Ben je op zoek naar meer ruimte om jongeren een onvergetelijke activiteit te doen beleven? Zoek je een toffe plek voor jouw financiële actie of groepsfeest? Heb je al aan de school in jouw buurt gedacht? Volg deze tips en maak zo van een speelplaats in jouw buurt een aangename nieuwe jeugdwerkplek! 

Foto: (c) Chiro Stekene deelt speelplaats met De Broederschool.

Tip 1: Stel je eigen werking en ruimtegebruik in vraag

Doe dit aan de hand van volgend vragenlijstje:

• Welke (buiten)ruimte gebruik je momenteel voor jullie activiteiten?
• Waar organiseer je financiële acties?
• Welke voordelen, uitdagingen of tekorten hebben die ruimtes? (qua ligging, invulling, afstand, veiligheid, grootte,… ) 
• Waar hebben jullie echt nood aan als organisatie op vlak van ruimte? Maak een gedragen lijst op met jullie ploeg.  

Tip 2: Ga op zoek naar potentiële ruimte in jouw buurt

Dat kan op verschillende manieren: 

• Organiseer een ‘zoektocht’ met je leidingploeg of vrijwilligers. Fotografeer en bespreek ieders favoriete plek.
• Werk een kaartoefening uit met toffe en betekenisvolle plekken voor verschillende leeftijden in de wijk.
• Ga in gesprek met de jeugddienst van jouw gemeente en maak samen een overzicht van alle plekken en scholen in jouw buurt.
• Ga eens op bezoek bij een andere organisatie of school die al wat ervaring heeft met speelplaatsen en ruimte delen. Je steekt er vast veel van op.  

Tip 3: Zet zelf de eerste stap naar de school

Scholen zijn zich niet altijd bewust van jullie aanwezigheid in de wijk. Jeugdwerk vindt vaak plaats op andere momenten dan de schooltijd. Zet daarom zelf de eerste stap en vraag wat tijd voor een kennismakingsgesprek en eventueel een rondleiding op de school. Zit een collega jeugdwerkorganisatie met een zelfde gebrek aan plek in de buurt? Dan kan je ook je vraag bundelen en er samen voor gaan.

Tip 4: Probeer tot echte verbinding te komen

Investeer in echte kennismaking met de school, directie en ander personeel. Werk samen een visie uit en spreek goed door wat de wederzijdse verwachtingen zijn. Streef naar gemeenschappelijke punten en zoek waar zoveel mogelijk naar win-wins. Stel je daarbij niet enkel op als ‘gebruiker’, maar geef ook aan wat jij als jeugdwerkorganisatie voor de school kan betekenen. Vraag ook later voldoende inspraak (vb. bij heraanleg van de speelplaats). Zo vergroot je je betrokkenheid toon je dat je mee verantwoordelijkheid opneemt voor de speelplaats.

Tip 5: Test verschillende vormen van gedeeld gebruik uit

Ruimte delen kan op verschillende manieren. (Meer uitleg in onze handleiding Ruimte delen) Gedeeld gebruik op de kleinste schaal (vb. éénmalig, mondeling afgesproken) is ook waardevol. Sporadisch gebruik van de speelplaats, vb. enkel in vakantieperiodes, kan dan weer de eerste stap zijn naar een intensiever gebruik (vb. jaarwerking). Het is goed om van in het begin die verschillende scenario’s op tafel te leggen en uit te proberen. Proefperiodes helpen om iedereen te laten wennen aan de nieuwe situatie. Het geeft ‘tussentijd’ om de pro’s en de contra’s op elkaar af te stemmen. Door de jaren heen kun je de visie en praktijken nog altijd aanpassen aan de opportuniteiten die zich voordoen op school. Wanneer je een school duidelijk maakt dat een proefperiode wenselijk is, gaan ze ook sneller instemmen met een eerste samenwerking. Proberen is leren.

Tip 6: Komen tot een kader

Ieder heeft zijn realiteit. Maak daarom samen met alle actoren (school, andere gebruikers, ontwerpers, brugfiguren zoals de jeugddienst, …) een duidelijke rolverdeling op. Doe je dat niet, dan beland je snel in een rolverhouding die onevenwichtig is en die samenwerken lastig maakt. Maak daarom de omgevingsanalyse (een inventaris van de buitenruimte en het materieel op die school) meteen met de verschillende partijen samen. Breng enerzijds de mogelijkheden en verwachtingen van de betrokkenen en anderzijds de sterktes en beperkingen van de plek in kaart. Vraag aan de gemeente, de buurt- en/of jeugddienst om dat proces te begeleiden.

 Tip 7: Maak goede afspraken

Duid jaarlijks iemand aan die met mandaat de afspraken mag maken met de school. Maak met de school goede en evenwichtige afspraken over de ruimte, gebruikerstijd, sleutelplan, opbergruimte, beheer en onderhoud, verzekeringen en aansprakelijkheid, … Een financiële vergoeding is bv. niet altijd wenselijk of haalbaar. Laat ook optekenen op welke andere manier je als organisatie voor return kan zorgen (hulp bij financiële actie, sportdag, leerlingenwerving, netwerk, subsidiëring van speeltoestellen, …) Giet deze afspraken in een overeenkomst of voeg een huishoudelijk reglement toe. Of vertaal samen met de school het aanwezige speelplaatsreglement naar jullie werking. Koppel nadien terug naar de hele ploeg en al je ouders en leden.  

Tip 8: Geef de speelplaats mee vorm

Veel scholen zijn momenteel bezig met het omvormen van hun speelplaats naar een meer groene en uitdagende plek. Vraag om van in het begin betrokken te worden bij de plannen, zodat je genoeg accenten kan leggen vanuit jullie ervaring en werking. Geef de ontwerper bv. 10 aandachtspunten vanuit jouw jeugdwerkorganisatie mee. Wanneer je als wederdienst mee instaat voor het onderhoud en de opkuis van de speelplaats, of je zorgt voor subsidies van speelplaatsmateriaal via de gemeente, krijg je opnieuw een win-win voor alle partijen. 

Tip 9: Evalueer en stuur bij

Ruimte delen verandert voortdurend. Wacht niet tot het einde van het werkjaar om veranderingen, problemen of uitdagingen te bespreken in jullie groep en met het aanspreekpunt van de school. Kordaat en transparant communiceren en handelen zorgt voor een beter wederzijds vertrouwen. Communiceer ook nadien de nieuw gemaakte afspraken naar de hele ploeg.