De stijgende energieprijzen voor gas en elektriciteit baren veel mensen zorgen. Ook voor veel jeugdwerkorganisaties, zowel lokaal als Vlaams, brengt dit extra problemen met zich mee. Niet alle jeugdwerkinfrastructuur is namelijk even goed geïsoleerd, de verwarming is soms ontoereikend of de elektriciteit werkt niet zoals het zou moeten. Omdat jeugdwerk een doorlopende jaarwerking kent, van de zomer tot de winter, verdienen de vele kinderen en jongeren die deelnemen aan vakanties, activiteiten, workshops, cursussen, enzovoort in de winter extra aandacht. Hogere energiefacturen mogen dus geen belemmering vormen om een goede werking te blijven garanderen.

De groenste energie is die die je niet verbruikt

Alle handdoeken ophangen in plaats van in de droogmachine, samen afwassen in plaats van de vaatwasser te gebruiken of liedjes zingen in plaats van de muziekbox kei luid te zetten. Het zijn allemaal zaken om bij stil te staan. Bespreek in je organisatie welke besparingsmogelijkheden er zijn en gooi ze op tafel. Energie besparen doe je samen en vraagt soms een mentaliteitswijziging in kleine en grotere dingen. 

Alles uit het stopcontact

Verlaat je je gebouw, zorg dan dat zoveel mogelijk onnodige apparatuur uit stopcontacten worden getrokken: een lamp, oplader, radio… Ook een PlayStation, televisie, beamer, laptop en andere apparatuur die je in stand-by kan zetten (er brandt dus nog steeds een lampje op het scherm maar het toestel staat uit) verbruiken nog steeds energie. Je kan beter de gehele stekker uittrekken om extra energieverbruik te vermijden. 

Tip: Het gebruiken van verdeelstekkers die je aan en uit zet bij aankomst en vertrek, bespaart je ook per keer al 1% aan energie. 

Verwarm een graad lager en minder

Voor velen is 21°C de ideale binnentemperatuur. Als je wil besparen in de winter is het beter om te kiezen voor een lagere temperatuur van 18 of 19°C in combinatie met een extra trui. Als een thermostaat nog maar één graadje lager wordt ingesteld, verbruikt de verwarmingstoestel ongeveer 7% minder energie. 

Als je weet wanneer je op vaste tijdstippen binnen en buiten gaat in je gebouw, kan je je thermostaat instellen op een vast ritme. Slimme thermostaten, die vanop afstand via een app regelbaar zijn, kunnen een extra besparing opleveren vooral wanneer je op onregelmatige tijdstippen je gebouw gebruikt. 

Alle ruimtes warm houden, hoeft zeker niet. Ga na welke ruimtes het meest gebruikt worden en je kan delen met anderen zodat je minder ruimtes hoeft te verwarmen in plaats van het gehele gebouw. Er bestaan ook slimme radiatorthermostaten waarmee de verwarming per ruimte en via een app te regelen is. 

Nog handige tips: 

• Zet geen meubilair voor een verwarmingstoestel of bedek ze niet met handdoeken of andere stoffen, want dan verwarmen ze minder de ruimte. 
• De radiatoren regelmatig ontluchten, verbetert de werking en vermindert geluid. 

De verwarmingsketel optimaal gebruiken

Vaak staat het in je huurcontract en wordt het aangeraden door je energieleverancier om een jaarlijks onderhoud van je gasketel te doen. Zo'n controle is ook goed om de werking en het verbruik van je gasketel na te gaan. Plan dit dus zeker jaarlijks in bij een gekwalificeerde technieker. Ook je energieleverancier kan mits extra betaling dit onderhoud op je ketel aanbieden. Dit kan ook al een besparende maatregel zijn. 

De toevoertemperatuur van het water van de ketel naar de radiatoren zet je best op 60°. Als je gebouw heel goed geïsoleerd is, kan je mogelijks een paar graden lager zetten. Vraag dit zeker na bij je onderhoudstechniekers of energieleverancier.

Als je gasketel ook de sanitaire voorzieningen zoals douches en keuken voorziet van warm water, schakel dan de zuinige eco-stand in voor het water. Als je enkele seconden langer wachter tot dat er warm water uitkomt, bespaart je dat ook telkens 1% verwarmingskosten. 

Koelen en vriezen

Hou je factuur in de gaten

Ga na of je een contract hebt waarbij je koos voor een variabele energieprijs of vaste energieprijs voor zowel gas en elektriciteit en tot wanneer het geldig is. Heb je een variabele energieprijs, hou dan zeker je facturen in de gaten want het bedrag dat je betaalt kan plots veel hoger zijn dan je denkt. 

Sommige organisaties beschikken over een aangepaste elektriciteitsmeter en krijgen elektriciteit aangerekend via een dag- en nachttarief. Het nachttarief is een verminderde elektriciteitsprijs die geldt tijdens de ‘stille uren’. Meestal valt een dagtarief van 7u tot 22u en het nachttarief van 22u tot 7u, maar in sommige gemeenten kan dit met een uur verschillen bijvoorbeeld een dagtarief van 6u tot 21u en het nachttarief van 21u tot 6u. Tijdens deze stille uren kan je beter je wasmachine/vaatwasser aanzetten om ook zo te besparen op je rekening.

Zijn de prijzen te hoog? 

Ga zeker ook in onderhandeling met je energieleverancier. Wanneer de bedragen die je per keer moet betalen te hoog zijn, kan je hen contacteren om een afbetalingsplan aan te vragen en in kleinere stukjes uit te betalen. 

Ga dan best op zoek naar een andere leverancier. Je kan het best energieleveranciers vergelijken via de V-test van de Vreg.

Je verbruik onder de loep

Behalve het toepassen van de energiebesparende maatregelen, is het vaak nuttig om je gebouw eens te laten onderzoeken door een specialist. Pulse Transitienetwerk biedt gratis energiecoaching en energiescan aan voor jeugdwerkinfrastructuur waarvan het jeugdwerk actief is op lokaal niveau. Ze hebben ook een hele checklist waarmee je zelf je gebouw een grondige doorlichting kan geven.

Investeren via een renteloze lening

Wil je investeren in groene energie, maar is het moeilijk om dat financieel draaglijk te houden? 

Organisaties of lokale overheden die beschikken over eigen culturele- of jeugdinfrastructuur, komen in aanmerking voor de renteloze energielening. Een renteloze lening betekent dat je in maandelijkse schijven het geld terugbetaald zonder dat je hier extra voor moet betalen. Dit verschilt met een lening van de bank waar je een rente betaald boven op het geleende bedrag. 

De voornaamste voorwaarde is dat je deze lening op maximum 10 jaar tijd moet terugbetalen. Je kan maximaal 135.000 euro per project lenen. Ook moet de terugverdientijd van de installatie korter zijn dan 10 jaar, dit moet blijken uit de haalbaarheidsstudie die je bij de aanvraag indient. 

Hetgeen in aanmerking komt voor een renteloze energielening: 

• De aankoop en plaatsing van een fotovoltaïsche installatie (zonnepanelen);
• de netaansluiting;
• eventuele graafwerken; 
• extra AC/DC bekabeling 
• het BTW-tarief. 

Deze renteloze lening kan je het hele jaar door aanvragen bij de Vlaamse Overheid. 

Onderhandel met je stad/gemeente

Breng het thema energieverbruik zeker eens op de jeugdraad in je gemeente en pols bij andere jeugdwerkorganisaties uit de buurt of zij ook problemen ervaren met hoge energiefacturen. Zo kan je inschatten of het thema bij hun ook leeft en er nood is aan uitwisseling rond dit thema. 

Ga het gesprek aan met de jeugddienst, de dienst infrastructuur of dienst milieu/klimaat in je gemeente of stad om je noden kenbaar te maken. Met meerdere jeugdwerkorganisaties tezamen kan je de krachten bundelen. De diensten in je gemeente/stad kunnen je coachen op maat en/of kijken naar (financiële) ondersteuning voor jouw organisatie. 

Praat er ook over met politici in je stad of gemeente zodat ze zich bewust zijn van de urgentie en de leefwereld van het jeugdwerk. Door met hen in gesprek te gaan, kan er gekeken worden door het gemeentebestuur om bepaalde grote ondersteuningsmaatregelen te realiseren. 
Zo heeft de gemeente Kortenberg een deel van de energiekosten op zich bij hun lokale verenigingen, in ruil dat de gebouwen van verenigingen aan gedeeld ruimtegebruik doen.