![[anysurfer.logo]](/img/../img/svg/logo.svg "[anysurfer.logo]"){kind=logo}
Er zijn momenten die je nooit zal vergeten. Er zijn geuren, gevoelens en gezichten als herinnering. Jeugdwerk maakt een verschil in het leven van jonge mensen en heeft impact op hun leven later. Dat zien en horen we elke dag. De Ambrassade stelde in alle hoeken en kanten van het jeugdwerk daarom de vraag: waarom werkt jeugdwerk eigenlijk? We zien en zeggen wel dat we jeugdwerk belangrijk vinden … maar weten we echt waarom #Jeugdwerkwerkt? Waarom jeugdwerk marcheert, effect heeft, rendeert?
Moeilijk. Vraag 100 jeugdwerkers en jongeren wat jeugdwerk voor hen betekent, en je krijgt 100 verschillende antwoorden. 100 andere termen om te beschrijven, 100 unieke verhalen. De helft van alle kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel komt in aanraking met jeugdwerk of speelt er een actieve rol in bij meer dan 6000 verschillende jeugdwerkinitiatieven.
We zochten naar gemeenschappelijkheden tussen jeugdwerkpraktijken: wat verbindt ons? We gingen niet op zoek naar een strakke definitie van jeugdwerk, want definities zetten grenzen en sluiten initiatieven uit die net anders of experimenteler zijn. En laat nu net dat een van de krachten van jeugdwerk zijn: vertrekken van onderuit en ruimte geven aan jongeren.
Ja, maar wat is jeugdwerk dan? Jeugdwerk is een plaats waar kinderen & jongeren echt jong mogen zijn, waar ze de positieve kracht van een groep leren kennen, waar ze kunnen groeien op hun eigen tempo, waar ze vrienden maken en al vallend en opstaand veel leren. Jeugdwerk is een levenshouding waarbij kinderen en jongeren consequent centraal staan. Jeugdwerk is speels, zot, creatief, divers...
Jeugdwerk is altijd in beweging en de laatste jaren steeds meer actief op kruispunten met o.a. onderwijs, cultuur, sport en welzijn. Jeugdwerk is divers in werkvormen en divers in doelgroepen. Jeugdwerk is experimenteel en geeft kinderen en jongeren een stem. Jeugdwerk biedt krachtige ervaringen voor en door kinderen & jongeren. Ervaringen die zowel uniek als universeel zijn, dankzij de kracht van de groep en de eerste stappen naar het opnemen van verantwoordelijkheid en engagement.
Jeugdwerk is er niet voor zichzelf, maar wel om kinderen en jongeren te versterken. De uitdagingen voor kinderen, jongeren en hun organisaties worden steeds groter. Om ervoor te zorgen dat het jeugdwerk ook in de toekomst sterk staat, blijft ontwikkelen en inspeelt op deze uitdagingen, is het belangrijk dat:
Daarom ontwikkelde De Ambrassade in samenwerking met vele jeugdwerkers een taal om de waarde van jeugdwerk uit te drukken. Maak kennis met de missie van het jeugdwerk, het DNA van de jeugdwerker, en de 5 toekomstuitdagingen waar we samen aan willen werken. Graag met jou.
Waar krijgen kinderen en jongeren in onze samenleving echt ruimte? Wanneer mogen ze nog falen? Doet hun stem er echt toe? Of moeten ze gewoon wachten tot ze volwassen zijn? Krijgen ze ruimte om zelf de vrijetijdsprojecten op te zetten die zij zelf willen? Nog veel te weinig.
Met het jeugdwerk creëren wij die ruimtes wel. Wij bouwen met kinderen en jongeren aan ruimte en recht op experiment, participatie, vrije tijd op maat van elke jongere en ontwikkeling. Ook het Kinderrechtenverdrag zegt: ‘Elk kind mag groeien en ontwikkelen’ (artikel 6), ‘Elk kind mag een eigen mening hebben, en daarmee moet rekening gehouden worden’ (artikel 12 en 13) en ‘Elk kind mag vrije tijd hebben, spelen en deelnemen aan culturele en artistieke activiteiten’ (artikel 31).
Daarom stellen wij dat jeugdwerk een recht is voor alle kinderen en jongeren. Iedereen heeft namelijk het recht om zich écht jong te voelen en om daar zoveel mogelijk ruimte voor te krijgen. Daarom is er meer jeugdwerk nodig en moeten we als samenleving de keuze maken om meer te investeren in kinderen, jongeren en het jeugdwerk.
Missie:
Jeugdwerk heeft als missie om actief ruimte te creëren voor vier rechten van kinderen én jongeren. Zo krijgt elk kind en elke jongere meer ruimte om jong te zijn.
Of hij nu professional of vrijwilliger is, elke jeugdwerker beschikt over een specifiek DNA dat alleen te beleven, te leren en te ervaren is in het jeugdwerk. Ja, jeugdwerk is speels, creatief, vuil, rebels, springlevend, gedreven en een beetje gek... Maar bovenal is jeugdwerk een houding: de manier waarop je in de wereld staat en naar de samenleving kijkt. Niet omdat je dat moet, maar omdat je het wilt. Als iedereen die met kinderen en jongeren in contact staat meer de jeugdwerker in zichzelf naar boven haalt, komt de samenleving die overal kinderen en jongeren versterkt dichterbij. Niet top-down, maar bottom-up. Niet vanuit ongelijkwaardige machtsposities, maar vanuit actief eigenaarschap en kritisch burgerschap.
Die samenleving waarin #Jeugdwerkwerkt verandert en stelt uitdagingen. Geen maand gaat voorbij of er verschijnen nieuwe cijfers over kinderen en jongeren in kwetsbare situaties: 1 op 10 is kansarm, 1 op 5 is werkloos, 1 op 10 jongeren stopt te vroeg met school, meer en meer jongeren doen beroep op de voedselbanken of een leefloon …
Jeugdwerk kan dat niet alleen oplossen, wel kan het bijdragen en samenwerken om de kansen van kinderen en jongeren te vergroten. Dus wat het jeugdwerk is en hoe het jeugdwerk zijn werk doet, verandert mee met de grotere complexere uitdagingen.
Het rijke jeugdwerk in Vlaanderen en Brussel hebben we te danken aan honderdduizenden vrijwilligers doorheen de geschiedenis. Het kan niet zonder. Jongeren engageren zich naast hun studies en werk, en hebben interesse in zorg voor anderen. Omdat ze dat belangrijk vinden. Maar dat engagement is de laatste decennia sterk veranderd: minder lang bij dezelfde organisatie, meer vrijblijvend, meer in functie van individuele interesses.
Jeugdwerker zet eigenaarschap van vrijwilligers centraal en bied hen de juiste omkadering.
Beleidsmaker realiseert meer maatschappelijke waardering van vrijwilligerswerk en beperkt de druk van regelgeving op vrijwilligers.
Als jonge mens voel je veel druk op je vrije tijd. Je moet voortdurend de ‘juiste’ en meest ‘nuttige’ keuzes maken. Dat leidt tot vrijetijdsstress. Er is weinig tijd voor echte ‘down-time’. Bovendien is er letterlijk weinig ruimte. Plaatsen waar je echt kan spelen, verdwijnen. En er ‘mag’ ook veel minder. Grote mensen zien meer risico’s, willen daarvoor behoeden, maken meer regels en controleren meer.
Jeugdwerker creëert vrije laboruimte voor en door kinderen en jongeren. Durf op je bek gaan.
Beleidsmaker vertrouwt op de kwaliteit van jeugdwerk.
Diversiteit is de realiteit. Als jonge mens groei je op in een superdiverse samenleving: zo veel achtergronden, opvattingen en individuele behoeften. Moeizaam zoeken we naar een manier om met die veelheid om te gaan, zeker in de steden. Oude modellen en organisatievormen werken niet altijd om aansluiting te vinden bij elke groep. Om jeugdwerkkansen te bieden aan àlle kinderen en jongeren, moet er meer jeugdwerk zijn. Meer verschillende vormen van jeugdwerk, meer ondersteuning voor alle vormen van jeugdwerk en goede samenwerking tussen al deze vormen.
Jeugdwerker zet actief in op ontmoeting en verbinding met nieuwe vormen van jeugdwerk. Creëert bovendien gelijkwaardige kansen en meer sociale integratie via het jeugdwerk.
Beleidsmaker investeert méér in alle vormen van jeugdwerk.
De druk op kinderen en jongeren en de complexiteit van onze samenleving zijn de laatste jaren fors toegenomen. Daarom is het steeds belangrijker dat alle beleidsdomeinen goed samenwerken om de positie van kinderen en jongeren te versterken. De doelgroep moet centraal staan, niet de structuren. Het jeugdwerk vertrekt vanuit kinderen en jongeren zelf en volgt hen in al hun levensdomeinen: de vrije tijd, de school, de zoektocht naar werk, de veerkracht in moeilijke situaties. Op kruispunten van levensdomeinen kan het jeugdwerk samenwerken en de muren van sectoren doorbreken. Het jeugdwerk maakt zo de complexe leefwerelden van kinderen en jongeren eenvoudiger door bruggen te bouwen met andere sectoren. Het jeugdwerk leert hen door de bril van kinderen en jongeren te kijken. Sterk jeugdbeleid vertrekt vanuit de leefwerelden van kinderen en jongeren zelf, niet vanuit sectoren en structuren.
Jeugdwerker zet in op samenwerking met welzijnswerk, onderwijs, werkgevers, politie, sport & cultuur, … en brengt jouw jeugdwerk DNA binnen in andere sectoren.
Beleidsmaker maakt werk van geïntegreerd jeugd- en kinderrechtenbeleid, breng het perspectief van kinderen en jongeren binnen in andere beleidsdomeinen en combineert dit met krachtig jeugdwerkbeleid, op kruispunten van verschillende levensdomeinen van kinderen en jongeren.
De relatie met de overheid, de markt, de burgers en haar verenigingen is de laatste jaren sterk gewijzigd. Crisisperiodes zorgen voor een overheid die bespaart en herstructureert. We worden beïnvloed door de marktwerking waar harde cijfers en efficiëntie centraal staan. En burgers zoeken naar nieuwe manieren om hun stem te laten horen.
Jeugdwerker durft terug de maatschappelijke politiserende rol expliciet op te nemen, maakt plaats voor verschillende meningen en zet dingen in beweging. Je doel is niet je eigen organisatie in stand te houden, maar wel om kinderen en jongeren te versterken.
Beleidsmaker praat mét kinderen en jongeren niet over hen.
We maakten van dit #jeugdwerkwerkt verhaal ook een papieren folder. Download hem hieronder, doorblader hem op ISSUU of vraag een geprint exemplaar gratis aan via bestel@ambrassade.be. Deze folder werd in februari 2019 gepubliceerd.