalisering van de kadervorming?
• Hoe gaan we om met het evaluatie-dilemma? Kadervorming versterkt, maar leidt ook tot builen en blutsen.
• De kwaliteit in het algemeen scoort goed, maar er zijn sterke onderlinge verschillen. Moeten we verder de weg van de eenvormigheid bewandelen?